Τα νησιά της Ελλάδας με τους λιγότερους ηλικιωμένους
Η Ελλάδα γερνάει και δεν ανανεώνει τον πληθυσμό της με βάση το φυσικό ισοζύγιο, όπως προκύπτει από έρευνα του Πανεπιστημίου της Θεσσαλίας που βασίζεται σε στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ και της Eurostat. Οι μόνοι λαοί στην Ευρώπη που αντιμετωπίζουν το ίδιο πρόβλημα με τη χώρα μας, είναι οι Ιταλοί, οι Γερμανοί και οι Βούλγαροι. Ο πιο νεανικός λαός της γηραιάς Ευρώπης είναι οι Ιρλανδοί, και ακολουθούν οι Σλοβάκοι και οι Κύπριοι.
Την τελευταία δεκαετία η γήρανση του πληθυσμού στην Ελλάδα αλλά και σε όλη την Ευρώπη συνεχίστηκε και μάλιστα αυξήθηκε σημαντικά - από 16,7% στα 19,4% - δηλαδή σε επίπεδο υψηλότερο σε σχέση με τον αντίστοιχο μέσο όρο της ΕΕ των 27 (17,5% το 2011).
Ωστόσο, σε κάποιες περιοχές της Ελλάδας, ο δείκτης γήρανσης είναι χαμηλότερος από το μέσο όρο της χώρας μας και πολύ κοντά στο μέσο όρο της Ευρώπης. Αυτές οι περιοχές είναι νησιά του νότιου Αιγαίου, η Αττική και η Κρήτη. Συγκεκριμένα, τα νησιά με τους λιγότερους ηλικιωμένους είναι η Μύκονος, η Κως, η Άνδρος, η Ρόδος και η Σαντορίνη, ενώ στην Κρήτη, οι πιο «νεανικές» πόλεις είναι το Ρέθυμνο και το Ηράκλειο.
Στον αντίποδα είναι οι πεδινές και ορεινές περιοχές όπως η Καρδίτσα, η Άρτα, η Φωκίδα, τα Γρεβενά και η Ευρυτανία, με δείκτη που ξεπερνά το 26%.
Ο δείκτης γήρανσης, σύμφωνα με την αναπληρώτρια καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Μαρί-Νοέλ Ντυκέν, επιβεβαιώνει σαφώς αυτή την τάση: αν ο αριθμός ηλικιωμένων ατόμων για 100 νέους (κάτω από 15 ετών) ήταν 110 το 2001, σήμερα φτάνει τους 134. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο αντίστοιχος δείκτης ανέρχεται σε 112 για το σύνολο της ΕΕ, ενώ μόνο τρεις χώρες αντιμετωπίζουν ακόμα μεγαλύτερο πρόβλημα σε σχέση με την Ελλάδα (Ιταλία, Γερμανία και Βουλγαρία).
Εξετάζοντας την ηλικιακή δομή του πληθυσμού της Ελλάδας, προκύπτει ότι το ποσοστό ηλικίας 65 ετών και άνω ξεπερνά το 19% (σχεδόν ένας στους 5), τοποθετώντας τη χώρα μας στην ομάδα των τριών χώρων της Ένωσης με τα υψηλότερα ποσοστά- μαζί με την Ιταλία (20,3%) και τη Γερμανία (20,6%).
Στον αντίποδα, οι τρεις χώρες με τα μικρότερα ποσοστά είναι η Ιρλανδία (11,5%) και ακολουθούν η Σλοβακία (12,6%) και η Κύπρος (12,7%).
Οι παραπάνω δείκτες αναδεικνύουν σοβαρό πρόβλημα αναπαραγωγής του πληθυσμού στην Ελλάδα, γεγονός που επιβεβαιώνει η πρόσφατη εξέλιξη του Φυσικού Ισοζυγίου της χώρας (διαφορά μεταξύ των γεννήσεων και των θανάτων).
Σύμφωνα με τα δεδομένα της ΕΛΣΤΑΤ, το Φυσικό Ισοζύγιο μειώθηκε ραγδαία κατά την περίοδο 2008-2012 για να είναι πλέον αρνητικό. Αν το 2008 οι γεννήσεις υπερέβαιναν τους θανάτους κατά 10.300 (θετικό Φυσικό Ισοζύγιο), από το 2011 και έπειτα, οι θάνατοι ξεπερνούν τις γεννήσεις. Πιο ανησυχητική είναι η δραματική φυσική μείωση του πληθυσμού το 2012. Το έλλειμμα υπέρ-τριπλασιάστηκε, από - 4.671 το 2011, έφτασε στα –16.299 το 2012.
Αν η γήρανση του πληθυσμού αποτελεί γενικευμένο φαινόμενο, η ένταση στο εσωτερικό της Χώρας διαφοροποιείται σε σημαντικό βαθμό, με την Περιφέρεια Νότιου Αιγαίου να παρουσιάζει ιδιαίτερα χαμηλό επίπεδο (πολύ κάτω από το μέσο όρο τόσο της Χώρας όσο και της ΕΕ). Ακολουθούν η Αττική και η Κρήτη οι οποίες βρίσκονται στα ίδια επίπεδα με το σύνολο της Ένωσης και σαφώς κάτω από το εθνικό επίπεδο.
Γενικότερα, επισημαίνει η κ. Ντυκέν, υπάρχει σαφής αντίθεση μεταξύ: α) αρκετών νησιωτικών περιφερειακών ενοτήτων, οι οποίες παρουσιάζουν περιορισμένη γήρανση, με ποσοστό πληθυσμού ηλικίας 65 ετών και άνω που δεν ξεπερνά το 17% (ειδικά οι Π.Ε. Μυκόνου, Κω, Άνδρου, Ρόδου, Θήρας, Ρέθυμνου, Ηρακλείου) και β) των περιφερειακών ενοτήτων με έντονο ορεινό χαρακτήρα, όπως οι Π.Ε. Καρδίτσας, Άρτας, Φωκίδας, Γρεβενων και Ευρυτανίας, με ποσοστό άνω των 26.5%.
