Θανάσιμη απειλή οι πολιτικές λιτότητας

Το πώς η «λιτότητα σκοτώνει» το γνωρίζουν καλά πρωθυπουργοί και υπουργοί Υγείας σε χώρες που βρέθηκαν ή βρίσκονται υπό την εποπτεία του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου: η ραγδαία επιδείνωση του συστήματος δημόσιας υγείας, η υποβάθμιση των υπηρεσιών και η αύξηση των ανισοτήτων οδηγούν σε αυξημένη θνησιμότητα.

Η συνταγή είναι σχεδόν πάντα η ίδια. Πρώτος στο στόχαστρο μπαίνει ο καθολικός χαρακτήρας της δημόσιας υγείας. Ακολουθούν οι προσπάθειες ιδιωτικοποίησης των δομών υγείας και ασφάλισης. Όλοι οι κλάδοι περίθαλψης συγκεντρώνονται σε ένα σύστημα σαν τον ΕΟΠΥΥ, το οποίο στις περισσότερες περιπτώσεις καταρρέει σε διάστημα έξι μηνών έως δύο ετών.

Ταυτόχρονα, οι κυβερνώντες γνωρίζουν ποιες παθήσεις θα εκδηλωθούν μαζικά σε λίγα χρόνια και μάλιστα με ποια χρονολογική σειρά θα πλήξουν τον πληθυσμό.

Σύμφωνα με τον καθηγητή Ντέιβιντ Στάκλερ, συγγραφέα του βιβλίου «Body Economic», πρόκειται για το ίδιο μοτίβο θανάτου δεκάδων χιλιάδων πολιτών. Ταξιδεύοντας σε δεκάδες χώρες από όπου πέρασε το ΔΝΤ, η παγκόσμια τράπεζα και πιο πρόσφατα η ΕΕ ο Στάκλερ καταλήγει στο συμπέρασμα ότι ο θάνατος εκατοντάδων χιλιάδων ανθρώπων στις χώρες που αντιμετωπίζουν κρίσεις δημοσίου χρέους είναι μια συνειδητή πολιτική επιλογή των κυβερνώντων, οι οποίοι προτιμούν να εξοφλούν τα χρέη τους σε ξένες τράπεζες θυσιάζοντας τον πληθυσμό.

Στην Ελλάδα, αντίστοιχη έρευνα έχει πραγματοποιήσει ο διευθυντής Ψυχικής Υγείας και Κοινωνικής Πρόνοιας στο Ινστιτούτο Υγείας του Παιδιού, κ. Γιώργος Νικολαΐδης. Το Δεκέμβριο του 2011 είχε παρουσιάσει σε συνέδριο της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας σειρά τρομακτικών προβλέψεων οι οποίες και επιβεβαιώθηκαν.

«Σε πρώτη φάση οι επιστήμονες μπορούσαν να προβλέψουν ότι θα αυξάνονταν οι αυτοκτονίες, οι ανθρωποκτονίες και τα νοσήματα που σχετίζονται με κατάχρηση αλκοόλ και ουσιών. Η αμέσως επόμενη φάση περιλαμβάνει την επανεμφάνιση λοιμωδών νοσημάτων που είχαν ξεχαστεί στην ελληνική κοινωνία όπως η φυματίωση», δηλώνει ο κ. Νικολαΐδης, μιλώντας στον δημοσιογράφο Άρη Χατζηστεφάνου. Η κατάσταση στο συγκεκριμένο τομέα ενδέχεται να επιδεινωθεί ραγδαία όσο περιορίζεται ο εμβολιασμός των παιδιών, που επεκτείνεται σε όλο και μεγαλύτερα τμήματα του πληθυσμού, καθώς αυξάνονται οι άπορες και ανασφάλιστες οικογένειες. Δραματική συνέπεια επίσης είναι η αύξηση της παιδικής θνησιμότητας, η οποία σημειώνεται για πρώτη φορά μετά το 1950.

Το μέλλον προμηνύεται όμως ακόμα πιο δυσοίωνο, όταν οι επιπτώσεις των πολιτικών λιτότητας στη θνησιμότητα του πληθυσμού πάρουν τρομακτικές διαστάσεις. «Σε λίγα χρόνια θα δούμε το δεύτερο κύμα που θα είναι πολύ πιο μαζικό και θα επηρεάσει άμεσα το προσδόκιμο επιβίωσης. Σε λίγα χρόνια αναμένονται χιλιάδες νέα περιστατικά στεφανιαίας νόσου και αγγειακών εγκεφαλικών επεισοδίων». Καθώς οι συγκεκριμένες ασθένειες αποτελούν την υπ’ αριθμό ένα αιτία θανάτου στις αναπτυγμένες χώρες, ακόμη και μια ‘μικρή’ αύξηση της τάξης του 2 έως 5% θα σημαίνει τεράστιο αριθμό θανάτων. «Στην επόμενη πενταετία θα ζήσουμε μια εκατόμβη νεκρών συνανθρώπων μας, κυρίως άντρες παραγωγικής ηλικίας από 45-64». Αμέσως μετά, πιθανότατα από το 2020, θα έχει έρθει η σειρά του καρκίνου να χτυπήσει την πόρτα μας καθώς οι κακοήθεις νεοπλασίες έχουν μεγαλύτερο «χρόνο επώασης». Το τελευταίο στάδιο μαζί με τον καρκίνο είναι το μεταβολικό σύνδρομο (παχυσαρκία, υπέρταση, σακχαρώδης διαβήτης) – όλα τα προβλήματα δηλαδή που τις τελευταίες δεκαετίες αποτελούν τα «νοσήματα των φτωχών», επισημαίνει ο κ. Νικολαΐδης.

Το γεγονός ότι οι πολιτικές λιτότητας και η καταστροφή της δημόσιας υγείας δεν είναι νομοτέλεια αποδεικνύει η περίπτωση της Ισλανδίας. Όταν η κυβέρνηση του Ρέυκιαβικ προσέφυγε στο ΔΝΤ, το ταμείο ζητούσε μείωση των δαπανών υγείας κατά 30% και σταδιακή ιδιωτικοποίηση του κλάδου. Μόνο που στην Ισλανδία συνέβη κάτι αναπάντεχο. Ο υπουργός Υγείας, γνωρίζοντας ότι η ακολουθούμενη πολιτική θα μετριόταν σε εκατοντάδες ή χιλιάδες ανθρώπινες ζωές υπέβαλε την παραίτησή του αρνούμενος να συνυπογράψει μια ακόμη γενοκτονία. Και ο νέος υπουργός Υγείας όμως είχε παρόμοια άποψη με τον προκάτοχό του. Έτσι, κάλεσε ερευνητές από τη Φινλανδία και τη Σουηδία, που είχαν αντιμετωπίσει παρόμοιες οικονομικές κρίσεις και εκπόνησε ένα πρόγραμμα αύξησης των δημοσίων επενδύσεων στην υγεία, κυρίως για τα παιδιά. Παράλληλα το σύνολο των δαπανών κοινωνικής πρόνοιας αυξήθηκε από 280 εκατομμύρια κορόνες ( 2,2 δισ. ευρώ) σε 379.

Το αποτέλεσμα ήταν ότι στην Ισλανδία σημειώθηκε μείωση της θνησιμότητας και σήμερα ίσως αποτελεί τη μοναδική χώρα η οποία εν μέσω μια μεγάλης τραπεζικής κρίσης δεν κατέγραψε αύξηση των αυτοκτονιών και των καρδιοαγγειακών παθήσεων.

Διαβάστε επίσης:

Τα πισωγυρίσματα στην αξιολόγηση, οι παγίδες και στο βάθος απολύσεις

Πόρισμα ΕΟΠΥΥ: Πρόσβαση σε ειδικούς γιατρούς προαναγγέλει το υπουργείο

3.000 απολύσεις σε υγεία & πρόνοια το 2014

Στην Βουλή την Τετάρτη συζήτηση για ΠΦΥ και απολύσεις

Αφήνονται χιλιάδες παιδιά χωρίς τα απαραίτητα εμβόλια

Γιατροί ΕΟΠΥΥ: συνεχίζουν την απεργία μέχρι τις 13 Δεκεμβρίου

ΟΕΝΓΕ: δεν μπορούν να αντικαταστήσουν τα νοσοκομεία τον ΕΟΠΥΥ

Γιαννόπουλος: στον αέρα η ποιότητα και η ασφάλεια των φαρμάκων