Η μεγαλύτερη εν ζωή μεταμοσχευμένη που έγινε λήπτης και «δότης» καρδιάς ταυτόχρονα

Το 1989, σε ηλικία 24 ετών, μπήκε στο νοσοκομείο του Χέρφιλντ για μεταμόσχευση καρδιάς. Κι ενώ από τη μια της μεταμόσχευαν την καρδιά μιας 17χρονης που έχασε τη ζωή της σε τροχαίο, από την άλλη πήρανε από τη δική της κατεστραμμένη καρδιά τη βαλβίδα που ήταν σε καλή κατάσταση και την τοποθέτησαν σε κάποιον άλλο ασθενή. Σήμερα είναι πάλι σε λίστα αναμονής, για μεταμόσχευση νεφρού αυτή τη φορά.

Με αφορμή την 1η Νοεμβρίου, Παγκόσμια Ημέρα Δωρεάς Οργάνων, η Ιωάννα Λεβαντή μίλησε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ για την προσωπική της ιστορία, στέλνοντας το μήνυμα ότι με τα όργανα ενός μόνο εγκεφαλικά νεκρού ανθρώπου μπορούν να σωθούν άλλοι εννιά. Ένα μήνυμα που παραπέμπει στο ποίημα-δοκίμιο «Για να με θυμάστε» του Αμερικανού Ρόμπερτ Νόελ Τεστ, πρωτοπόρου-υπέρμαχου της δωρεάς οργάνων, ο οποίος ζητούσε, όταν διαγνωστεί ότι είναι εγκεφαλικά νεκρός, το κρεβάτι του να μην γίνει νεκροκρέβατο αλλά κρεβάτι ζωής.

«Δώστε τα μάτια μου σε έναν άνθρωπο που δεν έχει δει ποτέ την ανατολή του ηλίου, το πρόσωπο ενός μωρού ή τον έρωτα στα μάτια μιας γυναίκας. Δώστε την καρδιά μου σε ένα πρόσωπο, στο οποίο η δικιά του καρδιά δεν έχει προκαλέσει τίποτα άλλο παρά ατελείωτες μέρες του πόνου. Δώστε το αίμα μου για τον έφηβο που τον έχουν βγάλει από τα συντρίμμια του αυτοκινήτου του, ώστε να μπορέσει να ζήσει για να δει τα εγγόνια του να παίζουν. Δώστε τα νεφρά μου σε κάποιον που η ύπαρξή του, από βδομάδα σε βδομάδα, εξαρτάται από ένα μηχάνημα. Πάρτε τα κόκαλά μου, τον κάθε μυ, την κάθε ίνα και νεύρο του σώματός μου και βρείτε έναν τρόπο για να περπατήσει ένα ακρωτηριασμένο παιδί. Εξερευνήστε κάθε γωνιά του εγκεφάλου μου. Πάρτε τα κύτταρα μου, αν είναι απαραίτητο, και αφήστε τα αυξηθούν ώστε κάποια μέρα ένα άφωνο αγόρι να ξεφωνίσει στο φτερούγισμα μιας νυχτερίδας και ένα κουφό κορίτσι να ακούσει τον ήχο της βροχής από τα παράθυρα του. Κάψτε ό,τι έχει απομείνει από μένα και σκορπίστε τη στάχτη μου στον άνεμο για να βοηθήσει τα λουλούδια να μεγαλώσουν. Εάν πρέπει να θάψετε κάτι, ας είναι τα λάθη μου, οι αδυναμίες μου και όλες μου οι προκαταλήψεις απέναντι συνάνθρωπό μου. Δώστε τις αμαρτίες μου στον διάβολο. Δώστε τη ψυχή μου στον Θεό. Εάν κάνετε όλα όσα σας ζήτησα, θα ζήσω για πάντα», είχε γράψει ο Ρόμπερτ Τεστ το 1976, 18 χρόνια πριν από τον θάνατό του, το φθινόπωρο του 1994.

Μια πνευμονία τής κατέστρεψε την καρδιά

Η περιπέτεια της Ιωάννας Λεβαντή ξεκίνησε στον Αύγουστο του 1988, όταν στα 24 της έπαθε πνευμονία, η οποία την οδήγησε σε διατατική μυοκαρδιοπάθεια και στη συνέχεια σε πέντε ανακοπές, με συνέπεια να μπει σε κώμα.

«Τον Οκτώβριο του '88 μπήκα στην λίστα για μεταμόσχευση και στις 19 Φεβρουαρίου του 1989 υποβλήθηκα σε μεταμόσχευση. Τότε δεν γίνονταν μεταμοσχεύσεις στην Ελλάδα και πήρα αναγκαστικά στο Χέρφιλντ, στην Αγγλία. Οι Έλληνες γιατροί, αν έκανα μεταμόσχευση, μου δίνανε από 1-5 χρόνια ζωής, κι αυτά λέγανε ότι θα τα ζήσω στη «γυάλα». Στην Αγγλία, οι γιατροί είχαν άλλη άποψη και έλεγαν ότι το πόσα χρόνια θα επιβιώσω εξαρτάται από το πώς θα αντιδράσει ο οργανισμός. Μπήκα στο χειρουργείο προκειμένου να μου μεταμοσχευθεί η καρδιά ενός 45χρονου, αλλά την τελευταία στιγμή βρέθηκε μια άλλη καρδιά, συμβατή, από μια 17χρονη που είχε σκοτωθεί σε τροχαίο. Τελικά μου έβαλαν την καρδιά της γιατί ήταν πιο κοντά στην ηλικία μου και την καρδιά του 45χρονου τη βάλανε σε άλλον ασθενή. Τη μεταμόσχευση την έκανε ο Στέργιος Θεοδωρόπουλος, συνεργάτης του Μαγκντί Γιακούμπ. Από τη δική μου κατεστραμμένη καρδιά πήρανε μια βαλβίδα που ήταν υγιής και τη βάλανε σε κάποιον που χρειαζόταν βαλβίδα και του ταίριαζε. Αυτό ήταν κάτι που το εφάρμοζε τότε ο Γιακούμπ. Τρία χρόνια πριν από μένα είχε μεταμοσχευθεί καρδιά σε μια άλλη γυναίκα από τη Θεσσαλονίκη, η οποία δεν ζει. Αυτή ήταν η πρώτη Ελληνίδα μεταμοσχευμένη καρδιάς. Μετά έγιναν μεταμοσχεύσεις σε έναν Κρητικό, σε έναν Λαρισαίο και σε δύο Αθηναίους. Σήμερα, στην Ελλάδα υπάρχουν 120-130 μεταμοσχευμένοι καρδιάς. Ο Θεοδωρόπουλος μου είχε πει ότι για να σε σεβαστεί το μόσχευμα πρέπει να το σεβαστείς κι εσύ. Είναι θαύμα που ζω τόσα χρόνια. Λένε ότι ζω τόσα χρόνια γιατί τηρώ κατά γράμμα τις οδηγίες που μου έχουν δοθεί. Εγώ λέω ότι είναι ένα θαύμα. Πρέπει, όμως, εφ' όρου ζωής να παίρνω ανοσοκατασταλτικά (κεφαλοσπορίνες) για να μην απορρίψω το μόσχευμα. Δεν έκανα παιδιά γιατί δεν ήξερα πόσο θα ζήσω. Δεν ήθελα να κάνω παιδί και να το αφήσω ορφανό μετά από 5-10 χρόνια. Τα αγαπάω πολύ τα παιδιά κι αν ήξερα ότι θα ζήσω σίγουρα θα έκανα, αλλά δεν το ήξερα», αφηγείται η κ. Λεβαντή.

Ξανά στη λίστα για μεταμόσχευση νεφρού

Ωστόσο, η περιπέτεια της Ιωάννας Λεβαντή δεν είχε τελειωμό, αφού τώρα περιμένει ξανά για μεταμόσχευση, αυτή τη φορά νεφρού.

«Από το 2006 άρχισα να κάνω αιμοκάθαρση και από το 2007 έχω μπει σε λίστα για μεταμόσχευση νεφρού και αν βρεθεί το μόσχευμα θα κάνω μεταμόσχευση στην Ελλάδα. Οι γιατροί μου απέδωσαν τη νεφροπάθεια στην μακροχρόνια λήψη κεφαλοσπορινίνης. Εγώ, όμως, σκέπτομαι πως 16 χρόνια δεν είχα πρόβλημα με την κεφαλοσπορίνη και ότι το πρόβλημά μου οφείλεται στο ότι για μεγάλο διάστημα πήρα αντιβίωση για ένα πρόβλημα που είχα με τους φρονιμίτες. Δηλαδή πιστεύω ότι ο συνδυασμός κεφαλοσπορινών και αντιβιοτικών έκαναν τη ζημιά. Μέχρι τώρα οκτώ φορές με κάλεσαν για μεταμόσχευση νεφρού αλλά δυστυχώς δεν έγινε η μεταμόσχευση», λέει η κ. Λεβαντή.

Στην Ελλάδα έχουμε μείνει πίσω

«Εδώ στην Ελλάδα είμαστε πίσω στη δωρεά οργάνων, αλλά οι νέοι άνθρωποι φαίνονται πιο ευαισθητοποιημένοι. Τότε που είχα πάει στην Αγγλία για τη μεταμόσχευση καρδιάς γινόταν χαμός. Στις 18 μέρες που έμεινα στο Χέρφιλντ, τουλάχιστον τρεις φορές την ημέρα ερχόταν ελικόπτερο που μετέφερε όργανα για μεταμόσχευση. Με τη δωρεά των οργάνων ενός μόνο εγκεφαλικά νεκρού ανθρώπου μπορούν να σωθούν εννιά ή ακόμη και περισσότεροι άνθρωποι. Όλα αυτά που λέγονται περί αρπαγής και εμπορίας οργάνων είναι ψέματα και δεν ευσταθούν. Γιατί αν υποθέσουμε ότι έχουν αρπάξει κάποιον και του παίρνουν τα όργανα, πώς θα ξέρουν σε ποιον θα ταιριάζουν; Κι επιπλέον, όταν αφαιρούνται τα όργανα πρέπει να υπάρχει η κατάλληλη υποδομή και να μπορούν να συντηρηθούν. Δεν γίνονται αυτά τα πράγματα¨, τονίζει η κ. Λεβαντή.

Κεντρική φωτογραφία: tovima.gr