Όρος επιβίωσης οι κλινικές μελέτες και η έρευνα για τις φαρμακευτικές επιχειρήσεις

της Διονυσίας Προκόπη

Για τις αιτίες και τα αναγκαία βήματα που πρέπει να γίνουν το επόμενο διάστημα, ώστε οι κλινικές μελέτες και η έρευνα να συνεισφέρουν ουσιαστικά στην οικονομία και στο σύστημα υγείας, συζήτησαν εκπρόσωποι της φαρμακοβιομηχανίας, επιστημονικών φορέων, της κυβέρνησης και των κομμάτων στο πρώτο πανελλήνιο συνέδριο Κλινικών Μελετών και Έρευνας του Συλλόγου Αντιπροσώπων Φαρμακευτικών Ειδών και Ειδικοτήτων (Σ.Α.Φ.Ε.Ε.) που πραγματοποιήθηκε την Τετάρτη (16/10/2019), υπό την αιγίδα του υπουργείου Υγείας.

Αναπόφευκτα, τη συζήτηση απασχόλησε το ζήτημα του clawback σε συνάρτηση με τις κλινικές μελέτες, μετά και την ψήφιση χθες, Τρίτη (15/10/2019) του νομοσχεδίου του υπουργείου Υγείας το οποίο περιείχε και το συμψηφισμό των αναπτυξιακών επενδύσεων των εταιρειών με μέρος του clawback. Σε κάθε περίπτωση, τονίστηκε ότι αποτελεί μόνο ένα μικρό βήμα και όχι λύση στο πρόβλημα της φαρμακευτικής δαπάνης και των υπέρογκων υποχρεωτικών επιστροφών.

Τον προβληματισμό έθεσε ο πρόεδρος του ΣΑΦΕΕ, Δημήτρης Γιαννακόπουλος, κατά το σύντομο χαιρετισμό του. Ενώ όλες οι επιχειρήσεις θα έπρεπε να επενδύουν σε κλινικές μελέτες και έρευνα, το περιβάλλον δεν αφήνει το χρόνο και το χρήμα. «Δυστυχώς επικεντρωνόμαστε σε άλλα θέματα» τόνισε και αναφέρθηκε στο clawback που φέτος εκτιμάται ότι θα φτάσει τα 800 εκατ. ευρώ, όπως και στη δαπάνη των περίπου 300 εκατ. ευρώ για την κάλυψη των ανασφάλιστων πολιτών η οποία εντάσσεται στον κλειστό προϋπολογισμό του φαρμάκου.

Στο ίδιο κλίμα ο πρόεδρος του ΣΦΕΕ, Ολύμπιος Παπαδημητρίου επισήμανε ότι το περιβάλλον είναι εχθρικό για τις φαρμακευτικές επιχειρήσεις, αφού για το 2019 οι υποχρεωτικές εκπτώσεις και επιστροφές θα φτάσουν το 1,8 δισ. ευρώ. Παρόλο που ο συμψηφισμός με το clawback είναι θετικό αλλά πολύ μικρό βήμα, η εικόνα για τις κλινικές μελέτες δεν θα αλλάξει άμεσα. Ο σχεδιασμός γίνεται πολλούς μήνες, ακόμα και χρόνια πριν από την πραγματοποίησή τους. Ωστόσο, πρέπει να μπει η χώρα στο χάρτη των κλινικών μελετών, υπογράμμισε ο κ. Παπαδημητρίου.

«Η κλινική έρευνα δεν είναι υπόθεση μόνο των πολυεθνικών εταιρειών του φαρμάκου. Αποτελεί όρο για την επιβίωση και των μεσαίων φαρμακευτικών επιχειρήσεων, όπως είναι οι ελληνικές», τόνισε ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Φαρμακοβιομηχανίας, Θεόδωρος Τρύφων. «Με μελέτες βιοϊσοδυναμίας που πραγματοποιούν οι ελληνικές φαρμακοβιομηχανίες και μέσα από τη συνεργασία με τις πολυεθνικές, πρέπει να αναδειχθεί η έρευνα στην Ελλάδα», πρόσθεσε.

Να αποφεύγεται η εργαλειοποίηση στον τρόπο που προσεγγίζουμε τις κλινικές μελέτες, προέτρεψε ο πρόεδρος του Phrma Innovation Forum, Μάκης Παπαταξιάρχης, ο οποίος παρουσίασε ενδιαφέροντα στοιχεία, όχι πάντα αισιόδοξα. Χαρακτηριστικό είναι ότι εδώ και 16 μήνες δεν έχει εγκριθεί νέο φάρμακο στη χώρα μας, ενώ πλέον οι επενδύσεις σε κλινικές μελέτες ανέρχονται σε 40-42 εκατ. ευρώ, όταν το 2015 ήταν 80.

Σημαντικά ευρήματα της μεγάλης έρευνας που πραγματοποίησε ο ΣΦΕΕ για την άποψη του κοινού και των ερευνητικών φορέων για τις κλινικές μελέτες, παρουσίασε ο αντιπρόεδρος του ΣΦΕΕ και μέλος ΔΣ του ΣΑΦΕΕ, Κωνσταντίνος Παναγούλιας. Αναλυτική αναφορά έκανε στο ρόλο των κινήτρων που μπορούν να θεσπιστούν για την πρόωθηση της κλινικής έρευνας, τόσο σε επίπεδο επιχειρήσεων όσο και για τους ερευνητές.

Στους στόχους των νέων διοικήσεων των νοσοκομείων

Με ένα νόμο δεν εκμηδενίζεται το clawback, τόνισε ο υφυπουργός Υγείας, Βασίλης Κοντοζαμάνης, ο οποίος συμμετείχε στο συνέδριο εκπροσωπώντας την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Υγείας. Αναφερόμενος στο νομοσχέδιο, παραδέχτηκε ότι ο συμψηφισμός αναπτυξιακών δαπανών-clawback δεν λύνει το πρόβλημα, είναι όμως ένα λιθαράκι.

Βάζουμε τα θεμέλια για να μειωθεί σιγά-σιγά, υποστήριξε ο κ. Κοντοζαμάνης και πρόσθεσε ότι μέσα στη χρονιά θα έχουμε συγκεκριμένα μέτρα και νομοθετήματα στη φαρμακευτική πολιτική.

Ως προς το συμψηφισμό για τις κλινικές μελέτες, διευκρίνισε ότι επιλέξιμες θα είναι οι δαπάνες από τα προκλινικά στάδια μέχρι την άδεια κυκλοφορίας του προϊόντος. Τόνισε δε, ότι η διενέργεια κλινικών μελετών θα είναι στους στόχους με βάση τους οποίους θα κρίνονται οι νέες διοικήσεις των δημόσιων νοσοκομείων. Τέλος, ανακοίνωσε ότι το υπουργείο Υγείας ετοιμάζει κάποιες παρεμβάσεις για την επιτάχυνση των κλινικών μελετών, με στόχο να σταλεί το μήνυμα ότι η Ελλάδα είναι χώρος φιλικός για την κλινική έρευνα.

Είκοσι χρόνια ΣΑΦΕΕ

Στη συμπλήρωση είκοσι ετών από την ίδρυση του ΣΑΦΕΕ, από τον πατριάρχη της ελληνικής φαρμακοβιομηχανίας, Παύλο Γιαννακόπουλο, αναφέρθηκε ο πρόεδρος του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού και γενικός διευθυντής του ΣΑΦΕΕ, Δρ. Αντώνιος Αυγερινός, ο οποίος άνοιξε τις εργασίες του συνεδρίου. Πέρα από την επιστημονική πλευρά του συνεδρίου, με σκοπό να συνεισφέρει στη χάραξη πολιτικών υγείας, έχει και ένα σημαντικό επετειακό και συμβολικό χαρακτήρα, να τιμήσει τον οραματιστή Παύλο Γιαννακόπουλο, σημείωσε ο κ. Αυγερινός.

Ο ΣΑΦΕΕ μπορεί να λειτουργήσει συνθετικά ανάμεσα στην αγορά, τους ερευνητικούς φορείς και την πολιτεία, ανέφερε στο χαιρετισμό του ο Γιώργος Παπάζογλου, γενικός γραμματέας ΣΑΦΕΕ. Χαιρετισμό στο συνέδριο απηύθυνε επίσης η Ευαγγελία Κορακάκη, πρόεδρος του Συλλόγου Επιχειρήσεων Διεξαγωγής Κλινικών Μελετών.

Τέλος, τα πολιτικά κόμματα εκπροσώπησαν ο Σωτήρης Ζώτος (ΚΙΝ.ΑΛΛ), ο Γιώργος Λαμπρούλης (ΚΚΕ) και η Μαρία Αθανασίου (Ελληνική Λύση).