Μη μικροκυτταρικός καρκίνος πνεύμονα: Θεραπεία μειώνει τον κίνδυνο εξέλιξης

Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα δεδομένα από τη μελέτη φάσης ΙΙΙ ALEX, το alectinib μείωσε σημαντικά τον κίνδυνο εμφάνισης εξέλιξης της νόσου ή θανάτου (PFS) κατά 57% σε σύγκριση με το crizotinib μετά από δύο έτη παρακολούθησης, στους ασθενείς με νεοδιαγνωσθέντα ALK-θετικό ΜΜΚΠ, ενώ η διάμεση PFS στα άτομα που έλαβαν alectinib υπερτριπλασιάστηκε σε σύγκριση με εκείνους που έλαβαν crizotinib, φτάνοντας σχεδόν τα τρία χρόνια (34,8 μήνες) έναντι 10,9 μηνών αντίστοιχα (HR=0,43, 95% CI: 0,32-0,58). Το προφίλ ασφάλειας του alectinib ήταν συνεπές με εκείνο που παρατηρήθηκε σε προηγούμενες μελέτες.

Το alectinib είχε λάβει τον Δεκέμβριο του 2017 άδεια κυκλοφορίας από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ως μονοθεραπεία για τη θεραπεία πρώτης γραμμής ενήλικων ασθενών με θετικό στην κινάση αναπλαστικού λεμφώματος (ALK)-προχωρημένο μη μικροκυτταρικό καρκίνο του πνεύμονα (ΜΜΚΠ), εγκαινιάζοντας σύμφωνα με εκτιμήσεις, μια νέα εποχή για τους ασθενείς αυτούς, πολλοί εκ των οποίων εμφανίζουν εξέλιξη της νόσου μέσα σε ένα έτος με τις υπάρχουσες θεραπείες.

Ο ALK-θετικός ΜΜΚΠ είναι μια διακριτή μορφή καρκίνου του πνεύμονα, που συνήθως προσβάλλει νεότερα άτομα (διάμεση ηλικία 52 έτη) και άτομα με ελαφρύ ιστορικό καπνίσματος ή μη καπνιστές. Περίπου 75.000 άτομα διαγιγνώσκονται με ALK-θετικό ΜΜΚΠ κάθε χρόνο παγκοσμίως. Στην Ελλάδα εκτιμάται πως ο αριθμός αυτός είναι περίπου 80 άτομα.

Η μακροπρόθεσμη ανάλυση περιελάμβανε επίσης δεδομένα παρακολούθησης για δευτερεύοντα καταληκτικά σημεία της μελέτης ALEX, σύμφωνα με τα οποία το alectinib κατέδειξε ανώτερη αποτελεσματικότητα σε σύγκριση με το crizotinib ανεξάρτητα από την παρουσία μεταστάσεων στο κεντρικό νευρικό σύστημα (ΚΝΣ) κατά την αρχική εκτίμηση. Πιο συγκεκριμένα, η διάμεση PFS για τα άτομα χωρίς μεταστάσεις στο ΚΝΣ κατά την αρχική εκτίμηση ήταν 34,8 μήνες με alectinib έναντι 14,7 μηνών με crizotinib (HR=0,47, 95% CI: 0,32-0,71), ενώ για τα άτομα με μεταστάσεις στο ΚΝΣ κατά την αρχική εκτίμηση ήταν 27,7 μήνες στο σκέλος του alectinib έναντι 7,4 μηνών στο σκέλος του crizotinib (HR=0,35, 95% CI: 0,22-0,56). Επιπλέον, η διάρκεια της ανταπόκρισης (DOR) για τα άτομα που έλαβαν alectinib ήταν 33,3 μήνες σε σύγκριση με 11,1 μήνες για τα άτομα που έλαβαν crizotinib.

Οι ανεπιθύμητες ενέργειες (ΑΕ) βαθμού 3-5 ήταν λιγότερο συχνές στο σκέλος του alectinib (44,7%) σε σύγκριση με το σκέλος του crizotinib (51%). Στο σκέλος του alectinib, οι πιο συχνές ΑΕ βαθμού 3-4 ήταν: αυξημένα ηπατικά ένζυμα και αυξημένα μυϊκά ένζυμα. Σοβαρές ανεπιθύμητες ενέργειες ήταν οξεία νεφρική βλάβη (2,6%) και μειωμένα ερυθρά αιμοσφαίρια (2,0%). Οι ΑΕ που οδήγησαν σε μείωση της δόσης (16,4% έναντι 20,5%) και προσωρινή διακοπή της δόσης (22,4% έναντι 25,2%) ήταν όλες χαμηλότερες στο σκέλος του alectinib σε σύγκριση με το σκέλος του crizotinib. Οι ΑΕ που οδήγησαν σε οριστική διακοπή της θεραπείας ήταν ίδιες και στα δύο μέλη (13,2%).

Αξιοσημείωτο είναι επίσης το γεγονός ότι το alectinib προστατεύει από την εμφάνιση νέων μεταστάσεων στο ΚΝΣ καθώς όπως είχε φανεί στην προηγούμενη ανάλυση της μελέτης ALEX μόνο το 12% των ασθενών που έλαβαν alectinib παρουσίασαν εξέλιξη της νόσου στο ΚΝΣ έναντι 45% των ασθενών που έλαβαν κριζοτινίμπη (HR:0.16 (95% CI: CI:0.10, 0.28) P<0.0001).

Σχετικά με το alectinib

Το alectinib είναι ένα εξαιρετικά εκλεκτικό, ενεργό στο ΚΝΣ, από του στόματος φάρμακο που αναπτύχθηκε στα Ερευνητικά Εργαστήρια Chugai Kamakura για ασθενείς με ΜΜΚΠ, οι όγκοι των οποίων ταυτοποιούνται ως ALK-θετικοί. Ο ALK-θετικός ΜΜΚΠ συχνά διαγιγνώσκεται σε νεότερους ασθενείς με ελαφρύ ιστορικό καπνίσματος ή μη καπνιστές. Σχεδόν πάντα διαπιστώνεται σε ασθενείς με έναν ειδικό τύπο ΜΜΚΠ που ονομάζεται αδενοκαρκίνωμα. Το alectinib έχει λάβει έγκριση σε περισσότερες από 45 χώρες ως θεραπεία πρώτης γραμμής για τον ALK-θετικό, προχωρημένο ΜΜΚΠ, συμπεριλαμβανομένων των Ηνωμένων Πολιτειών, της Ευρώπης και της Ιαπωνίας. Επιπροσθέτως, έχει λάβει έγκριση στις Ηνωμένες Πολιτείες, την Ευρώπη και σε άλλες χώρες για τη θεραπεία ασθενών με προχωρημένο (μεταστατικό) ALK-θετικό ΜΜΚΠ, η νόσος των οποίων επιδεινώθηκε στη συνέχεια, ή οι οποίοι δεν μπόρεσαν να ανεχθούν τη θεραπεία με το crizotinib.

Σχετικά με τη μελέτη ALEX

Η ALEX είναι μια τυχαιοποιημένη, πολυκεντρική, ανοιχτής επισήμανσης μελέτη φάσης ΙΙΙ για την αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας και της ασφάλειας του alectinib έναντι του crizotinib σε μη προθεραπευμένους ασθενείς με ALK-θετικό ΜΜΚΠ, οι όγκοι των οποίων χαρακτηρίστηκαν ως ALK-θετικοί με τη δοκιμασία VENTANA ALK (D5F3) CDx, μια συνοδευτική εξέταση ανοσοϊστοχημικού ελέγχου (IHC). Οι ασθενείς τυχαιοποιήθηκαν (1:1) ώστε να λάβουν είτε alectinib είτε crizotinib. Το πρωτεύον καταληκτικό σημείο της μελέτης ALEX είναι η PFS όπως αξιολογείται από τον ερευνητή, και τα δευτερεύοντα καταληκτικά σημεία περιλαμβάνουν: την εκτιμώμενη από την Ανεξάρτητη Επιτροπή Εξέτασης (IRC) PFS, τον χρόνο έως την εξέλιξη στο ΚΝΣ, το ποσοστό αντικειμενικής ανταπόκρισης (όπως ορίζεται βάσει των κριτηρίων RECIST), τη διάρκεια της ανταπόκρισης και τη συνολική επιβίωση. Η πολυκεντρική μελέτη διεξήχθη σε 303 ασθενείς από 161 ερευνητικά κέντρα σε 31 χώρες. Επί του παρόντος, δεν γίνεται αναφορά στα δεδομένα συνολικής επιβίωσης (OS) καθώς αναφέρεται μόνο το ένα τρίτο περίπου των συμβάντων.