Ψωρίαση: Νέα δυναμική θεραπεία για την νόσο με τα πολλά πρόσωπα - Ελπίδες από την Βιέννη

Της Νατάσσας Ν. Σπαγαδώρου

Η απρεμιλάστη είναι μια νέα από του στόματος χορηγούμενη θεραπεία για τη μέτρια έως σοβαρή Ψωρίαση και την Ψωριασική Αρθρίτιδα, που πρόσφατα εγκρίθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή Φαρμάκων, και κατ’ επέκταση από τον Εθνικό Οργανισμό Φαρμάκων, ενώ στη χώρα μας κυκλοφόρησε το Μάρτιο 2016.

Τα πλεονεκτήματα του φαρμάκου αλλά και τα μακροχρόνια αποτελέσματα ασφάλειας της απρεμιλάστης, του από του στόματος εκλεκτικού αναστολέα της φωσφοδιεστεράσης (PDE4), από κλινικές μελέτες που βρίσκονται σε εξέλιξη, παρουσιάστηκαν πριν μερικές ημέρες στην Βιέννη, στο 15ο συνέδριο της Ευρωπαικής Εταιρείας Δερματολογίας και Αφροδισιολογίας (EADV) όπως ανακοίνωσε η εταιρεία Celgene International Sàrl, θυγατρική εταιρεία της Celgene Corporation (NASDAQ: CELG).

Τι λένε οι Σύλλογοι Ασθενών

Η Πρόεδρος μάλιστα του Πανελλήνιου Συλλόγου Ασθενών με Ψωρίαση και Ψωριασικής Αρθρίτιδας Επιδέρμια Τίνα Κουκοπούλου, η οποία ήταν παρούσα στην Βιέννη, δήλωσε πως η κοινότητα των ασθενών, χαιρετίζει κάθε νέα θεραπεία, η οποία βοηθά τους ασθενείς να έχουν μία καλύτερη ποιότητα ζωής!

Στην Βιέννη ειδικότερα, παρουσιάστηκαν αναλύσεις συγκεντρωτικών δεδομένων ασφαλείας διάρκειας 156 εβδομάδων (3 ετών) από τις μελέτες ESTEEM 1 και 2 και PALACE 1-3, στις οποίες είχαν ενταχθεί ασθενείς με μέτρια έως σοβαρή κατά πλάκας ψωρίαση (ESTEEM) και ενεργό ψωριασική αρθρίτιδα (PALACE), οι οποίοι λάμβαναν θεραπεία με απρεμιλάστη 30 mg δύο φορές ημερησίως. Οι ασθενείς με ψωριασική αρθρίτιδα λάμβαναν απρεμιλάστη ως μονοθεραπεία ή σε συνδυασμό με συγχορηγούμενα τροποποιητικά της νόσου αντιρρευματικά φάρμακα (DMARDs), συμπεριλαμβανομένης της μεθοτρεξάτης.

Ο Volker Koscielny, MD, Head of Medical Affairs της Celgene στην Ευρώπη, δήλωσε: «Η ψωρίαση είναι μία σύνθετη και πολύπλευρη χρόνια πάθηση, γεγονός που καθιστά την αντιμετώπισή της μία θεραπευτική πρόκληση. Επιπροσθέτως, ένας σημαντικός αριθμός ασθενών θα αναπτύξει στη συνέχεια ψωριασική αρθρίτιδα.

Η νόσος που χτυπά κάτω από το δέρμα

Τα σωματικά συμπτώματα και ο αντίκτυπος της νόσου εκτείνονται πέραν της προσβολής του δέρματος. Κατά συνέπεια, διάφοροι παράγοντες, συμπεριλαμβανομένων των εξατομικευμένων αναγκών του κάθε ασθενούς, θα πρέπει να λαμβάνονται υπ’ όψιν κατά την αξιολόγηση των κατάλληλων θεραπευτικών επιλογών. Με περισσότερους από 100.000 ασθενείς παγκοσμίως να έχουν λάβει απρεμιλάστη από την έγκρισή της έως σήμερα, είναι σημαντικό να τονιστεί το προφίλ ασφάλειας και αποτελεσματικότητάς της σε αυτή τη συνδυαστική ανάλυση δεδομένων τριών ετών για την ψωρίαση και την ψωριασική αρθρίτιδα».

Στη συγκεντρωτική ανάλυση ασφαλείας έως και τις 16 εβδομάδες συμπεριλήφθηκαν 2.242 ασθενείς (εικονικό φάρμακο: n=913, APR30 n=1.329), με 1.905 ασθενείς (3.527,5 έτη ασθενών) να έχουν λάβει απρεμιλάστη για διάστημα έως και 156 εβδομάδες.

Και στα δύο προγράμματα μελετών, στις 16 εβδομάδες παρακολούθησης, οι πιο συχνά εμφανιζόμενες ανεπιθύμητες ενέργειες (ΑΕ) (≥5% των ασθενών) μεταξύ των ασθενών που λάμβαναν απρεμιλάστη ήταν διάρροια, ναυτία, κεφαλαλγία, λοίμωξη του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος και ρινοφαρυγγίτιδα.

Η συχνότητα εμφάνισης (EAIR/100 έτη ασθενών) μειζόνων ανεπιθύμητων καρδιαγγειακών επεισοδίων (MACE), κακοηθειών και σοβαρών λοιμώξεων για τους ασθενείς που λάμβαναν απρεμιλάστη ήταν συγκρίσιμη με εκείνη των ασθενών που λάμβαναν εικονικό φάρμακο για διάστημα έως και 16 εβδομάδες και παρέμεινε χαμηλή με την παρατεταμένη έκθεση. Δεν αναφέρθηκαν σοβαρές ευκαιριακές λοιμώξεις ή κλινικά σημαντικές επιδράσεις στις εργαστηριακές μετρήσεις.

Τα ποσοστά κατάθλιψης ή αυτοκτονικότητας δεν αυξήθηκαν με την αυξανόμενη αθροιστική μακροχρόνια έκθεση στην απρεμιλάστη. Οι περισσότεροι ασθενείς που λάμβαναν απρεμιλάστη διατήρησαν το σωματικό βάρος τους με απώλεια εντός του 5% του αρχικού τους βάρους, με το 21,1% να εμφανίζει απώλεια σωματικού βάρους >5% στο διάστημα των 156 εβδομάδων της περιόδου έκθεσης στην απρεμιλάστη. Το ποσοστό διακοπής της θεραπείας λόγω απώλειας σωματικού βάρους ήταν χαμηλό.

Επίσης, μία αναδρομική ανάλυση των αποτελεσμάτων από τις μελέτες ESTEEM 1 και 2 εξέτασε τη δυναμική ενός εναλλακτικού εργαλείου για τη μέτρηση της βαρύτητας της νόσου στην ψωρίαση. Η βελτίωση στη βαθμολογία του Δείκτη Έκτασης και Σοβαρότητας της Ψωρίασης (Psoriasis Area and Severity Index, PASI) παραμένει η πιο συχνά χρησιμοποιούμενη μέθοδος αξιολόγησης της σοβαρότητας τόσο στην κλινική έρευνα όσο και στην κλινική πράξη. Ωστόσο, ο συγκεκριμένος Δείκτης έχει περιορισμούς, συμπεριλαμβανομένων της πολυπλοκότητας της βαθμολογίας και της έλλειψης προσαρμοστικότητας στις αλλαγές, γεγονός που επισημαίνει την ανάγκη βελτίωσης του τρόπου αξιολόγησης των ασθενών με ψωρίαση.

Τι αναφέρει η καθηγήτρια Δερματολογίας Χρ. Αντωνίου

Εν τω μεταξύ, στα πλαίσια του συνεδρίου της EADV, η Καθηγήτρια Δερματολογίας – Αφροδισιολογίας Πανεπιστημίου Αθηνών και Διοικήτρια-Διευθύντρια Ιατρικής Υπηρεσίας Νοσοκομείου Ανδρέας Συγγρός, κυρία Χριστίνα Αντωνίου - η οποία έδωσε το παρόν- αναφέρθηκε στην θεραπεία, τονίζοντας μεταξύ άλλων:

Σήμερα στην Ελλάδα ένα 3% πάσχει από ψωρίαση, μία νόσο με εξάρσεις και υφέσεις και συννοσηρότητες και για τον λόγο αυτόν, την ονομάζομαι νόσο με τα πολλά πρόσωπα. Το πιο σοβαρό με την ψωρίαση, είναι τι συμβαίνει κάτω από το δέρμα, καθώς οι ασθενείς εμφανίζουν πόνο στις αρθρώσεις, μεταβολικό σύνδρομνο, λιπώδη διήθηση του ήπατος.

Η απρεμιλάστη είναι αποτελεσματική ως προς τη βελτίωση των δερματικών ψωριασικών βλαβών (βάσει PASI), έχοντας παρατεταμένη αποτελεσματικότητα σε βάθος χρόνου. H απρεμιλάστη έχει το πλεονέκτημα ότι παρουσιάζει ευρεία δράση σε μια σειρά δύσκολων ως προς τη θεραπεία εντοπίσεων της ψωρίασης, και δύσκολων εκδηλώσεων, όπως:Ψωρίαση τριχωτού κεφαλής / ψωρίαση ονύχων / Ψωρίαση παλαμών πελμάτων / Κνησμός.

Επίσης, η απρεμιλάστη βελτιώνει σε μεγάλο βαθμό ακόμα και τις δύσκολες και επώδυνες εκδηλώσεις της ψωριασικής αρθρίτιδας (μειώνει τον αριθμό των ευαίσθητων και διογκωμένων αρθρώσεων, βελτιώνει την ενθεσίτιδα και τη δακτυλίτιδα).

Η απρεμιλάστη, ανήκει στα καινούρια μικρά μόρια, σύμφωνα με την καθηγήτρια Αντωνίου και δρα ενδοκυτταρικά. Επιπλέον, είναι σημαντικό να πούμε, ότι ο ασθενής με την εν λόγω θεραπεία βλέπει νωρίτερα αποτελέσματα στις 4 εβδομάδες, ενώ αρχικά πιστεύαμε ότι θα δει στις 16 εβδομάδες.

Προφίλ ασφάλειας της απρεμιλάστης

Το προφίλ ασφάλειας, εκτός από τις κλινικές μελέτες ESTEEM στην ψωρίαση αξιολογήθηκε και μέσω του κλινικού προγράμματος PALACE στην ψωριασική αρθρίτιδα. Στο φετινό συνέδριο ανακοινώθηκαν δεδομένα 3ετίας για την ασφάλεια, από 1.900 περίπου ασθενείς όπως προέκυψαν από συγκεντρωτική ανάλυση δεδομένων 5 κλινικών μελετών (κλινικό πρόγραμμα ψωρίασης ESTEEM 1 & 2 και κλινικό πρόγραμμα ψωριασικής αρθρίτιδας PALACE 1, 2 & 3).

Η απρεμιλάστη επίσης, δεν αλληλεπιδρά με τις συνήθεις συγχορηγούμενες φαρμακευτικές αγωγές της ψωρίασης (τοπική θεραπεία, UVB φωτοθεραπεία). Μπορεί να χορηγηθεί κανονικά και χωρίς να τροποποιήσουμε τη δόση της σε άτομα με τις κλασικές συννοσηρότητες της ψωρίασης (υπέρταση, δυσλιπιδαιμία, καρδιαγγειακή νόσο, σακχαρώδη διαβήτη).

Βάσει της Περίληψης Χαρακτηριστικών/Φύλλου Οδηγιών δεν απαιτούνται ειδικές εργαστηριακές εξετάσεις ούτε κατά την έναρξη, αλλά ούτε και κατά τη διάρκεια χορήγησης της απρεμιλάστης.
Η απρεμιλάστη διατίθεται σε δισκία των 10, 20 και 30 mg δραστικής ουσίας. Οι δυο πρώτες χαμηλές περιεκτικότητες χρησιμοποιούνται μόνο κατά τις 5 πρώτες ημέρες για την τιτλοποίηση της δόσης. Η δόση συντήρησης είναι τα 30 mg χορηγούμενα δυο φορές την ημέρα.

Ψωρίαση και κρίση, κρίση και ψωρίαση

Στο περιθώριο πάντα του Συνεδρίου, και σε ερώτηση κατά πόσο η παρατεταμένη ύφεση, δημιουργεί εξάρσεις, ή ενεργοποιεί κάοοια αυτοάνοσα, η κυρία Αντωνίου, είναι σαφής: Η ψωρίαση μπορεί να εμφανιστεί ξαφνικά ως αυτοάνοσο νόσημα, είναι πιθανόν, ότι συνεπεία της κρίσης, μπορεί να υπάρξουν σε έναν ασθενή υποτροπές ή εξάρσεις, ενώ και το στρες είναι εκλυτικός παράγοντας. Όμως δεν μπορούμε να πούμε ότι η κρίση που βιώνουμε, «γεννά» ασθενείς με ψωρίαση.