Η φαρμακοβιομηχανία κρίσιμη πυξίδα ανάπτυξης για την Ελλάδα

Σκοπός της εκδήλωσης, ήταν η παρουσίαση της μελέτης του ΙΟΒΕ: «Στρατηγική Ανάπτυξη για τον κλάδο της Φαρμακοβιομηχανίας», όπου φωτίστηκε για πολλοστή φορά τον τελευταίο καιρό, η τεράστια συμβολή της φαρμακοβιομηχανίας για την χώρα, αλλά και για το εξωτερικό ως σημαντικός πρεσβευτής, με την έντονη εξωστρέφεια που επιδεικνύουν οι ελληνικές επιχειρήσεις, η συμβολή της στην αγορά εργασίας καθώς απασχολεί είτε άμεσα είτε έμμεσα 132.000 άτομα, καθώς και η συμβολή της στο κομμάτι των επενδύσεων και της καινοτομίας.
Αυτό που επιζητούν διακαώς ωστόσο οι φαρμακευτικές επιχειρήσεις όπως τονίστηκε, είναι ένα σταθερό και προβλέψιμο περιβάλλον, όχι εκπλήξεις, η Κυβέρνηση να δώσει περαιτέρω αναπτυξιακά κίνητρα και να ενθαρρύνει την προώθηση Καινοτομικών Επενδύσεων που θα φέρουν αύξηση της απασχόλησης, βελτίωση της ανταγωνιστικής θέσης της χώρας, αύξηση εξαγωγών, και εισροή νέων ιδιωτικών κεφαλαίων που θα ενισχύσουν και την εγχώρια βιομηχανία. Για την ανάγκη σταθερού περιβάλλοντος και συνεργασιών, μίλησε ο επικεφαλής της Pfizer Ηellas και πρόεδρος PIF (Pharma Innovation Forium) Erik Nordcamp, προσθέτοντας ότι πρέπει να βελτιώσουμε και την ταχύτητα σε ορισμένα ζητήματα που σχετίζονται με το επιχειρείν.

Ο υπουργός Ανάπτυξης κ. Κωστής Χατζηδάκης αναφερόμενος στη συνολική πολιτική, η οποία αφορά στις δράσεις για τη διευκόλυνση της επιχειρηματικότητας τόνισε τη σημαντική θέση που κατέχει η φαρμακοβιομηχανία ανάμεσα σε αυτές, ως μία από τους 9 βασικούς τομείς πάνω στους οποίους θα βασιστεί η ανάπτυξη. Όπως είπε, χρειαζόμαστε συγκεκριμένα μέτρα πολιτικής και όχι μαγικές συνταγές. Η κατάσταση σε σχέση με δύο χρόνια πριν είναι εντελώς διαφορετική και μέχρι σήμερα το υπουργείο Ανάπτυξης προσπάθησε και έβαλε τις βάσεις μέσα από τη δημοσιονομική προσαρμογή, για να δημιουργηθεί η δυναμική για την αποκατάσταση της χαμένης εμπιστοσύνης.

Σημείωσε ακόμη, ότι στο ΕΣΠΑ προβλέπονται δράσεις για τη φαρμακοβιομηχανία, είτε για την κλασική δραστηριότητα, είτε για τα γενόσημα, είτε για τα καινοτόμα είτε για πατέντες και ότι θα υπάρχουν 9 τομεακά συμβούλια για όσο θα διαρκέσει το ΕΣΠΑ.

Από την πλευρά του, ο υπουργός Υγείας κ. Άδωνις Γεωργιάδης τόνισε ότι θα πρέπει «να σεβαστούμε τους καθαρούς κανόνες της αγοράς, να είναι γνωστοί εκ των πρότερων, να υπάρχει σεβασμός της ευρεσιτεχνίας για να βελτιώνεται το περιβάλλον για επενδύσεις από το εξωτερικό. Αναφέρθηκε ακόμη στους άριστους επιστήμονες και την εξατομικευμένη γνώση που διαθέτουν σημαντικές ελληνικές εταιρείες που απέδειξαν ότι μπορούν να σταθούν διεθνώς». Επεσήμανε ότι στο παρελθόν η φαρμακοβιομηχανία ήταν προστατευμένη από το κράτος, κάτι το οποίο πρέπει να πάψει και να αφεθεί στην ανάπτυξη και την εξωστρέφεια.
Εξάλλου, σε ερώτηση που απηύθυνε ο αντιπρόεδρος της ΒΙΑΝΕΞ και αντιπρόεδρος του ΣΦΕΕ κ. Κωνσταντίνος Παναγούλιας αναφορικά με το θέμα της δαπάνης, η οποία επηρεάζει το ΑΕΠ αλλά και την φορολογία, ο κ. Γεωργιάδης εκδήλωσε τον σεβασμό του, τόσο για τον ίδιο όσο και για την ΒΙΑΝΕΞ, σημειώνοντας ότι «το ζήτημα είναι τι μειώνεις και από μειώνεις». Στο παρελθόν, πράγματι έγιναν αίσχη, τόνισε, ωστόσο η ελληνική φαρμακοβιομηχανία είχε την μικρότερη συμμετοχή σε αυτό, διότι τα κέρδη της επανεπενδύθηκαν στην χώρα, τα αίσχη είναι όλων μας, σημείωσε χαρακτηριστικά. Πρόσθεσε δε ακόμη, ότι η Ελλάδα θα έχει την φαρμακευτική δαπάνη που της αναλογεί, δηλαδή το 1% του ΑΕΠ, ενώ το ζητούμενο είναι πως θα κάνουμε ανταγωνιστικότερη την οικονομία και να φέρουμε χρήματα απέξω στην χώρα.

Την εκδήλωση άνοιξε με ομιλία του ο κ. Άγγελος Τσακανίκας, Επίκουρος Καθηγητής ΕΜΠ και Επιστημονικός Συνεργάτης ΙΟΒΕ, ο οποίος και ανέλυσε τα βασικά σημεία της μελέτης. Όπως ανέφερε: «Ο κλάδος του φαρμάκου στην Ελλάδα φαίνεται να ξεχωρίζει σε ένα φτωχό Εθνικό Σύστημα Έρευνας και Καινοτομίας, καθώς παρουσιάζει υψηλές επιδόσεις σε πατέντες, ενώ η Ε&Α στον φαρμακευτικό χώρο έχει αυξηθεί κατά πολύ τις τελευταίες δεκαετίες ανοίγοντας τον δρόμο για καινοτόμες θεραπείες. Στην Ελλάδα το 22% των συνολικών δαπανών για Ε&Α πραγματοποιείται από τον τομέα φαρμάκων, και μπορεί εφόσον προσέξουμε να προσφέρει ακόμα περισσότερα».
Σύμφωνα με τα ευρήματα της μελέτης, ο κλάδος φαρμάκου έχει σημαντική συμβολή και σε μακροοικονομικούς όρους για την οικονομία της χώρας, καθώς η συνολική επίδραση του κλάδου στο ακαθάριστο εγχώριο προϊόν εκτιμάται σε €7,5 δισ. (δηλ. περίπου 3,5% του συνολικού ΑΕΠ της χώρας το 2010). Το οικονομικό αποτύπωμα της παραγωγής και διάθεσης φαρμακευτικών προϊόντων εμφανίζεται ισχυρό και στην απασχόληση, καθώς η συνολική επίδραση υπερβαίνει τις 132 χιλ. θέσεις εργασίας. Είναι επίσης αξιοσημείωτο πως η παραγωγή φαρμάκου καταγράφει τη δεύτερη υψηλότερη μέση ετήσια άνοδο σε ακαθάριστη προστιθέμενη αξία σε σχέση με τους λοιπούς μεταποιητικούς κλάδους την περίοδο 2000-2010. Στην Ελλάδα οι επενδύσεις του τομέα φαρμάκου ανά εργαζόμενο είναι εννέα φορές υψηλότερες από το αντίστοιχο μέγεθος της μεταποίησης, με τον δείκτη να καταλαμβάνει την πρώτη θέση στη σχετική κατάταξη μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών. Επίσης, ο κλάδος του φαρμάκου είναι 4ος σε εξαγωγές μετά από τους κλάδους παραγωγής και διύλισης πετρελαίου, παραγωγής πολύτιμων και άλλων μετάλλων και κατασκευής ενδυμάτων και άλλων συναφών εξαρτημάτων.

Με το σχεδιασμό και την υλοποίηση για τον φαρμακευτικό κλάδο ενός μεσοπρόθεσμου (2014-2021) Στρατηγικού Σχεδίου Δράσης, το οποίο σύμφωνα με τη μελέτη στηρίζεται σε δύο βασικούς πυλώνες: α) την Έρευνα, Ανάπτυξη και Καινοτομία, και β) την Παραγωγή και τις Εξαγωγές, ο κλάδος φαρμάκου στην Ελλάδα αναμένεται να αποτελέσει μία κρίσιμη κινητήρια δύναμη για την ποιοτική αναδιάρθρωση της ελληνικής οικονομίας.

Προλογίζοντας τα ευρήματα της μελέτης του ΙΟΒΕ, ο Πρόεδρος του ΣΦΕΕ, κ. Κωνσταντίνος Φρουζής τόνισε στην ομιλία του το αυταπόδειχτο της αναπτυξιακής δυναμικότητας του κλάδου. «Η φαρμακοβιομηχανία έχει όραμα και συνεισφέρει περαιτέρω στην ελληνική οικονομία. Ακόμη και στην ύφεση η αξία της σε σημαντικές πλευρές της οικονομίας, όπως στον υπολογισμό του εμπορικού ισοζυγίου, την εισροή ξένων κεφαλαίων στη χώρα, τη μείωση του δημοσίου χρέους κ.α. είναι απόλυτα βεβαιωμένη όπως και η προσπάθεια της να αναπτυχθεί δυστυχώς σε ένα περιβάλλον γεμάτο εμπόδια για την υιοθέτηση της καινοτομίας».

Ο κύριος Φρουζής αναφέρθηκε στους βασικούς στόχους της νέας Στρατηγικής που προτείνεται για το φάρμακο και που συγκεκριμένα αφορούν σε:
- Αύξηση των επενδύσεων για Ε&Α πάνω από το 10% του κύκλου εργασιών των επιχειρήσεων του κλάδου,
- Ανάδειξη της Ελλάδας σε κέντρο διεξαγωγής κλινικών μελετών,
- Αύξηση αριθμού υποβολής και κατοχύρωσης πατεντών φαρμακευτικών ουσιών,
- Εξασφάλιση άμεσης πρόσβασης των ασθενών σε καινοτόμες θεραπείες, Διπλασιασμό επενδύσεων στις παραγωγικές μονάδες στην Ελλάδα,
- Βελτίωση ανταγωνιστικότητας ελληνικού φαρμάκου - αύξηση εξαγωγών κατά 50%,
- Δικτύωση ακαδημαϊκών/ερευνητικών κέντρων με την βιομηχανία,
- Διπλασιασμό απασχολούμενων στην φαρμακευτική βιομηχανία.
- Μεταξύ των κινήτρων που ωθούν στην ανάπτυξη, ο κ. Φρουζής, σημείωσε ακόμη την ανάγκη τροποποίησης και σταθεροποίησης των φορολογικών κανονισμών ώστε να περιλαμβάνουν επενδύσεις σε άυλα στοιχεία και αποφορολόγηση εσόδων από την καινοτομία, την επανεξέταση του πλαισίου φορο-ελαφρύνσεων για δαπάνες Ε&Α και τεχνολογικής καινοτομίας, την εφαρμογή μειωμένου φορολογικού συντελεστή στα κέρδη από την εκμετάλλευση πατεντών και άλλων καινοτομιών & απαλλαγή των royalties από παρακράτηση φόρου καθώς και τη δυνατότητα παροχής απαλλαγής από εισφορές κοινωνικής ασφάλισης ειδικότερα για νέους επιστήμονες.

Ο κ. Φρουζής, τέλος, επικεντρώθηκε σε 3 βασικές προτεραιότητες: στην Ανάδειξη της Ελλάδας σε κέντρο διεξαγωγής Κλινικών Μελετών, στην αναβάθμιση του ρόλου του ΕΟΦ και την παροχή κινήτρων για επενδύσεις στην παραγωγή και τις εξαγωγές. Τα οφέλη από την αντιμετώπιση αυτών των θεμάτων θα είναι άμεσα πολύ σημαντικά για την οικονομία της χώρας και για το σύστημα Υγείας, ενώ θα αξιοποιηθεί και το υψηλής κατάρτισης & εκπαίδευσης ανθρώπινο δυναμικό που έχει η χώρα μας, ειδικά στον τομέα υγείας που κατέχει και την 5η θέση στην Ευρώπη σε κατόχους PhD, αναχαιτίζοντας την εκροή λαμπρών μυαλών προς το εξωτερικό. Τέλος, κάλεσε την Πολιτεία και τους Υπουργούς σε άμεση και συστηματική συνεργασία για την επίτευξη των κοινών στόχων.

Από την πλευρά του ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Pharmathen κ. Βασίλειος Κάτσος, ανέφερε ότι η φαρμακοβιομηχανία δεν επένδυε μόνο στην εποχή της αστακομακαρονάδας, αλλά και τώρα, στην εποχή της κρίσης, ενώ χαρακτήρισε δαιδαλώδεις τις εξαγωγές, διότι το φάρμακο δεν αποτελεί ένα οποιοδήποτε καταναλωτικό προιόν όπως είπε. Επεσήμανε ακόμη, ότι η φαρμακοβιομηχανία συμμετέχει κατά 600 εκατ. ευρώ στο ΑΕΠ, με μόνο 2,5 εκατ. ευρώ που δαπανά για Έρευνα και Ανάπτυξη. Εάν πενταπλασιαστεί το ποσό για Έρευνα και Ανάπτυξη, συνέχισε, τότε θα είμαστε 1 προς 25 ή 1 προς 30, δείκτης δηλαδή που δημιουργεί θέσεις εργασίας και ανάπτυξη, και αυτό δεν αποτελεί δουλειά μόνο του υπουργείου Υγείας και του Ανάπτυξης, αλλά δουλειά όλων μας, όπως υπογράμμισε.