Αγκινάρες: Διατροφικό προφίλ - Ποιοι και γιατί πρέπει να τις αποφεύγουν

Τη συναντάμε στις αγορές κυρίως την άνοιξη και το φθινόπωρο και είναι ένα τρόφιμο που εκτιμάται για τις θρεπτικές του ιδιότητες και τη μοναδική του γεύση.

Μπορεί να αγοραστεί φρέσκια, σε κονσέρβα ή κατεψυγμένη και γενικά έχει ένα βρώσιμο κεντρικό μέρος και μια τρυφερή καρδιά, που περιβάλλεται από παχιά φύλλα.

Η αγκινάρα αποτελεί βασικό συστατικό της μεσογειακής διατροφής και χρησιμοποιείται σε διάφορα πιάτα, από σαλάτες μέχρι σούπες. Η τακτική κατανάλωσή της προσφέρει πολυάριθμα οφέλη για την υγεία και συμβάλλει σε μια υγιεινή, ισορροπημένη διατροφή.

Διατροφικό προφίλ

Η αγκινάρα είναι πλούσια σε θρεπτικά συστατικά και έχει πολλές ευεργετικές ιδιότητες. Περιέχει περίπου 5 γραμμάρια φυτικών ινών ανά 100 γραμμάρια φρέσκου προϊόντος, οι οποίες υποστηρίζουν την υγεία του πεπτικού συστήματος. Περιέχει επίσης βιταμίνες C (5 mg ανά 100 g) και Β, συμπεριλαμβανομένης της Β9 (φολικό οξύ), η οποία είναι απαραίτητη για τη σύνθεση του DNA και την παραγωγή ερυθρών αιμοσφαιρίων.

Η αγκινάρα είναι επίσης καλή πηγή μετάλλων, όπως το κάλιο (370 mg ανά 100 g), το οποίο συμβάλλει στη διατήρηση της ισορροπίας των υγρών στο σώμα και της μυϊκής λειτουργίας.

Έχει χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη (περίπου 15), γεγονός που την καθιστά ιδανική για όσους πρέπει να παρακολουθούν το σάκχαρό τους.

Είναι πλούσια σε αντιοξειδωτικά όπως πολυφαινόλες και κυναρίνη, τα οποία έχουν ευεργετικές επιδράσεις στο συκώτι και τη λειτουργία της καρδιάς.

Παρά τα πολυάριθμα οφέλη της, είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι ορισμένες ενώσεις που βρίσκονται στην αγκινάρα, όπως οι φρουκτάνες (μια μορφή φυτικών ινών που μπορεί να προκαλέσει φούσκωμα και αέρια σε ορισμένους ανθρώπους), μπορεί να προκαλέσουν δυσφορία σε όσους πάσχουν από γαστρεντερικές διαταραχές, όπως το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου.

Επιπλέον, σε περίπτωση αλλεργίας στη γύρη, η αγκινάρα μπορεί να προκαλέσει αλλεργικές αντιδράσεις.

Σε γενικές γραμμές, είναι καλό να αποφεύγεται η κατανάλωση αγκινάρας μαζί με τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη ή κορεσμένα λιπαρά, όπως είναι τα γλυκά και τα τηγανητά.

Αυτοί οι συνδυασμοί θα μπορούσαν να μειώσουν τα οφέλη της αγκινάρας για το πεπτικό και το καρδιαγγειακό.

Οφέλη της αγκινάρας για την υγεία

Υποστηρίζει την υγεία του ήπατος

Η αγκινάρα περιέχει κυναρίνη, μια ουσία που διεγείρει την παραγωγή χολής, διευκολύνοντας την πέψη των λιπών και προάγοντας την υγεία του ήπατος. Για μέγιστο όφελος, συνιστάται να τρώτε την αγκινάρα μαγειρεμένη, καθώς το μαγείρεμα βοηθά στην απελευθέρωση της κυναρίνης. Τα 100 γραμμάρια αγκινάρας περιέχουν περίπου 1,5-2 mg κυναρίνης. Άλλες τροφές που ωφελούν το ήπαρ είναι η πικραλίδα και τα παντζάρια.

Βελτιώνει την πέψη

Χάρη στην περιεκτικότητά της σε φυτικές ίνες, η αγκινάρα προάγει την ομαλή πέψη και καταπολεμά τη δυσκοιλιότητα. Η κατανάλωση αγκινάρας μαγειρεμένης ή σε σαλάτες, συμβάλλει στην τόνωση της κίνησης του εντέρου και στη βελτίωση της πεπτικής λειτουργίας. Άλλα τρόφιμα πλούσια σε φυτικές ίνες είναι τα όσπρια και τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά.

Μειώνει την χοληστερόλη

Η κυναρίνη στην αγκινάρα βοηθά στη μείωση των επιπέδων της LDL («κακής») χοληστερόλης στο αίμα, συμβάλλοντας στην πρόληψη των καρδιαγγειακών παθήσεων.

Η τακτική κατανάλωση αγκινάρας μπορεί επομένως να υποστηρίξει την υγεία της καρδιάς, ειδικά όταν αντικαθιστά τρόφιμα πλούσια σε κορεσμένα λιπαρά. Άλλα τρόφιμα που μειώνουν τη χοληστερόλη είναι το αβοκάντο και ο λιναρόσπορος.

Έχει αντιοξειδωτική δράση

Η αγκινάρα είναι πλούσια σε πολυφαινόλες, ιδιαίτερα σε λουτεολίνη, η οποία έχει αντιοξειδωτική και αντιφλεγμονώδη δράση. Οι ενώσεις αυτές συμβάλλουν στην προστασία των κυττάρων από τις βλάβες των ελεύθερων ριζών, μειώνοντας τον κίνδυνο χρόνιων ασθενειών. Άλλα τρόφιμα πλούσια σε αντιοξειδωτικά είναι τα μούρα και τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά.

Βοηθά στον γλυκαιμικό έλεγχο

Ο χαμηλός γλυκαιμικός δείκτης της αγκινάρας (περίπου 15) την καθιστά χρήσιμη για όσους πρέπει να ελέγχουν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα τους. Η κατανάλωσή της μαζί με τα γεύματα βοηθά στην πρόληψη των αυξομειώσεων του σακχάρου, προωθώντας τη σταδιακή απελευθέρωση της ενέργειας. Άλλα τρόφιμα με χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη είναι η κινόα και τα όσπρια.

Πιθανές παρενέργειες

Παρόλο που οι αγκινάρες είναι γενικά ευεργετικές, η κατανάλωσή τους μπορεί να εγκυμονεί κινδύνους για όσους πάσχουν από σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου, καθώς η υψηλή περιεκτικότητά τους σε φρουκτάνες (ένας τύπος ζυμώσιμων ινών) θα μπορούσε να προκαλέσει φούσκωμα, κοιλιακές κράμπες και αέρια.

Σε περίπτωση αλλεργίας στη γύρη, η αγκινάρα θα μπορούσε να προκαλέσει διασταυρούμενες αλλεργικές αντιδράσεις, όπως κνίδωση ή αναπνευστικές δυσκολίες.

Επιπλέον, όσοι αντιμετωπίζουν προβλήματα με πέτρες στη χολή ή απόφραξη των χοληφόρων οδών θα πρέπει να αποφεύγουν την κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων αγκινάρας, καθώς η διεγερτική της επίδραση στη χολή θα μπορούσε να επιδεινώσει την κατάσταση.

Πώς να διαχειριστείτε την κατανάλωση αγκινάρας με ασφάλεια

Τρώτε με μέτρο: Περιορίστε την κατανάλωση στις 2-3 αγκινάρες την εβδομάδα για να αποφύγετε τις πολλές φυτικές ίνες και τις φρουκτάνες.

Συμβουλευτείτε γιατρό: Όσοι πάσχουν από σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου ή αλλεργίες, θα πρέπει να συμβουλευτούν έναν γιατρό πριν εισαγάγουν τις αγκινάρες στη διατροφή τους.

Καταναλώστε τις μαγειρεμένες: Προτιμήστε τις μαγειρεμένες αγκινάρες από τις ωμές για να διευκολύνετε την πέψη και να μειώσετε τον κίνδυνο φουσκώματος.

Αποφύγετέ τις αν έχετε πρόβλημα στη χολή: Όσοι έχουν πέτρες στη χολή πρέπει να αποφεύγουν την υπερβολική κατανάλωση αγκινάρας για να αποφύγουν την επιδείνωση των συμπτωμάτων.

Συνδυάστε τις με άλλες τροφές χαμηλής περιεκτικότητας σε φυτικές ίνες: Αποφύγετε την κατανάλωση αγκινάρας με τροφές πλούσιες σε φυτικές ίνες για να αποφύγετε την υπερφόρτωση του εντέρου.

Η αγκινάρα ως φυσική θεραπεία

Στο παρελθόν, οι γιαγιάδες χρησιμοποιούσαν την αγκινάρα για τη θεραπεία διαφόρων παθήσεων, όπως πεπτικά προβλήματα και παθήσεις του ήπατος.

Μια λαϊκή θεραπεία προέβλεπε την κατανάλωση αφεψημάτων από φύλλα αγκινάρας για τη βελτίωση της πέψης και την ανακούφιση από τον κοιλιακό πόνο.

Το αφέψημα από το βράσιμο των φύλλων αγκινάρας, λέγεται ότι βοηθά στην αποτοξίνωση του ήπατος και την τόνωση της παραγωγής χολής.