Υπάρχουν πράγματι φάρμακα που θα εξαλείψουν την παχυσαρκία;
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), το υπερβολικό βάρος και η παχυσαρκία ορίζονται ως “μη φυσιολογική ή υπερβολική συσσώρευση λίπους που παρουσιάζει κίνδυνο για την υγεία”.
Με έναν δείκτη μάζας σώματος (ΔΜΣ) άνω του 25 το άτομο θεωρείται υπέρβαρο και άνω του 30 είναι παχύσαρκο.
Ο επιπολασμός της παχυσαρκίας αυξάνεται σε τμήματα του πληθυσμού και περιοχές του κόσμου στις οποίες δεν αποτελούσε προηγουμένως ανησυχία, συμπεριλαμβανομένης της τετραπλάσιας αύξησης των ποσοστών παχυσαρκίας στα παιδιά από τα μέσα της δεκαετίας του 1970. Η τρέχουσα προσέγγιση για την απώλεια βάρους από τους γιατρούς εστιάζει αρχικά στη θεραπεία των υποκείμενων αιτιών και στη συνέχεια στη βελτιστοποίηση παραγόντων του τρόπου ζωής, όπως η διατροφή και η άσκηση.
Παχυσαρκία: Επιλογές θεραπείας
Οι χειρουργικές επιλογές για τη θεραπεία της παχυσαρκίας υπάρχουν εδώ και δεκαετίες (π.χ. γαστρικό bypass, γαστρικό μανίκι). Τα τελευταία χρόνια, η φαρμακευτική βιομηχανία έχει εισαγάγει μια σειρά από φάρμακα που έχουν αποδειχθεί αποτελεσματικά στην μείωση του βάρους σε σύγκριση με εικονικά φάρμακα. Υπάρχουν δύο αγωνιστές υποδοχέα πεπτιδίου-1 (GLP-1) που έχουν εγκριθεί για τη θεραπεία της παχυσαρκίας στις Ηνωμένες Πολιτείες: η σεμαγλουτίδη και η λιραγλουτίδη. Και τα δύο αυτά φάρμακα είναι ενέσιμα. Η σεμαγλουτίδη είναι πλέον “δημοφιλής” και στην Ελλάδα, κυρίως μέσω των φαρμάκων Ozempic και Wegovy (τα οποία αρχικά προορίζονται για τον έλεγχο του διαβήτη).
Πώς λειτουργούν τα φάρμακα για την παχυσαρκία
Αυτά τα φάρμακα λειτουργούν επιτρέποντας στο σώμα να χρησιμοποιεί την ινσουλίνη πιο αποτελεσματικά, επιβραδύνοντας την πέψη σας και δρώντας σε περιοχές του εγκεφάλου που εμπλέκονται στη διαχείριση της όρεξης. Η ινσουλίνη είναι μια ορμόνη που επιτρέπει στα κύτταρα να χρησιμοποιούν τη γλυκόζη από το φαγητό. Μια διάγνωση που συνήθως σχετίζεται με την παχυσαρκία είναι ο διαβήτης τύπου 2. Στον διαβήτη τύπου 2, το σώμα γίνεται λιγότερο ικανό να παράγει ινσουλίνη αλλά και να ανταποκρίνεται στην ινσουλίνη που παράγει. Αυτό καθιστά δύσκολο για όλα τα κύτταρα του σώματος να λειτουργούν σωστά. Οι αγωνιστές GLP-1 μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως θεραπευτική επιλογή για τον διαβήτη τύπου 2 σε ορισμένους ασθενείς.
Πιθανές παρενέργειες των φαρμάκων για την παχυσαρκία
Οι πιο συχνές ανεπιθύμητες ενέργειες από τους αγωνιστές GLP-1 περιλαμβάνουν κοιλιακό άλγος, δυσκοιλιότητα, ναυτία, έμετο και διάρροια. Η επιβράδυνση της πέψης που προκαλείται από αυτά τα φάρμακα είναι επίσης γνωστή ως καθυστερημένη γαστρική κένωση. Η καθυστερημένη γαστρική κένωση οδηγεί τους ανθρώπους να αισθάνονται χορτάτοι μετά από κάθε γεύμα για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Μπορεί να προκληθεί ναυτία εάν προσπαθήσετε να φάτε ενώ αισθάνεστε χορτάτοι. Οι αγωνιστές GLP-1 πρέπει να μην χρησιμοποιούνται σε άτομα με ιστορικό παγκρεατίτιδας, σε άτομα με διαβήτη τύπου 1 και σε γυναίκες έγκυες ή που σχεδιάζουν να μείνουν έγκυες.
Σε ποιους συνταγογραφούνται τέτοια φάρμακα
Οι αγωνιστές GLP-1 δεν προορίζονται να συνταγογραφούνται για όλους. Τα άτομα που πληρούν τις προϋποθέσεις γι' αυτό το φάρμακο ως θεραπεία διαχείρισης βάρους πρέπει να έχουν ΔΜΣ μεγαλύτερο ή ίσο με 30. Εναλλακτικά, ασθενείς που έχουν ΔΜΣ μεγαλύτερο ή ίσο με 27 συν άλλη ιατρική πάθηση λόγω υπερβολικού βάρους (π.χ. υπέρταση ή υψηλή χοληστερόλη) θα πληρούν τις προϋποθέσεις.
Ένας συνδυασμός τροποποιήσεων του τρόπου ζωής και φαρμάκων κατά της παχυσαρκίας έχει δείξει αποτελεσματικότητα σε κλινικές δοκιμές. Η ανταπόκριση στους αγωνιστές GLP-1 ποικίλλει ευρέως μεταξύ των ασθενών. Οι ασθενείς πρέπει να συνεργαστούν στενά με έναν γιατρό για να βρουν τη βέλτιστη δόση του φαρμάκου που είναι κατάλληλη γι' αυτούς προσωπικά. Όχι μόνο θα χρειαστεί να παρακολουθείτε στενά το βάρος σας, αλλά θα παρακολουθείτε επίσης τακτικά την αρτηριακή πίεση και τον καρδιακό σας ρυθμό. Εάν δεν χάσετε το 4-5% του σωματικού σας βάρους μετά από 3 μήνες φαρμακευτικής αγωγής στην υψηλότερη ανεκτή δόση, ο γιατρός πιθανότατα θα σας βοηθήσει να σταματήσετε σταδιακά το φάρμακο. Δεν υπάρχουν επί του παρόντος σαφείς οδηγίες για τη δοκιμή εναλλακτικών αγωνιστών GLP-1 (ή άλλων φαρμακευτικών θεραπειών) εάν η αρχική φαρμακευτική αγωγή δεν είχε αποτέλεσμα. Η απόφαση για τη δοκιμή άλλων θεραπειών θα εξαρτηθεί από κάθε ασθενή και γιατρό ξεχωριστά.
Τι αξίζει να έχετε πάντα κατά νου
Σε κάποιο σημείο, οι ασθενείς θα σταματήσουν να χάνουν βάρος ακόμα και ενώ συνεχίζουν να λαμβάνουν αυτά τα φάρμακα και μπορεί να χρειαστούν πρόσθετες στρατηγικές για περισσότερη απώλεια βάρους. Μπορεί να αναμένετε και αύξηση βάρους όταν σταματήσετε αυτά τα φάρμακα. Αυτή η αύξηση βάρους συμβαίνει επειδή το σώμα μας εργάζεται πολύ σκληρά για να διατηρήσει το βάρος που “προτιμά”. Η βασική μας ικανότητα να καίτε θερμίδες θα μειωθεί με την απώλεια βάρους και οι ορμόνες που “λένε” ότι πεινάτε θα παρεμβαίνουν για να επιστρέψουν το σώμα στο εσωτερικό μας “καθορισμένο” σημείο. Οι επιστήμονες συνεχίζουν να μελετούν τις μακροπρόθεσμες επιπτώσεις της απώλειας βάρους στον μεταβολισμό και τις ορμόνες μας, επειδή οι περισσότεροι άνθρωποι ανακτούν το χαμένο βάρος μέσα σε 2-3 χρόνια. Επομένως, εάν η απώλεια βάρους στεφθεί με επιτυχία με έναν αγωνιστή GLP-1, μπορεί να είναι απαραίτητη η συνέχισή τους για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα για να διατηρηθούν τα οφέλη.
Πηγή: medicaldaily.com