Πρόωρη γήρανση: Οι επιπτώσεις της καθιστικής ζωής ακόμη και στους νέους που ασκούνται

Αυτό αυξάνει τον κίνδυνο καρδιακών παθήσεων και επιταχύνει άλλα σημάδια γήρανσης, σύμφωνα με νέα έρευνα των Πανεπιστημίων του Κολοράντο και της Καλιφόρνιας.

Η μελέτη σε περισσότερους από 1.000 πρώην ή νυν κατοίκους του Κολοράντο, συμπεριλαμβανομένων 730 διδύμων, είναι από τις πρώτες που διερευνούν τον τρόπο με τον οποίο το παρατεταμένο καθισιό επηρεάζει δείκτες υγείας όπως η χοληστερόλη και ο δείκτης μάζας σώματος (ΔΜΣ) σε νέους ανθρώπους.

Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι 20 λεπτά μέτριας έντασης άσκηση την ημέρα, ο μίνιμουμ χρόνος σύμφωνα με τις τρέχουσες κατευθυντήριες γραμμές για τη σωματική δραστηριότητα, δεν είναι αρκετά για να αντιμετωπιστούν οι κίνδυνοι που συνεπάγεται το να περνά κανείς τις περισσότερες ώρες καθιστός.

«Η έρευνά μας υποδηλώνει ότι το να κάθεται κανείς λιγότερο καθ' όλη τη διάρκεια της ημέρας, να ασκείται πιο έντονα ή ένας συνδυασμός των δύο, μπορεί να είναι απαραίτητος για να μειωθεί ο κίνδυνος πρόωρης γήρανσης στην πρώιμη ενήλικη ζωή», δήλωσε η επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης Chandra Reynolds, καθηγήτρια στο Τμήμα Ψυχολογίας και Νευροεπιστήμης και στο Ινστιτούτο Γενετικής της Συμπεριφοράς.

Η Reynolds συνεργάστηκε με τον πρώτο συγγραφέα Ryan Bruellman, υποψήφιο διδάκτορα στο Τμήμα Γενετικής, Γονιδιωματικής και Βιοπληροφορικής του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας.

Μετά την πανδημία COVID, ο Bruellman παρατήρησε ότι ο ίδιος και άλλοι άνθρωποι της ηλικίας του κάθονταν περισσότερο. Θέλησε λοιπόν να διερευνήσει τις συνέπειες.

«Οι νεότεροι τείνουν να πιστεύουν ότι δεν τούς αγγίζουν οι επιπτώσεις της γήρανσης. Σκέφτονται: "Ο μεταβολισμός μου είναι εξαιρετικός, δεν χρειάζεται να ανησυχώ μέχρι να φτάσω στα 50 ή στα 60 μου". Ό,τι κάνουμε όμως, κατά τη διάρκεια αυτής της κρίσιμης περιόδου της ζωής, έχει σημασία", τονίζει.

Λίγο περπάτημα μετά τη δουλειά δεν αρκεί

Οι συγγραφείς ανέλυσαν δεδομένα ανθρώπων ηλικίας 28 έως 49 ετών, που συμμετείχαν στη μελέτη CU's Colorado Adoption/Twin Study of Lifespan behavioral development and cognitive aging (CATSLife), η οποία παρακολουθεί δίδυμα και υιοθετημένα άτομα από την παιδική τους ηλικία.

Ανέφεραν ότι κάθονταν κατά μέσο όρο 9 ώρες την ημέρα, ενώ ορισμένοι κάθονταν έως και 16 ώρες. Ανέφεραν επίσης ότι έκαναν 80 έως 160 λεπτά μέτριας έντασης σωματική άσκηση την εβδομάδα και λιγότερα από 135 λεπτά έντονη άσκηση εβδομαδιαίως.

Οι συγγραφείς σημειώνουν ότι τα αποτελέσματα αυτά είναι πιθανότατα καλύτερα από τους εθνικούς μέσους όρους λόγω του ενεργού τρόπου ζωής του Κολοράντο.

Οι ερευνητές εξέτασαν δύο βασικούς δείκτες καρδιακής και μεταβολικής γήρανσης: την ολική χοληστερόλη/λιποπρωτεΐνη υψηλής πυκνότητας και τον δείκτη μάζας σώματος (ΔΜΣ).

Η μελέτη διαπίστωσε ότι, όσο περισσότερο καθόταν κανείς, τόσο πιο γερασμένος φαινόταν.

Η προσθήκη λίγης μέτριας έντασης δραστηριότητας σε μια μέρα παρατεταμένου καθισιού δεν μπορούσε να αντισταθμίσει τις επιπτώσεις.

Στην πραγματικότητα, οι νεαροί ενήλικες που κάθονταν 8,5 ώρες την ημέρα και ακολουθούσαν τις τρέχουσες συστάσεις άσκησης ή κάτω από αυτές, θα μπορούσαν να μπουν σε μια κατηγορία «μέτριου έως υψηλού κινδύνου» για καρδιαγγειακές και μεταβολικές παθήσεις, δήλωσαν οι συγγραφείς.

«Ένας γρήγορος περίπατος μετά τη δουλειά μπορεί να μην είναι αρκετός», δήλωσε η Reynolds. «Ενώ αυτό γίνεται όλο και πιο εμφανές καθώς μεγαλώνουμε, η σχέση εμφανίζεται στην πρώιμη ενήλικη ζωή».

Η προσθήκη έντονης δραστηριότητας είχε κάποια επίδραση.

Για παράδειγμα, εκείνοι που ασκούνταν έντονα (π.χ. τρέξιμο ή ποδηλασία) για 30 λεπτά καθημερινά είχαν μετρήσεις χοληστερόλης και ΔΜΣ που έμοιαζαν με εκείνες ατόμων 5 έως 10 χρόνια νεότερων που κάθονταν όσο και αυτοί αλλά δεν ασκούνταν.

Ακόμη και η έντονη δραστηριότητα όμως, δεν μπορούσε να αντισταθμίσει πλήρως τις αρνητικές επιπτώσεις του παρατεταμένου καθισιού, κατέληξε η μελέτη.

Ίδια γονίδια, διαφορετικός τρόπος ζωής

Τα μονοζυγωτικά δίδυμα είναι ιδιαίτερα χρήσιμο να μελετηθούν επειδή έχουν 100% ίδια γονίδια, γεγονός που καθιστά ευκολότερο τον αποκλεισμό γενετικών παραγόντων που μπορεί να συμβάλλουν σε διαφορετικά αποτελέσματα για την υγεία και τον μηδενισμό των διαφορών στον τρόπο ζωής.

Όταν εξέτασαν μια υποομάδα διδύμων με διαφορετικές συνήθειες καθισιού και σωματικής δραστηριότητας, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η αντικατάσταση του καθισιού με άσκηση φάνηκε να λειτουργεί καλύτερα για τη βελτίωση της χοληστερόλης από ό,τι η απλή προσθήκη άσκησης σε μια πλήρη ημέρα καθισιού.

Το συμπέρασμα, είπαν οι ερευνητές, είναι ότι πρέπει να προσπαθείτε να κάνετε και τα δύο.

Χρησιμοποιήστε ένα γραφείο όρθιας στάσης, κάντε διαλείμματα και οργανώστε συναντήσεις με περπάτημα για να μειώσετε τον χρόνο καθιστικής εργασίας. Αν είναι δυνατόν, κάντε μια υπαίθρια δραστηριότητα για τουλάχιστον 30 λεπτά την ημέρα ή γίνετε «αθλητής του Σαββατοκύριακου», κάνοντας μεγαλύτερες, έντονες προπονήσεις όταν μπορείτε, δήλωσε ο Bruellman.

«Είναι η κατάλληλη στιγμή για να δημιουργήσετε συνήθειες που θα ωφελήσουν την υγεία σας μακροπρόθεσμα», καταλήγουν οι ερευνητές.

Τα ευρήματα δημοσιεύτηκαν στην επιστημονική επιθεώρηση PLOS One.