Κύστεις: Οι 10 τύποι και τα συμπτώματά τους – Πότε είναι καρκινικές
Οι κύστεις είναι κλειστές δομές που μοιάζουν με σάκο και μπορούν να αναπτυχθούν οπουδήποτε στο σώμα.
Οι περισσότερες είναι καλοήθεις, αλλά η εμφάνιση, η θέση και τα συμπτώματά τους ποικίλλουν ευρέως ανάλογα με τον τύπο.
Αυτό το άρθρο περιγράφει τους πιο συνηθισμένους τύπους κύστεων, εξηγεί πώς σχηματίζονται, παραθέτει τα συμπτώματά τους και τα σημάδια ότι υπάρχει κίνδυνος καρκίνου.
Κύστεις: Τύποι, συμπτώματα και τι πρέπει να προσέξετε
| Τύπος κύστης | Πού σχηματίζονται | Κοινά συμπτώματα | |
| 1 | Επιδερμιδική | Πρόσωπο, λαιμός, στήθος, πλάτη | Μικρά στρογγυλά εξογκώματα κάτω από το δέρμα. Μπορεί να είναι τρυφερό στην αφή, φλεγμονώδες ή να εκκρίνει κερατίνη |
| 2 | Κεφαλής | Δέρμα στο τριχωτό της κεφαλής | Λεία, σφιχτά εξογκώματα κάτω από το τριχωτό της κεφαλής. Συνήθως ανώδυνα εκτός και αν έχουν μολυνθεί |
| 3 | Γαγγλιακή | Καρποί, χέρια, αστράγαλοι ή πόδια (κοντά στις αρθρώσεις) | Ορατό εξόγκωμα κοντά στις αρθρώσεις. Μπορεί να περιορίσει την κίνηση ή να προκαλέσει δυσφορία |
| 4 | Baker | Πίσω στο γόνατο | Οίδημα και σφίξιμο πίσω από το γόνατο. Η δυσφορία επιδεινώνεται με την κίνηση |
| 5 | Ωοθηκών | Ωοθήκες | Πυελικός πόνος, φούσκωμα και διαταραχές εμμήνου ρύσεως. Πολύ συχνά είναι ασυμπτωματικές κύστεις |
| 6 | Bartholin | Κοντά στο άνοιγμα του κόλπου | Οίδημα ή ευαισθησία κοντά στο άνοιγμα του κόλπου. Μπορεί να εξελιχθεί σε απόστημα |
| 7 | Σμηγματογόνος | Πρόσωπο, λαιμός, πλάτη ή στήθος/στέρνο | Ογκίδιο σε σχήμα θόλου κάτω από το δέρμα. Μπορεί να κοκκινίσει, να φλεγμαίνει ή να εκκρίνει ελαιώδες υγρό |
| 8 | Μαστού | Ιστός μαστού | Λεία, κινητά εξογκώματα. Η ευαισθησία μπορεί να αυξηθεί πριν από την έμμηνο ρύση |
| 9 | Νεφρού | Νεφροί | Συχνά ασυμπτωματικές κύστεις. Οι μεγάλες μπορεί να προκαλέσουν πόνο στην πλάτη, στο πλευρό ή στην άνω κοιλιακή χώρα |
| 10 | Κόκκυγα | Περιοχή της ουράς (κόκκυγας) κοντά στους γλουτούς | Επώδυνο πρησμένο εξόγκωμα που μπορεί να εκκρίνει πύον ή να περιέχει τρίχες. Κοινός τύπος σε άτομα που κάθονται πολύ |
Πότε μια κύστη είναι κακοήθης (καρκινική)
Οι περισσότερες κύστεις είναι καλοήθεις, που σημαίνει ότι δεν είναι καρκινικές και σπάνια αποτελούν σοβαρό κίνδυνο για την υγεία. Ωστόσο, σε ορισμένες περιπτώσεις, μια κύστη μπορεί να είναι κακοήθης ή να αναπτυχθεί σε συνδυασμό με καρκίνο. Η κατανόηση των βασικών διαφορών βοηθά να καθοριστεί εάν είναι απαραίτητη περαιτέρω ιατρική αξιολόγηση.
Καλοήθεις κύστεις
- Τυπικά αργά αναπτυσσόμενες και με καλά καθορισμένα όρια
- Συχνά ανώδυνες, εκτός εάν έχουν φλεγμονή ή μολυνθούν
- Συχνά μετακινούνται κάτω από το δέρμα
- Εντοπίζονται συνήθως σε περιοχές όπως το δέρμα, το τριχωτό της κεφαλής, οι καρποί, οι ωοθήκες και τα νεφρά
- Μπορούν να υποχωρήσουν από μόνες τους ή να χρειαστεί μικρή επέμβαση αφαίρεσης
Κακοήθεις κύστεις
- Μπορεί να αναπτυχθούν γρήγορα ή να αλλάξουν σχήμα με την πάροδο του χρόνου
- Συχνά σκληρές, στέρεες στη θέση τους και ακανόνιστες στην υφή
- Μπορεί να συσχετίζονται με απώλεια βάρους, κόπωση ή συστηματικά συμπτώματα
- Ενδέχεται να αναδειχτούν συμπαγείς περιοχές ή διαχωρισμοί στο πλαίσιο απεικόνισης (τομογραφίες κλπ)
- Απαιτείται βιοψία ή περαιτέρω έρευνα για να αποκλειστεί ο καρκίνος
Πότε πρέπει να ανησυχήσετε
Θα πρέπει να συμβουλευτείτε γιατρό εάν μια κύστη:
- Μεγαλώνει γρήγορα ή αλλάζει εμφάνιση
- Γίνεται επώδυνη, κόκκινη ή φλεγμονώδης
- Έχει ασυνήθιστη έκκριση ή αιμορραγία
- Σχετίζεται με ανεξήγητη απώλεια βάρους ή πυρετό
- Επιμένει επί αρκετές εβδομάδες χωρίς αλλαγή
Ένας γιατρός μπορεί να συστήσει υπερηχογράφημα, μαγνητική τομογραφία ή αναρρόφηση με λεπτή βελόνα, για να προσδιορίσει εάν η κύστη είναι καλοήθης ή ύποπτη για κακοήθεια.
Συχνές Ερωτήσεις
Μπορεί μια κύστη να γίνει καρκινική;
Οι περισσότερες κύστεις είναι καλοήθεις, αλλά μερικοί τύποι -όπως κάποιες κύστεις των ωοθηκών ή του παγκρέατος- μπορεί να γίνουν καρκινικές. Εάν μια κύστη αναπτύσσεται γρήγορα, είναι σκληρή ή παρουσιάζει ασυνήθιστα χαρακτηριστικά στην απεικόνιση, συνιστάται περαιτέρω έλεγχος.
Όλες οι κύστεις απαιτούν θεραπεία;
Όχι. Πολλές κύστεις είναι αβλαβείς και υποχωρούν από μόνες τους. Θεραπεία απαιτείται μόνο εάν η κύστη προκαλεί ενόχληση, μολυνθεί ή παρεμποδίζει την καθημερινή λειτουργία.
Τι προκαλεί τον σχηματισμό κύστεων;
Οι κύστεις μπορεί να σχηματιστούν λόγω λοιμώξεων, απόφραξης στους πόρους, τραύματος, φλεγμονής ή γενετικών καταστάσεων. Η αιτία εξαρτάται συχνά από τον τύπο και τη θέση της κύστης.
Πώς διαγιγνώσκονται και αντιμετωπίζονται οι κύστεις;
Οι περισσότερες κύστεις μπορούν να διαγνωστούν μέσω φυσικής εξέτασης ή υπερήχου. Η θεραπεία μπορεί να περιλαμβάνει παροχέτευση, ενέσεις κορτικοστεροειδών ή χειρουργική αφαίρεση, ανάλογα με τον τύπο και τη σοβαρότητα της κύστης.
Σύνοψη
Οι κύστεις είναι κοινές και συνήθως καλοήθεις, αλλά τα συμπτώματα και οι θεραπείες ποικίλλουν ανάλογα με τον τύπο και τη θέση. Η αναγνώριση των ιδιαιτέρων συμπτωμάτων κάθε τύπου συμβάλλει στη σωστή διάγνωση και στην πρόληψη επιπλοκών.
Εάν παρατηρήσετε ένα νέο εξόγκωμα, επίμονο οίδημα ή ασυνήθιστα συμπτώματα, συμβουλευτείτε άμεσα γιατρό για αξιολόγηση.
Πηγές:
health.com
mayoclinic.org
nhs.uk
healthline.com
medicalnewstoday.com
