Φάσμα αυτισμού: Πόσα είδη υπάρχουν – Πώς φαίνεται στο παιδί

Η έγκαιρη αναγνώριση των συμπτωμάτων είναι κρίσιμη για την αποτελεσματική παρέμβαση.

Αυτό το άρθρο παραθέτει τους διαφορετικούς τύπους διαταραχών που εμπίπτουν στο φάσμα του αυτισμού και καθοδηγεί τους γονείς να καταλάβουν εάν το παιδί τους μπορεί να εμπίπτει σε αυτό το φάσμα.

Τι είναι η Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος

Η Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος (ΔΑΦ) περιλαμβάνει ένα ευρύ φάσμα καταστάσεων που χαρακτηρίζονται από δυσκολίες με κοινωνικές δεξιότητες, επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές, ομιλία και μη λεκτική επικοινωνία.

Είναι μια δια βίου πάθηση που ποικίλλει σε βαρύτητα και μπορεί να εκδηλωθεί διαφορετικά σε κάθε άτομο. Σύμφωνα με τα αμερικανικά Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC), η ΔΑΦ διαγιγνώσκεται με βάση ορισμένα αναπτυξιακά ορόσημα και συμπεριφορές του παιδιού.

Βασικά χαρακτηριστικά της ΔΑΦ:

• Δυσκολία στις κοινωνικές αλληλεπιδράσεις
• Επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές ή περιοριστικά ενδιαφέροντα
• Αισθητηριακές ευαισθησίες στον ήχο, την αφή και το φως
• Επικοινωνιακές προκλήσεις, που κυμαίνονται από καθυστερημένη ομιλία έως μη λεκτική επικοινωνία

Τύποι διαταραχών του αυτιστικού φάσματος

Η Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος (ΔΑΦ) περιλαμβάνει διάφορους υποτύπους, ο καθένας με μοναδικά χαρακτηριστικά. Μερικοί από τους κοινώς αναγνωρισμένους τύπους είναι:

1. Σύνδρομο Άσπεργκερ

• Τα άτομα με Asperger έχουν συνήθως υψηλή νοημοσύνη, αλλά μπορεί να δυσκολεύονται με τις κοινωνικές αλληλεπιδράσεις.
• Συχνά αναπτύσσουν έντονα ενδιαφέροντα για συγκεκριμένα θέματα και προτιμούν δομημένες ρουτίνες.

2. Παιδική αποσυνθετική διαταραχή (Childhood Disintegrative Disorder - CDD)

• Μια σπάνια πάθηση όπου τα παιδιά αναπτύσσονται συνήθως κανονικά στην αρχή, αλλά στη συνέχεια βιώνουν σοβαρή απώλεια κοινωνικών και γλωσσικών δεξιοτήτων.
• Αυτή η παλινδρόμηση μπορεί να συμβεί γύρω στις ηλικίες 3-4 ετών.

3. Διάχυτη αναπτυξιακή διαταραχή - Δεν προσδιορίζεται διαφορετικά (PDD-NOS)

• Θεωρείται «ηπιότερη» μορφή αυτισμού, όπου τα παιδιά εμφανίζουν κάποια συμπτώματα, αλλά δεν πληρούν τα κριτήρια για άλλους υποτύπους ΔΑΦ.
• Συχνά περιλαμβάνει δυσκολίες στην επικοινωνία και την κοινωνική αλληλεπίδραση.

4. Αυτιστική Διαταραχή (κλασικός αυτισμός)

• Χαρακτηρίζεται από σημαντικές δυσκολίες στην επικοινωνία, τις κοινωνικές δεξιότητες και τις επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές.
• Συχνά διαγιγνώσκεται στην πρώιμη παιδική ηλικία και απαιτεί δομημένη υποστήριξη.

5. Σύνδρομο Rett

• Μια σπάνια γενετική πάθηση, που επηρεάζει κυρίως τις γυναίκες, προκαλώντας σοβαρές γνωστικές και σωματικές βλάβες.
• Περιλαμβάνει επιδείνωση των κινητικών δεξιοτήτων και απώλεια της λειτουργίας των χεριών.

Σημάδια ότι ένα παιδί μπορεί να βρίσκεται στο φάσμα του αυτισμού

Η αναγνώριση των πρώιμων σημαδιών του αυτισμού είναι ζωτικής σημασίας για την έγκαιρη παρέμβαση. Οι γονείς πρέπει να προσέχουν τα ακόλουθα συμπτώματα στην ανάπτυξη του παιδιού τους:

1. Κοινωνικά σημάδια:

• Αποφυγή άμεσης οπτικής επαφής
• Περιορισμένο ενδιαφέρον για κοινωνικές αλληλεπιδράσεις
• Δυσκολία στην κατανόηση των συναισθημάτων

2. Σημάδια επικοινωνίας:

• Καθυστερημένη ανάπτυξη ομιλίας
• Επαναλαμβανόμενη χρήση φράσεων ή λέξεων
• Έλλειψη χειρονομιών, όπως υπόδειξη με το δάχτυλο ή χαιρετισμός με το χέρι

3. Συμπεριφορικά σημάδια:

• Επαναλαμβανόμενες κινήσεις (κούνημα με τα χέρια, λίκνισμα)
• Τήρηση αυστηρών ρουτινών
• Έντονη εστίαση σε συγκεκριμένα ενδιαφέροντα

Εάν οι γονείς παρατηρήσουν αυτά τα σημάδια, συνιστάται να συμβουλευτούν έναν γιατρό για αξιολόγηση.

Πώς μπορούν οι γονείς να υποστηρίξουν το παιδί

Εάν ένα παιδί διαγνωστεί με αυτισμό, η έγκαιρη παρέμβαση και η συνεπής υποστήριξη μπορούν να βοηθήσουν στη βελτίωση της ανάπτυξής του. Οι γονείς μπορούν να κάνουν πολλά βήματα, για να βοηθήσουν την πρόοδο του παιδιού τους, όπως:

1. Αναζητήστε επαγγελματική υποστήριξη: Συμβουλευτείτε αναπτυξιακούς παιδίατρους, λογοθεραπευτές και εργοθεραπευτές.
2. Καθιέρωση δομημένων ρουτινών: Τα προβλέψιμα χρονοδιαγράμματα μπορούν να βοηθήσουν τα παιδιά να αισθάνονται ασφαλή.
3. Ενθάρρυνση της επικοινωνίας: Χρήση οπτικών βοηθημάτων και λογοθεραπείας για την ενίσχυση των επικοινωνιακών δεξιοτήτων.
4. Δημιουργία ενός φιλικού προς τις αισθήσεις περιβάλλοντος: Προσαρμογή χώρων για την μείωση της αισθητηριακής υπερφόρτωσης, όπως ο περιορισμός του θορύβου και τα έντονα φώτα.

Είναι απαραίτητο να παραμείνετε υπομονετικοί και υποστηρικτικοί σε όλη τη διάρκεια του «ταξιδιού» του παιδιού στο «πέλαγος» του αυτισμού.

Συχνές Ερωτήσεις

"Σε ποια ηλικία εμφανίζονται συνήθως τα συμπτώματα του αυτισμού;"

Τα συμπτώματα του αυτισμού γίνονται συνήθως αισθητά στην ηλικία των 2 ετών, αλλά ορισμένα πρώιμα σημάδια μπορεί να εμφανιστούν ακόμα και στους 18 μήνες.

"Μπορούν τα συμπτώματα του αυτισμού να βελτιωθούν με τη θεραπεία;"

Ναι, με την έγκαιρη παρέμβαση και τις κατάλληλες θεραπείες, πολλά παιδιά με αυτισμό μπορούν να αναπτύξουν καλύτερες επικοινωνιακές, κοινωνικές και συμπεριφορικές δεξιότητες, οδηγώντας σε βελτιωμένη καθημερινή λειτουργία.

"Είναι όλα τα άτομα με αυτισμό μη λεκτικά;"

Όχι, αν και ορισμένα άτομα με αυτισμό μπορεί να είναι μη λεκτικά, άλλα έχουν ισχυρές γλωσσικές ικανότητες, εντούτοις δυσκολεύονται με την κοινωνική επικοινωνία και την κατανόηση των κοινωνικών ενδείξεων.

Σύνοψη

Η κατανόηση των διαταραχών του φάσματος του αυτισμού μπορεί να βοηθήσει τους γονείς να λάβουν έγκαιρα μέτρα και να παρέχουν την κατάλληλη υποστήριξη στα παιδιά τους. Η έγκαιρη αναγνώριση των σημαδιών και η αναζήτηση επαγγελματικής βοήθειας μπορεί να βελτιώσει σημαντικά την ποιότητα ζωής του παιδιού.

Πηγές: medicinenet.com, cdc.gov (1), nidcd.nih.gov, cdc.gov (2)