Τι είναι η φλεγμονώδης διατροφή που αυξάνει τον κίνδυνο άνοιας κατά 84%

Ενώ οι εξελίξεις στις φαρμακευτικές θεραπείες έχουν βελτιώσει τη φροντίδα στοχεύοντας τους μηχανισμούς της νόσου, τα μέτρα πρόληψης δεν βρίσκονται σε ικανοποιητικό επίπεδο.

Η διατροφή έχει αναγνωριστεί ως μια πιθανή οδός για τη μείωση του κινδύνου άνοιας.

Προηγούμενες μελέτες παρατήρησης έχουν συνδέσει αντιφλεγμονώδεις δίαιτες, όπως η μεσογειακή δίαιτα και η δίαιτα MIND, με βραδύτερη γνωστική έκπτωση και χαμηλότερο κίνδυνο άνοιας.

Ο DII (Diet Inflammatory Index) είναι ένας δείκτης που ποσοτικοποιεί το φλεγμονώδες δυναμικό της δίαιτας αναλύοντας θρεπτικά συστατικά, βιοδραστικές ενώσεις και συστατικά τροφίμων.

Προηγούμενες μελέτες έχουν δείξει ότι οι υψηλότερες βαθμολογίες DII σχετίζονται με συστηματική φλεγμονή, η οποία είναι συμβάλλει στις νευροεκφυλιστικές διαδικασίες.

Στο πλαίσιο νέας μελέτης, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν δεδομένα από τη Framingham Heart Study (FHS) για να αναλύσουν διατροφικά στοιχεία, συχνότητα εμφάνισης άνοιας και διαγνώσεις της νόσου Αλτσχάιμερ κατά τη διάρκεια μιας μέσης περιόδου παρακολούθησης περίπου 13 ετών.

Η κλινική μελέτη περιελάμβανε 1.487 συμμετέχοντες ηλικίας 60 ετών και άνω χωρίς άνοια κατά την έναρξη της μελέτης. Οι διατροφικές πληροφορίες ελήφθησαν από ερωτηματολόγια συχνότητας κατανάλωσης τροφίμων που χορηγήθηκαν κατά τη διάρκεια τριών κύκλων εξέτασης (1991-1995, 1995-1998 και 1998-2001).

Οι βαθμολογίες DII υπολογίστηκαν για 36 διατροφικά συστατικά, τα οποία κατηγοριοποιήθηκαν είτε ως αντιφλεγμονώδη (π.χ. φυτικές ίνες, βιταμίνες A, C, D, E, ωμέγα-3 λιπαρά) είτε ως προφλεγμονώδη (π.χ. κορεσμένα λιπαρά, συνολική ενεργειακή πρόσληψη και υδατάνθρακες). Οι υψηλότερες θετικές βαθμολογίες υποδήλωναν προφλεγμονώδεις δίαιτες.

Οι διαγνώσεις άνοιας, συμπεριλαμβανομένης της νόσου Αλτσχάιμερ, διαπιστώθηκαν με συνδυασμό νευρολογικών αξιολογήσεων, νευροψυχολογικών τεστ και αναλύσεων ιατρικών φακέλων. Η συνεχής παρακολούθηση εξασφάλισε την ολοκληρωμένη καταγραφή των περιπτώσεων άνοιας.

Από τους 1.487 συμμετέχοντες, 246 εμφάνισαν άνοια, συμπεριλαμβανομένων 187 περιπτώσεων νόσου Αλτσχάιμερ. Οι συμμετέχοντες με υψηλότερες βαθμολογίες DII, που υποδηλώνουν προ-φλεγμονώδη διατροφή, είχαν σημαντικά αυξημένο κίνδυνο τόσο για άνοια από κάθε αιτία όσο και για Αλτσχάιμερ.

Για κάθε μονάδα αύξησης της βαθμολογίας DII, ο κίνδυνος άνοιας από κάθε αιτία αυξήθηκε κατά 21%. Παρόμοια αύξηση της βαθμολογίας DII συσχετίστηκε με 20% υψηλότερο κίνδυνο Αλτσχάιμερ.

Όταν οι συμμετέχοντες ομαδοποιήθηκαν με βάση τις βαθμολογίες DII, εκείνοι με την πιο προφλεγμονώδη διατροφή είχαν 84% περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν άνοια από κάθε αιτία σε σύγκριση με εκείνους με την πιο αντιφλεγμονώδη διατροφή.

Η συσχέτιση παρέμεινε μετά την προσαρμογή για δημογραφικούς παράγοντες, τρόπο ζωής και κλινικούς παράγοντες, όπως είναι η ηλικία, το φύλο, η εκπαίδευση, ο δείκτης μάζας σώματος, η σωματική δραστηριότητα, το κάπνισμα και οι συνολικές θερμίδες.

Τα ευρήματα υποστηρίζουν ότι η διατροφική φλεγμονή συμβάλλει στις νευροεκφυλιστικές διαδικασίες, πιθανώς μέσω των μονοπατιών της συστηματικής φλεγμονής.

Η χρόνια φλεγμονή, η οποία οφείλεται σε δίαιτες με υψηλή περιεκτικότητα σε προφλεγμονώδη συστατικά, όπως τα κορεσμένα λίπη και οι επεξεργασμένοι υδατάνθρακες, μπορεί να επιδεινώσει τη φλεγμονή του εγκεφάλου και να προωθήσει το σχηματισμό πλάκας αμυλοειδούς-β, χαρακτηριστικό γνώρισμα της νόσου του Alzheimer.

Τα αντιφλεγμονώδη θρεπτικά συστατικά, όπως τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα και τα φλαβονοειδή, μπορούν να εξουδετερώσουν αυτές τις επιδράσεις μειώνοντας την παραγωγή κυτοκινών και υποστηρίζοντας την υγεία του εγκεφάλου.

Μελέτες όπως η μελέτη PREDIMED έχουν δείξει ότι αντιφλεγμονώδεις δίαιτες, όπως η μεσογειακή διατροφή, μπορούν να βελτιώσουν τη νόηση, πιθανώς μειώνοντας τη συστηματική φλεγμονή.

Τα νέα ευρήματα υποδηλώνουν ότι οι διατροφικές παρεμβάσεις που δίνουν έμφαση στα αντιφλεγμονώδη τρόφιμα μπορούν να μειώσουν τον κίνδυνο άνοιας ως μακροπρόθεσμη στρατηγική.

Η ενσωμάτωση αξιολογήσεων τύπου DII στις διατροφικές κατευθυντήριες γραμμές θα μπορούσε να βοηθήσει στον εντοπισμό ατόμων που διατρέχουν κίνδυνο και στην ανάπτυξη στοχευμένων στρατηγικών διατροφής σε επίπεδο πληθυσμού.

Τα ευρήματα δημοσιεύτηκαν στο επιστημονικό περιοδικό Alzheimer's & Dementia.