Κίνδυνος υγείας από τα μαύρα πλαστικά εργαλεία μαγειρικής

Το μαύρο πλαστικό, που χρησιμοποιείται σε πολλά εργαλεία κουζίνας, μπορεί να περιέχει χημικά που βλάπτουν την υγεία, όπως επιβραδυντικά φλόγας και άλλες τοξικές ουσίες.

Αυτό το άρθρο περιγράφει τι έδειξε η νέα μελέτη, τις χημικές ουσίες που εμπλέκονται, τους σχετικούς κινδύνους για την υγεία και τι μπορούν να κάνουν οι καταναλωτές για να ελαχιστοποιήσουν την έκθεσή τους σε αυτές.

Τι έδειξε η μελέτη

Η πρόσφατη μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Chemosphere, εστίασε και ανέλυσε τη χημική σύνθεση των μαύρων πλαστικών σκευών/εργαλείων κουζίνας.

Οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι πολλά μαύρα πλαστικά αντικείμενα, συμπεριλαμβανομένων των σκευών κουζίνας, περιέχουν τοξικά επιβραδυντικά φλόγας και άλλες χημικές ουσίες, που χρησιμοποιήθηκαν αρχικά στην κατασκευή ηλεκτρονικών εξαρτημάτων και αυτοκινήτων. Αυτές οι ενώσεις, που χρησιμοποιήθηκαν προηγουμένως για την πρόληψη της υπερθέρμανσης και των πυρκαγιών σε ηλεκτρονικές συσκευές, βρέθηκαν σε διάφορα είδη κουζίνας, εγείροντας ερωτήματα σχετικά με την ασφάλειά τους.

Η μελέτη ανέλυσε δείγματα από πολλά μαύρα πλαστικά σκεύη και διαπίστωσε ότι πολλά από αυτά περιείχαν βρωμιούχα επιβραδυντικά φλόγας (BFR) και πολυβρωμιωμένους διφαινυλαιθέρες (PBDE). Τόσο τα BFR όσο και οι PBDE είναι γνωστό ότι μένουν για πολλά χρόνια στο περιβάλλον και για τη δυνατότητά τους να διαταράσσουν την ανθρώπινη υγεία, όταν καταποθούν με την πάροδο του χρόνου.

Ποιες χημικές ουσίες βρέθηκαν στα μαύρα κουζινικά σκεύη

Οι ερευνητές ανίχνευσαν μια σειρά από επικίνδυνες ουσίες σε μαύρα πλαστικά σκεύη, όπως:

• Βρωμιούχα επιβραδυντικά φλόγας (BFRs): Χημικές ουσίες που προστίθενται στο πλαστικό για την πρόληψη πυρκαγιών, ιδιαίτερα στα ηλεκτρονικά απόβλητα. Τα BFR είναι εξαιρετικά ανθεκτικά στη διάσπαση, γεγονός που τα κάνει να παραμένουν στο περιβάλλον και στο ανθρώπινο σώμα.
• Πολυβρωμιωμένοι διφαινυλαιθέρες (PBDEs): Ένας τύπος BFR που σχετίζεται ειδικά με δυσμενείς επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία.
• Βαρέα μέταλλα: Ορισμένα βαρέα μέταλλα -όπως μόλυβδος και κάδμιο- εντοπίστηκαν επίσης σε ορισμένα μαύρα πλαστικά σκεύη, θέτοντας επιπλέον κινδύνους για την υγεία.

Αυτές οι χημικές ουσίες ταξινομούνται ως παραμένοντες οργανικοί ρύποι (persistent organic pollutants - POPs), που σημαίνει ότι παραμένουν στο περιβάλλον για μεγάλες περιόδους και συσσωρεύονται σε ζωντανούς οργανισμούς.

Ποιοι κίνδυνοι για την υγεία συνδέονται με αυτές τις χημικές ουσίες

Οι χημικές ουσίες που εντοπίζονται στα μαύρα πλαστικά σκεύη κουζίνας συνδέονται με πολλούς κινδύνους για την υγεία. Ακολουθεί μια σε βάθος ματιά στους πιθανούς κινδύνους για την υγεία:

1. Ορμονικές διαταραχές: Τόσο τα BFR όσο και οι PBDE είναι γνωστοί ενδοκρινικοί διαταράκτες, που σημαίνει ότι μπορούν να επηρεάσουν την παραγωγή και τη ρύθμιση ορμονών. Η μακροχρόνια έκθεση σε αυτές τις ενώσεις μπορεί να οδηγήσει σε προβλήματα με την λειτουργία του θυρεοειδούς, ο οποίος είναι ζωτικής σημασίας για τον μεταβολισμό και την ανάπτυξη.
2. Κίνδυνοι καρκίνου: Ορισμένα επιβραδυντικά φλόγας και βαρέα μέταλλα, που βρίσκονται στα μαύρα πλαστικά σκεύη κουζίνας, έχουν συνδεθεί με αυξημένους κινδύνους καρκίνου. Μελέτες δείχνουν ότι η παρατεταμένη έκθεση σε αυτές τις χημικές ουσίες μπορεί να αυξήσει την πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου, ιδιαίτερα του ήπατος και του θυρεοειδούς.
3. Νευρολογικές επιδράσεις: Η έκθεση σε PBDE έχει συσχετιστεί με δυσμενείς νευρολογικές εκβάσεις. Αυτό περιλαμβάνει επιπτώσεις στην μνήμη, την μάθηση και τη συμπεριφορά, ειδικά σε μικρά παιδιά των οποίων ο αναπτυσσόμενος εγκέφαλος είναι πιο ευάλωτος στις τοξίνες.
4. Επιπτώσεις στην αναπαραγωγική υγεία: Ορισμένες από αυτές τις χημικές ουσίες μπορεί επίσης να επηρεάσουν τη γονιμότητα και την αναπαραγωγική υγεία. Μελέτες έχουν δείξει ότι η έκθεση σε BFRs μπορεί να διαταράξει τα επίπεδα ορμονών, επηρεάζοντας τη γονιμότητα και τα αποτελέσματα της εγκυμοσύνης με την πάροδο του χρόνου.
5. Περιβαλλοντική ανθεκτικότητα και βιοσυσσώρευση: Αυτές οι χημικές ουσίες δεν διασπώνται εύκολα στο περιβάλλον, οδηγώντας σε βιοσυσσώρευση σε ζώα και ανθρώπους. Με την πάροδο του χρόνου, συσσωρεύονται στον λιπώδη ιστό και μπορούν να αποτελέσουν κίνδυνο για την υγεία ακόμη και σε χαμηλά επίπεδα έκθεσης.

Δεδομένων αυτών των κινδύνων για την υγεία, οι ειδικοί συνιστούν προσοχή κατά τη χρήση μαύρων πλαστικών σκευών στο μαγείρεμα, ειδικά σε υψηλές θερμοκρασίες, γεγονός που μπορεί να αυξήσει την πιθανότητα έκπλυσης αυτών των ουσιών στα τρόφιμα.

Τι πρέπει να κάνουν οι καταναλωτές

Για να ελαχιστοποιηθεί η έκθεση σε αυτές τις δυνητικά επιβλαβείς ουσίες, οι καταναλωτές μπορούν να λάβουν τις ακόλουθες προφυλάξεις:

• Μετάβαση σε εναλλακτικά υλικά: Επιλέξτε μαγειρικά σκεύη κατασκευασμένα από υλικά όπως ανοξείδωτο ατσάλι, ξύλο ή σιλικόνη, τα οποία είναι γενικά απαλλαγμένα από επιβλαβή επιβραδυντικά φλόγας και λιγότερο πιθανό να περιέχουν βαρέα μέταλλα.
• Περιορίστε τη χρήση σε υψηλή θερμοκρασία: Εάν πρέπει να χρησιμοποιήσετε μαύρα πλαστικά σκεύη, αποφύγετε τη χρήση τους σε μεθόδους μαγειρέματος υψηλής θερμοκρασίας, καθώς οι υψηλές θερμοκρασίες μπορεί να προκαλέσουν έκπλυση χημικών ουσιών.
• Πετάξτε τα παλαιότερα μαύρα πλαστικά σκεύη: Τα παλαιότερα μαύρα πλαστικά σκεύη είναι πιο πιθανό να περιέχουν επιβλαβείς χημικές ουσίες. Η αντικατάστασή τους με νεότερα και από άλλα υλικά εργαλεία, θα μειώσει την πιθανή σας έκθεση σε τοξίνες.

Συχνές Ερωτήσεις

“Είναι επιβλαβείς και άλλοι τύποι πλαστικών κουζίνας;”

Ναι, ορισμένα πλαστικά μαγειρικά σκεύη, όπως τα αντικολλητικά σκεύη και ορισμένα διαφανή πλαστικά, μπορεί επίσης να περιέχουν χημικές ουσίες όπως το υπερφθοροοκτανοϊκό οξύ (PFOA) και η δισφαινόλη Α (BPA), οι οποίες ενέχουν τους δικούς τους κινδύνους για την υγεία. Ωστόσο, τα μαύρα πλαστικά έχουν δείξει υψηλότερα ποσοστά επικίνδυνων χημικών ουσιών σε πρόσφατες μελέτες.

“Οι υψηλές θερμοκρασίες καθιστούν επικίνδυνα τα πλαστικά σκεύη κουζίνας;”

Ναι, η έκθεση πλαστικών σκευών σε υψηλές θερμοκρασίες μπορεί να αυξήσει την απελευθέρωση τοξικών χημικών ουσιών, όπως επιβραδυντικά φλόγας, στα τρόφιμα. Συνιστάται να αποφεύγετε τη χρήση πλαστικών σκευών για μαγείρεμα σε υψηλή θερμοκρασία, για να ελαχιστοποιήσετε τους κινδύνους για την υγεία.

“Μπορούν οι επιβλαβείς χημικές ουσίες στα μαγειρικά σκεύη να απορροφηθούν από το δέρμα;”

Αν και η κατάποση είναι η κύρια οδός έκθεσης σε χημικές ουσίες στα μαγειρικά σκεύη, ο συχνός χειρισμός των σκευών μπορεί να οδηγήσει σε ελάχιστη απορρόφηση μέσω του δέρματος. Το πλύσιμο των χεριών μετά τον χειρισμό δυνητικά τοξικών υλικών και η επιλογή ασφαλέστερων σκευών μπορεί να βοηθήσει στην μείωση της έκθεσης.

Σύνοψη

Οι χημικές ουσίες που βρίσκονται στα μαύρα πλαστικά κουζινικά σκεύη αποτελούν πιθανό κίνδυνο για την υγεία, ειδικά με την μακροχρόνια χρήση. Τα επιβραδυντικά φλόγας, τα βαρέα μέταλλα και άλλες επιβλαβείς ενώσεις μπορούν να διαταράξουν τις ορμόνες, να αυξήσουν τον κίνδυνο καρκίνου και να επηρεάσουν τη νευρολογική και αναπαραγωγική υγεία.

Με την μετάβαση σε ασφαλέστερες εναλλακτικές λύσεις, όπως ο ανοξείδωτος χάλυβας, το ξύλο και η σιλικόνη, οι καταναλωτές μπορούν να μειώσουν την έκθεσή τους σε αυτές τις τοξίνες και να προστατεύσουν την υγεία τους.

Πηγές: eatingwell.com, health.com, edition.cnn.com