ΥΓΕΙΑ

Μικροπλαστικά: Τι προβλήματα υγείας προκαλούν

Μιχάλης Θερμόπουλος

Τα μικροπλαστικά αποτελούν μια αυξανόμενη ανησυχία στον σημερινό κόσμο λόγω της πανταχού παρουσίας τους και της πιθανής επίδρασής τους στην ανθρώπινη υγεία.

Μικροπλαστικά: Τι προβλήματα υγείας προκαλούν
Bigstock

Αυτό το άρθρο διερευνά τι είναι τα μικροπλαστικά, πώς επηρεάζουν την ανθρώπινη υγεία, τις πρωταρχικές πηγές έκθεσης των ανθρώπων σε μικροπλαστικά και αποτελεσματικές στρατηγικές για την μείωση και την εξάλειψή τους από το σώμα σας.

Τι είναι τα μικροπλαστικά

Τα μικροπλαστικά είναι μικροσκοπικά πλαστικά σωματίδια με διάμετρο μικρότερη από 5 χιλιοστά.

Προέρχονται από διάφορες πηγές, συμπεριλαμβανομένης της διάσπασης μεγαλύτερων πλαστικών υπολειμμάτων, συνθετικών ινών από ρούχα και μικροσφαιριδίων που χρησιμοποιούνται σε προϊόντα προσωπικής φροντίδας. Λόγω του μικρού τους μεγέθους, τα μικροπλαστικά μπορούν εύκολα να διαπεράσουν τα φυσικά εμπόδια και έχουν βρεθεί σχεδόν σε κάθε μέρος του περιβάλλοντος, από τους ωκεανούς μέχρι το έδαφος, ακόμη και στον αέρα που αναπνέουμε.

Πώς επηρεάζουν τα μικροπλαστικά την ανθρώπινη υγεία

Η διάχυτη παρουσία μικροπλαστικών στο περιβάλλον έχει εγείρει ανησυχίες σχετικά με τις πιθανές επιπτώσεις τους στην ανθρώπινη υγεία. Αν και η επιστημονική έρευνα σε αυτό το πεδίο είναι ακόμη σε εξέλιξη, υπάρχουν αυξανόμενες ενδείξεις ότι τα μικροπλαστικά μπορούν να προκαλέσουν σημαντική βλάβη όταν καταπίνονται, εισπνέονται ή απορροφώνται από το δέρμα. Δείτε πώς τα μικροπλαστικά μπορούν να επηρεάσουν την ανθρώπινη υγεία και μερικές από τις ασθένειες στις οποίες μπορεί να συμβάλλουν:

1. Φλεγμονή και οξειδωτικό στρες

Τα μικροπλαστικά μπορούν να μεταφέρουν τοξικές χημικές ουσίες και ρύπους, που μπορεί να εισέλθουν στο σώμα, οδηγώντας δυνητικά σε φλεγμονή και οξειδωτικό στρες. Αυτές οι καταστάσεις συνδέονται με μια σειρά χρόνιων ασθενειών, συμπεριλαμβανομένων των καρδιαγγειακών παθήσεων και του καρκίνου. Η φλεγμονή που προκαλείται από μικροπλαστικά μπορεί επίσης να επιδεινώσει αναπνευστικές παθήσεις, όπως το άσθμα.

2. Ενδοκρινική διαταραχή

Ορισμένα μικροπλαστικά περιέχουν χημικές ουσίες, που μπορούν να επηρεάσουν την λειτουργία των ορμονών, γνωστές ως ενδοκρινικοί διαταράκτες. Αυτές οι χημικές ουσίες μπορούν να μιμηθούν ή να μπλοκάρουν τις ορμόνες και να διαταράξουν τη φυσιολογική ορμονική ισορροπία του σώματος. Η ενδοκρινική διαταραχή σχετίζεται με προβλήματα αναπαραγωγικής υγείας, αναπτυξιακά προβλήματα και μεταβολικές διαταραχές, όπως ο διαβήτης.

3. Γαστρεντερικά προβλήματα

Τα μικροπλαστικά που καταναλώνονται από το στόμα μπορεί να συσσωρευτούν στη γαστρεντερική οδό, οδηγώντας δυνητικά σε βλάβη στην επένδυση του εντέρου, αλλοιωμένη μικροχλωρίδα του εντέρου (μικροβίωμα) και φλεγμονή. Αυτό μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο καταστάσεων όπως η φλεγμονώδης νόσος του εντέρου και το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου.

4. Νευροτοξικότητα

Ορισμένες μελέτες υποδηλώνουν ότι τα μικροπλαστικά μπορεί να διαπεράσουν τον αιματοεγκεφαλικό φραγμό, οδηγώντας σε νευροφλεγμονή και πιθανή νευρολογική βλάβη. Αυτό θα μπορούσε να συμβάλει στην ανάπτυξη νευροεκφυλιστικών ασθενειών, όπως το Αλτσχάιμερ και το Πάρκινσον.

5. Βλάβη του ανοσοποιητικού συστήματος

Η έκθεση σε μικροπλαστικά έχει συνδεθεί με μειωμένες ανοσολογικές αποκρίσεις, καθιστώντας το σώμα πιο ευαίσθητο σε λοιμώξεις και ασθένειες. Το ανοσοποιητικό σύστημα μπορεί να δυσκολεύεται να αναγνωρίσει και να εξαλείψει τα μικροπλαστικά, οδηγώντας σε χρόνια φλεγμονή και δυνητικά αυτοάνοσες διαταραχές.

Ποιες είναι οι μεγαλύτερες πηγές μικροπλαστικών για τον άνθρωπο

Οι άνθρωποι εκτίθενται σε μικροπλαστικά μέσω διαφόρων πηγών, με τις ακόλουθες να θεωρούνται οι πιο σημαντικές:

  1. Τροφή και νερό: Μικροπλαστικά έχουν βρεθεί σε ένα ευρύ φάσμα τροφίμων, συμπεριλαμβανομένων των θαλασσινών, του αλατιού και του μελιού. Το εμφιαλωμένο νερό, ακόμη και το νερό της βρύσης μπορεί επίσης να περιέχει μικροπλαστικά σωματίδια.
  2. Αέρας: Τα μικροπλαστικά υπάρχουν στον αέρα, ειδικά σε αστικές περιοχές, όπου μπορούν να εισπνευστούν. Προέρχονται από πηγές όπως ελαστικά οχημάτων, συνθετικές ίνες ρούχων και βιομηχανικές εκπομπές.
  3. Προϊόντα προσωπικής φροντίδας: Πολλά προϊόντα απολέπισης και καθαρισμού περιέχουν μικροσφαιρίδια, τα οποία είναι μια μορφή μικροπλαστικού που μπορεί να εισέλθει στο σώμα μέσω του δέρματος ή κατά την κατάποση.

Πώς να μειώσετε τα μικροπλαστικά σε αυτές τις πηγές

Η μείωση της έκθεσης σε μικροπλαστικά περιλαμβάνει διάφορες στρατηγικές:

  1. Φιλτράρετε το πόσιμο νερό: Χρησιμοποιήστε φίλτρα νερού υψηλής ποιότητας που μπορούν να αφαιρέσουν μικροπλαστικά από το πόσιμο νερό. Αποφύγετε το εμφιαλωμένο νερό, καθώς μελέτες έχουν δείξει ότι συχνά περιέχει υψηλότερα επίπεδα μικροπλαστικών από το νερό της βρύσης.
  2. Επιλέξτε φυσικές ίνες: Επιλέξτε ρούχα κατασκευασμένα από φυσικές ίνες, όπως βαμβάκι, μαλλί ή λινό αντί για συνθετικά υλικά, όπως ο πολυεστέρας, τα οποία αποβάλλουν τις μικροπλαστικές ίνες κατά το πλύσιμο.
  3. Αποφύγετε τα πλαστικά μιας χρήσης: Μειώστε τη χρήση πλαστικών μιας χρήσης, όπως πλαστικές σακούλες, καλαμάκια και μαχαιροπίρουνα, που συμβάλλουν στον πολλαπλασιασμό των μικροπλαστικών στο περιβάλλον.
water-nero

Πώς να αποβάλλετε τα μικροπλαστικά από το σώμα σας

Αν και δεν υπάρχει οριστική μέθοδος για την εξάλειψη των μικροπλαστικών από το σώμα, ορισμένες πρακτικές μπορεί να βοηθήσουν στην μείωσή τους:

  1. Καταναλώστε αντιοξειδωτικά: Τα αντιοξειδωτικά σε φρούτα και λαχανικά μπορούν να βοηθήσουν στην καταπολέμηση του οξειδωτικού στρες, που προκαλείται από τα μικροπλαστικά. Η συμπερίληψη περισσότερων τροφών πλούσιων σε αντιοξειδωτικά στη διατροφή σας μπορεί να βοηθήσει το σώμα σας να μετριάσει τις επιπτώσεις των μικροπλαστικών.
  2. Μείνετε ενυδατωμένοι: Η επαρκής ενυδάτωση βοηθά το σώμα να αποτοξινωθεί φυσικά, αποβάλλοντας πιθανώς τις τοξίνες, που σχετίζονται με τα μικροπλαστικά.
  3. Τακτική άσκηση: Η σωματική δραστηριότητα μπορεί να βελτιώσει την κυκλοφορία και να υποστηρίξει τις φυσικές διαδικασίες αποτοξίνωσης του σώματος, οι οποίες μπορεί να βοηθήσουν στη μείωση της συσσώρευσης μικροπλαστικών.

Σύνοψη

Τα μικροπλαστικά αποτελούν μια πανταχού παρούσα απειλή για την ανθρώπινη υγεία, με πιθανές μακροπρόθεσμες συνέπειες, που ακόμη μελετώνται. Κατανοώντας τις πηγές έκθεσης σε μικροπλαστικά και λαμβάνοντας προληπτικά μέτρα για την μείωση και την εξάλειψή τους από το σώμα σας, μπορείτε να προστατεύσετε την υγεία σας και να συμβάλετε σε ένα καθαρότερο περιβάλλον.

Πηγές: ncbi.nlm.nih.gov, pubs.acs.org, aamc.org, moceanpt.com, harvard.edu