Ακραίες θερμοκρασίες: Πώς επηρεάζουν τον παιδικό εγκέφαλο

Τα παιδιά είναι ιδιαίτερα ευάλωτα στις αλλαγές της θερμοκρασίας, καθώς οι μηχανισμοί ρύθμισης θερμοκρασίας του σώματός τους είναι ακόμη ανώριμοι.

Νέα μελέτη κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η έκθεση σε ακραίες θερμοκρασίες στην πρώιμη παιδική ηλικία, μπορεί να επηρεάσει την ανάπτυξη της λευκής ουσίας του εγκεφάλου, ιδίως σε παιδιά που προέρχονται από πιο ευάλωτα κοινωνικά στρώματα.

«Γνωρίζουμε ότι ο αναπτυσσόμενος εγκέφαλος των εμβρύων και των παιδιών είναι ιδιαίτερα ευαίσθητος σε περιβαλλοντικές εκθέσεις και υπάρχουν κάποια προκαταρκτικά στοιχεία που υποδηλώνουν ότι η έκθεση στο κρύο και τη ζέστη μπορεί να επηρεάσει την ψυχική ευεξία και τη γνωστική απόδοση σε παιδιά και εφήβους», δήλωσε η Μόνικα Γκούξενς, ερευνήτρια στο ISGlobal, στο Erasmus MC και στο CIBERESP.

«Ωστόσο, υπάρχει έλλειψη μελετών που να αξιολογούν πιθανές αλλαγές στη δομή του εγκεφάλου ως αποτέλεσμα αυτών των εκθέσεων», πρόσθεσε.

Σε αυτή τη μελέτη, ομάδα ερευνητών με επικεφαλής την Γκούξενς, εξέτασε τη δομή της λευκής ουσίας στον εγκέφαλο των προεφήβων για να εντοπίσει τα παράθυρα ευαισθησίας στην έκθεση στο κρύο και τη ζέστη στην πρώιμη ζωή. Συγκεκριμένα, εξέτασε με μαγνητική τομογραφία τη δομή της λευκής ουσίας στον εγκέφαλο 2.681 παιδιών ηλικίας 9 έως 12 ετών.

Η έκθεση στο κρύο κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και του πρώτου έτους της ζωής ενός παιδιού και η έκθεση στη ζέστη από τη γέννηση έως την ηλικία των 3 ετών συσχετίστηκε με βραδύτερη ωρίμανση της λευκής ουσίας.

«Σε προηγούμενες μελέτες, η μεταβολή αυτής της παραμέτρου έχει συσχετιστεί με χειρότερη γνωστική λειτουργία και ορισμένα προβλήματα ψυχικής υγείας», εξήγησε η Λάουρα Γκρανές, επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης και ερευνήτρια στο ISGlobal και το ισπανικό ερευνητικό κέντρο IDIBELL.

«Τα ευρήματά μας υποδηλώνουν ότι κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου ταχείας ανάπτυξης του εγκεφάλου, η έκθεση στο κρύο και τη ζέστη μπορεί να έχει μόνιμες επιπτώσεις στη μικροδομή της λευκής ουσίας» εξήγησε ο συν-συγγραφέας και ερευνητής, Κάρλες Σοριάνο.

Ανάλυση με βάση τις κοινωνικοοικονομικές συνθήκες, έδειξε ότι τα παιδιά που ζουν σε φτωχότερες γειτονιές ήταν πιο ευάλωτα στην έκθεση στο κρύο και τη ζέστη. Σε αυτά τα παιδιά, τα παράθυρα ευαισθησίας στο κρύο και τη ζέστη ήταν παρόμοια με εκείνα που εντοπίστηκαν στη μελέτη, αλλά ξεκινούσαν νωρίτερα. Οι διαφορές αυτές μπορεί να σχετίζονται με τις συνθήκες στέγασης και την ενεργειακή φτώχεια.

Ένας σημαντικός μηχανισμός που θα μπορούσε να εξηγήσει την επίδραση της θερμοκρασίας περιβάλλοντος στη νευροανάπτυξη θα μπορούσε να σχετίζεται με την κακή ποιότητα ύπνου. Άλλοι πιθανοί μηχανισμοί περιλαμβάνουν τη διαταραχή των λειτουργιών του πλακούντα, την ενεργοποίηση του ορμονικού άξονα που οδηγεί σε υψηλότερη παραγωγή κορτιζόλης ή τις φλεγμονώδεις διεργασίες.

Η μελέτη δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Nature Climate Change.