Καρδιά: Ποια προβλήματα έχουν μεγαλύτερη κληρονομικότητα

Κάποιος πρώτος συγγενής σας έχει υψηλή χοληστερόλη και υψηλή αρτηριακή πίεση. Κάποιος γονιός ίσως έπαθε έμφραγμα στα 50. Και εσείς αναρωτιέστε φυσιολογικά: Πρέπει να ανησυχώ κι εγώ;

Το οικογενειακό ιστορικό καρδιακής νόσου σίγουρα επηρεάζει την πορεία μας, λέει η καρδιολόγος δρ. Christine Jellis, συνεργάτιδα της Cleveland Clinic. Και είναι κάτι που εσείς και ο γιατρός σας πρέπει να λάβετε υπόψη κατά τον προσδιορισμό του κινδύνου για καρδιακή νόσο. Ωστόσο, το οικογενειακό ιστορικό δεν είναι ο μόνος παράγοντας που παίζει ρόλο σε αυτό το σενάριο.

Η δρ. Jellis εξηγεί πώς να αξιοποιήσετε στο έπακρο το οικογενειακό σας ιστορικό, μαζί με πράγματα που μπορείτε να κάνετε για να αποτρέψετε την εμφάνιση καρδιακών παθήσεων.

Τι σημαίνει οικογενειακό ιστορικό σε θέματα υγείας

Το οικογενειακό σας ιστορικό είναι μια καταγραφή ασθενειών και καταστάσεων στην άμεση και εκτεταμένη βιολογική σας οικογένεια. Το οικογενειακό σας ιστορικό περιλαμβάνει επίσης άλλα πράγματα που επηρεάζουν την υγεία σας, όπως ο τρόπος ζωής και πρότυπα συμπεριφοράς που σχετίζονται με την άσκηση και τη διατροφή ή το περιβάλλον στο οποίο ζείτε εσείς και τα μέλη της οικογένειάς σας.

Είναι σώφρον να έχετε καταγράφετε κάπου αυτές τις λεπτομέρειες γιατί εάν ένα στενό μέλος της οικογένειας είχε μια πάθηση ή χρόνια ασθένεια, αυτό συχνά αυξάνει τον κίνδυνο να αναπτύξετε την ίδια πάθηση. Αυτός ο κίνδυνος στη συνέχεια κλιμακώνεται ακόμη περισσότερο εάν περισσότερα από ένα μέλη της οικογένειας είχαν την πάθηση ή εάν εμφανιστούν σημάδια και συμπτώματα σε μικρότερη ηλικία. Όλα αυτά είναι εφικτά λόγω συγκεκριμένων γονιδιακών μεταλλάξεων στο DNA σας.

Ποιες καρδιακές παθήσεις έχουν έχουν μεγαλύτερη κληρονομικότητα στις οικογένειες

Όσον αφορά την καρδιά σας, είναι καλό να αναζητήσετε ένα οικογενειακό ιστορικό καρδιαγγειακών παθήσεων και άλλων σχετικών προβλημάτων ή παθήσεων που ίσως υπάρχουν στην οικογένειά σας. Η κατοχή αυτών των πληροφοριών μπορεί να είναι ένα μεγάλο βήμα για την πρόληψη των καρδιακών παθήσεων στο μέλλον.

Τα βασικά προβλήματα που σχετίζονται με την καρδιά και πρέπει να αναζητήσετε στο οικογενειακό σας ιστορικό είναι:

• Καρδιακή νόσος
• Στεφανιαία νόσος
• Νόσος της καρδιακής βαλβίδας
• Καρδιομυοπάθειες (καταστάσεις που επηρεάζουν τον καρδιακό σας μυ)
• Συγγενής καρδιοπάθεια
• Αορτικό ανεύρυσμα
• Καρδιακή προσβολή
• Συγκοπή
• Αρρυθμίες
• Πόνος στο στήθος
• Υψηλή χοληστερόλη στο αίμα
• Υπέρταση
• Καρδιοχειρουργικές επεμβάσεις
• Τοποθέτηση βηματοδότη
• Διαβήτης
• Εγκεφαλικό
• Άλλες καταστάσεις όπως το σύνδρομο Marfan και το σύνδρομο Ehlers-Danlos που αποδυναμώνουν τους συνδετικούς ιστούς του σώματός σας, συμπεριλαμβανομένης της καρδιάς και των αιμοφόρων αγγείων σας.

Αυτή η λίστα, αν και μεγάλη, εξακολουθεί να μην περιλαμβάνει όλα όσα παίζουν ρόλο στον κληρονομικό σας κίνδυνο για καρδιακή νόσο, αλλά σίγουρα προσφέρει ένα καλό σημείο εκκίνησης.

Στεφανιαία νόσος

Όταν οι άνθρωποι μιλούν για καρδιακές παθήσεις, συνήθως αναφέρονται στη στεφανιαία νόσο: τον πιο κοινό τύπο καρδιακής νόσου που προκαλεί και τους περισσότερους σχετικούς θανάτους.

Η στεφανιαία νόσος ξεκινά όταν συσσωρεύεται πλάκα στα τοιχώματα των αρτηριών που τροφοδοτούν το αίμα στην καρδιά. Καθώς οι αρτηρίες στενεύουν, το αίμα δυσκολεύεται να περάσει. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε έμφραγμα ή εγκεφαλικό.

Επειδή είναι τόσο συχνό, δεν είναι ασυνήθιστο να έχουμε ένα μέλος της οικογένειας που έχει διαγνωστεί με στεφανιαία νόσο. Αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να πανικοβληθείτε. Αλλά σίγουρα αξίζει να σημειωθεί.

“Διατρέχετε αυξημένο κίνδυνο εάν έχετε έναν γονέα ή αδερφό με ιστορικό καρδιακής νόσου πριν από την ηλικία των 55 ετών για τους άνδρες ή των 65 ετών για τις γυναίκες”, λέει η δρ. Jellis. Αν αυτό ισχύει στην οικογένειά σας, είναι σώφρον να επισκεφτείτε έναν καρδιολόγο νωρίτερα από αυτήν την ηλικία.

Τι μπορείτε να κάνετε για να αποτρέψετε τις καρδιακές παθήσεις εάν έχετε οικογενειακό ιστορικό

Αν και το οικογενειακό ιστορικό έχει σημασία, το τι συνέβη στα συγγενικά σας πρόσωπα δεν είναι γραμμένο και στην δική σας μοίρα. Η κληρονομικότητα είναι μόνο ένα σημάδι ελέγχου σε μια μακρά λίστα παραγόντων κινδύνου. Και πολλοί από αυτούς τους παράγοντες είναι πράγματα που μπορείτε να διαχειριστείτε.

“Δεν μπορείτε να αλλάξετε το οικογενειακό σας ιστορικό, αλλά μπορείτε να κάνετε βήματα για να αλλάξετε αυτούς τους διαχειρίσιμους παράγοντες”, επισημαίνει η δρ. Jellis.

Αυτές οι αλλαγές στον τρόπο ζωής μπορούν να βοηθήσουν στην προστασία της καρδιάς σας:

• Αποφύγετε το κάπνισμα. Το κάπνισμα είναι ένα από τα χειρότερα πράγματα που μπορείτε να κάνετε για την καρδιά σας. Ο καπνός σε οποιαδήποτε μορφή είναι κακή ιδέα. Αυτό σημαίνει ότι απαγορεύεται τόσο το κάπνισμα, όσο και το άτμισμα. Ρωτήστε τον γιατρό σας για τρόπους με τους οποίους μπορείτε να σταματήσετε το κάπνισμα.
• Περιορίστε το αλκοόλ. Έχετε ακούσει ότι το κόκκινο κρασί κάνει καλό στην καρδιά; Υπάρχει μια επιφύλαξη. Όποιο και αν είναι το ποτό της επιλογής σας, το μέτρο έχει σημασία. Η “μέτρια” κατανάλωση δεν αντιστοιχεί σε περισσότερα από δύο ποτά την ημέρα για τους άνδρες και μόνο ένα για τις γυναίκες.
• Καλή διατροφή. Ακολουθήστε την μεσογειακή διατροφή με επίκεντρο τα φρούτα, τα λαχανικά, τα δημητριακά, τους ξηρούς καρπούς και το ελαιόλαδο. Συμπεριλάβετε μερικά ψάρια και πουλερικά, αλλά περιορίστε το κόκκινο κρέας, τα γαλακτοκομικά προϊόντα, το επεξεργασμένο κρέας και τα γλυκά.
• Άσκηση. Η καρδιά σας είναι ένας μυς στο κέντρο του κυκλοφορικού σας συστήματος, επομένως χρειάζεται... γυμναστική. Μπορείτε να βοηθήσετε αυτή τη διαδικασία ενισχύοντας τη σωματική σας δραστηριότητα. Κάντε τουλάχιστον 30 λεπτά μέτριας αερόβιας δραστηριότητας, πέντε ημέρες την εβδομάδα.
• Να έχετε πάντα υπό έλεγχο τους... αριθμούς σας. Τόσο η υπέρταση όσο και τα υψηλά επίπεδα χοληστερόλης αυξάνουν τον κίνδυνο καρδιακής προσβολής. Μπορείτε να τα κρατήσετε υπό έλεγχο με αλλαγές στον τρόπο ζωής και, σε ορισμένες περιπτώσεις, με φάρμακα.
• Διαχειριστείτε το βάρος σας. Ναι, είναι πιο δύσκολο απ' όσο νομίζουν πολλοί. Αλλά αν το οικογενειακό σας ιστορικό σας θέτει σε κίνδυνο καρδιακής προσβολής, αυτός είναι ένας τέλειος λόγος για να παλέψετε να μειώσετε το βάρος σας. Το υπερβολικό βάρος ασκεί μεγαλύτερη πίεση στην καρδιά σας για να αντλήσει αίμα σε όλο το σώμα. Αλλά και το να είστε λιποβαρείς, μπορεί επίσης να αυξήσει τον κίνδυνο για καρδιακές παθήσεις. Κάντε ό,τι μπορείτε, λοιπόν, για να έρθετε σε ένα υγιές βάρος και βοηθήσετε την καρδιά σας να λειτουργεί πιο αποτελεσματικά.

Πηγή: clevelandclinic.org