Έμφραγμα κι εγκεφαλικό: Η COVID-19 “χτυπάει” ευθέως τις στεφανιαίες αρτηρίες
Τα ευρήματα μελέτης εξηγούν το πώς η COVID-19 μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο καρδιακής προσβολής και εγκεφαλικού.
Η COVID-19 είναι γνωστό ότι αυξάνει τον κίνδυνο καρδιακής προσβολής και εγκεφαλικού. Η έντονη φλεγμονή που εμφανίζεται σε όλο το σώμα σε σοβαρές περιπτώσεις πιθανότατα συμβάλλει σε αυτόν τον αυξημένο κίνδυνο. Αλλά μέχρι πρότινος δεν ήταν σαφές εάν ο SARS-CoV-2, ο κορονοϊός που προκαλεί την COVID-19, επηρεάζει άμεσα και τα αιμοφόρα αγγεία.
Ο κορονοϊός εντοπίστηκε στις στεφανιαίες αρτηρίες
Για να το ανακαλύψει, μια ερευνητική ομάδα που χρηματοδοτήθηκε από τα αμερικανικά Εθνικά Ινστιτούτα Υγείας (NIH), με επικεφαλής την δρ. Chiara Giannarelli στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης, ανέλυσε δείγματα ιστού στεφανιαίων αρτηριών από οκτώ άτομα που πέθαναν από COVID-19 μεταξύ Μαΐου 2020 και Μαΐου 2021. Τα αποτελέσματα δημοσιεύθηκαν πρόσφατα στο Nature Cardiovascular Research.
Οι ερευνητές βρήκαν ιικό RNA του SARS-CoV-2 σε ιστό στεφανιαίων αρτηριών από όλους τους ασθενείς. Βρήκαν περισσότερο ιικό RNA στα αρτηριακά τοιχώματα παρά στον περιβάλλοντα λιπώδη ιστό. Πολλά από τα μολυσμένα κύτταρα ήταν μακροφάγα, ένας τύπος λευκών αιμοσφαιρίων που “καταπίνουν” παθογόνα. Τα δείγματα με περισσότερα μακροφάγα είχαν περισσότερο ιικό RNA.
Σύνδεση του SARS-CoV-2 με την αθηροσκλήρωση
Τα μακροφάγα βοηθούν επίσης στην απομάκρυνση της χοληστερόλης από τα αιμοφόρα αγγεία. Όταν τα μακροφάγα φορτώνονται με χοληστερόλη, είναι γνωστά ως κύτταρα αφρού. Η συσσώρευση αφρωδών κυττάρων μέσα στις αρτηρίες σχηματίζει πλάκες που αποτελούν χαρακτηριστικό γνώρισμα της αθηροσκλήρωσης. Οι ερευνητές επιβεβαίωσαν (σε εργαστηριακές συνθήκες) ότι ο SARS-CoV-2 θα μπορούσε να μολύνει ανθρώπινα μακροφάγα και αφρώδη κύτταρα. Τα αφρώδη κύτταρα ήταν πολύ πιο επιρρεπή στην μόλυνση από τα μακροφάγα. Αυτό θα μπορούσε να εξηγήσει το γιατί τα άτομα με αθηροσκλήρωση είναι πιο ευάλωτα στον COVID-19.
Και στους δύο τύπους κυττάρων, η μόλυνση εξαρτιόταν από μια πρωτεΐνη στην επιφάνεια των κυττάρων που ονομάζεται νευροπυλίνη (neuropilin). Η απενεργοποίηση του γονιδίου για τη νευροπυλίνη σε αυτά τα κύτταρα μείωσε την μόλυνση. Το ίδιο έκανε και ο αποκλεισμός του ιού από τη σύνδεση με τη νευροπυλίνη.
Η μόλυνση πυροδότησε αρκετές φλεγμονώδεις οδούς σε μακροφάγα και αφρώδη κύτταρα. Τα κύτταρα απελευθέρωσαν επίσης μόρια που είναι γνωστό ότι συμβάλλουν σε καρδιακές προσβολές και εγκεφαλικά. Σε αρτηριακές πλάκες που είχαν αφαιρεθεί χειρουργικά από ασθενείς, οι ερευνητές είδαν μια φλεγμονώδη απόκριση στην λοίμωξη SARS-CoV-2 όπως αυτή που παρατηρείται στα καλλιεργημένα κύτταρα.
Η COVID-19 αυξάνει τον κίνδυνο για καρδιακά και εγκεφαλικά επεισόδια
Τα ευρήματα υποδηλώνουν ότι ο SARS-CoV-2 μπορεί να ενισχύσει τον κίνδυνο καρδιακών προσβολών και εγκεφαλικών επεισοδίων, μολύνοντας τον ιστό του αρτηριακού τοιχώματος, συμπεριλαμβανομένων των σχετικών μακροφάγων. Αυτό προκαλεί φλεγμονή στις αθηρωματικές πλάκες, η οποία θα μπορούσε να οδηγήσει σε καρδιακή προσβολή ή εγκεφαλικό.
“Αυτά τα αποτελέσματα ρίχνουν φως σε μια πιθανή σύνδεση μεταξύ των προϋπαρχόντων καρδιακών προβλημάτων και των συμπτωμάτων της μακράς COVID”, είπε η δρ. Giannarelli και πρόσθεσε:
“Φαίνεται ότι τα κύτταρα του ανοσοποιητικού που εμπλέκονται περισσότερο στην αθηροσκλήρωση μπορεί να λειτουργήσουν ως δεξαμενή για τον ιό, δίνοντάς του την ευκαιρία να παραμείνει στο σώμα με την πάροδο του χρόνου”.
“Από τις πρώτες μέρες της πανδημίας, γνωρίζουμε ότι τα άτομα που είχαν COVID-19 έχουν αυξημένο κίνδυνο για καρδιαγγειακή νόσο ή εγκεφαλικό έως και ένα χρόνο μετά την μόλυνση. Πιστεύουμε ότι έχουμε αποκαλύψαμε έναν από τους λόγους”, είπε με την σειρά της η δρ. Michelle Olive του Κέντρου Καρδιάς, Πνεύμονα και Αίματος του NIH.
Στο μέλλον, οι συγγραφείς σχεδιάζουν να διερευνήσουν περαιτέρω την πιθανή σχέση μεταξύ μόλυνσης των αρτηριών και της μακράς COVID. Στοχεύουν επίσης να δουν εάν τα αποτελέσματά τους ισχύουν και για νεότερες παραλλαγές του SARS-CoV-2.
