Παιδί και αϋπνία: Οι συνιστώμενες ώρες ύπνου
Η αϋπνία είναι μια διαταραχή ύπνου, κατά την οποία τα παιδιά δυσκολεύονται να κοιμηθούν ή μένουν άγρυπνα έως αργά τη νύχτα ενώ, σε σπανιότερες περιπτώσεις, το πρόβλημα εντοπίζεται στην πολύ πρωινή αφύπνιση.
Με βάση τη διάρκεια, τη σοβαρότητα και τη συχνότητα του προβλήματος, η αϋπνία,
μπορεί να ταξινομηθεί ως οξεία ή χρόνια και επηρεάζει σημαντικά τη
λειτουργικότητα και τις επιδόσεις των παιδιών κατά τη διάρκεια της ημέρας.
Ο ύπνος προσφέρει σωματική, ψυχική, νοητική ξεκούραση και
καλύτερη λειτουργικότητα στην καθημερινότητα. Όταν τα παιδιά δεν κοιμούνται
καλά, τόσο οι σωματικές όσο και οι νοητικές επιδόσεις τους παρουσιάζουν έντονη πτώση.
Σύμφωνα με την Αμερικανική Ακαδημία Ιατρικής Ύπνου οι συνιστώμενες ώρες
ύπνου είναι:
Βρέφη 4-12 μηνών: 12-16 ώρες (συνολικά μέρα και νύχτα)
Νήπια 1-2 ετών: 11-14 ώρες (συνολικά μέρα και νύχτα)
Παιδιά προσχολικής ηλικίας 3-5 ετών: 10-13 ώρες (συνολικά μέρα και νύχτα)
Παιδιά σχολικής ηλικίας 6-12 ετών: 9-12 ώρες
Έφηβοι 13-18 ετών: 8-10 ώρες
Συμπεριφορικά ζητήματα και προβλήματα ψυχικής υγείας
Εάν η αϋπνία δεν οφείλεται σε κάποιο οργανικό πρόβλημα ή σε περιβαλλοντικούς
παράγοντες, τότε η αιτία της εντοπίζεται σε συμπεριφορικά ζητήματα ή προβλήματα
ψυχικής υγείας.
Μια από τις συνηθέστερες αιτίες της αϋπνίας ψυχογενούς αιτιολογίας στα παιδιά,
όπως και στους ενήλικες, είναι το άγχος.
Άλλες αιτίες περιλαμβάνουν τις νευροαναπτυξιακές διαταραχές (αυτισμός, νοητική
καθυστέρηση, σύνδρομο Asperger κ.ά.) καθώς και τις ψυχιατρικές καταστάσεις
(κατάθλιψη, διπολική διαταραχή, ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή κ.ά.).
Στους εφήβους, αίτια της αϋπνίας μπορεί να αποτελούν και οι εξαρτήσεις (ουσίες,
διαδίκτυο, τυχερά παιχνίδια) οι οποίες γίνονται εμμονή.
Τέλος, η ανεπαρκής εκπαίδευση στη διαδικασία του ύπνου από τη βρεφική ηλικία
μπορεί να οδηγήσει σε αϋπνία και κατακερματισμένο ύπνο κατά τη διάρκεια της
νύχτας.
Είναι πολύ σημαντικό τα παιδιά να μάθουν από τη βρεφική ηλικία ότι η διαδικασία
του ύπνου ξεκινάει μια συγκεκριμένη ώρα και εξελίσσεται με έναν συγκεκριμένο
τρόπο.
Στην εφηβεία είναι σημαντικό οι γονείς να παρακολουθούν τις ώρες ύπνου των
παιδιών τους, καθώς και να ελέγχουν την ύπαρξη κινητών ή γενικότερα οθονών στο
υπνοδωμάτιο, που αποπροσανατολίζουν τόσο το σώμα όσο και το πνεύμα τους από
τη διαδικασία του ύπνου.
Σημαντικό ρόλο διαδραματίζουν, επίσης, τα ωράρια των γονέων καθώς τα παιδιά
ακολουθούν τα πρότυπά τους, όχι μόνο στον ύπνο αλλά και σε όλες τις εκφάνσεις της
ζωής τους.
Από τη στιγμή που θα εμφανιστεί η αϋπνία είναι πολύ σημαντικό να αναγνωρίσουν οι
γονείς το πρόβλημα και να απευθυνθούν έγκαιρα σε ειδικό, έτσι ώστε να αποφευχθούν οι επιπλοκές.