Καρκίνος πνεύμονα: Πρόληψη και πρώιμη διάγνωση

Επιπλέον πολλοί συνάνθρωποί μας, άλλος νωρίτερα και άλλος αργότερα στη ζωή τους, υποκύπτουν στο πάθος του καπνίσματος. Η επιβλαβής αυτή συνήθεια συσχετίζεται όσο λίγες άλλες με ασθένειες χρόνιες μεν θανατηφόρες δε (καρδιαγγειακά, χρόνια αναπνευστική πνευμονοπάθεια) ή πολύ σοβαρές όπως ο καρκίνος τα οποία περιορίζουν τελικά και την διάρκεια και την ποιότητα της ζωής.

Μπορεί, χωρίς ίχνος υπερβολής, να έχει επιτελεστεί ασύλληπτη εξέλιξη στην κατανόηση, τους μηχανισμούς ανάπτυξης και την αντιμετώπιση των περισσοτέρων καρκίνων παρόλα αυτά η πρώιμη διάγνωση και ακόμα περισσότερο η πρόληψη είναι ακαταμάχητα στην υπόθεση του καρκίνου.

Πρόληψη

«Κάλλιον το προλαμβάνειν παρά το θεραπεύειν» κατά την αρχαία ρήση, και πράγματι σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας υιοθετώντας έναν υγιεινό τρόπο ζωής, όπως η άσκηση, η σωστή μεσογειακή διατροφή και ο έλεγχος του σωματικού βάρους, αλλά και αποφεύγοντας τις επιβλαβείς έξεις, όπως το κάπνισμα και την υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ, μπορεί να προληφθούν οι περιπτώσεις εμφάνισης καρκίνου κατά ένα τρίτο. Για να γίνει καλύτερα αντιληπτό, το 90% περίπου των νέων διαγνώσεων καρκίνου πνεύμονα αφορά τους καπνιστές. Μόνο ένα 10% δεν είχαν καπνίσει και άλλα περιβαλλοντικά ή γενετικά αίτια έπαιξαν ρόλο.

Έγκαιρη διάγνωση

Στον γενικό υγιή πληθυσμό θεωρείται ότι το 15% αυτών που καπνίζουν θα αναπτύξουν καρκίνο στη διάρκεια της ζωής τους. Οπότε για αυτούς τους συνανθρώπους μας το βάρος πέφτει στην έγκαιρη διάγνωση. Δηλαδή την ανίχνευση του καρκίνου σε πολύ πρώιμο στάδιο όπου η επιτυχής αντιμετώπιση και ίαση είναι υψηλή. Ευτυχώς πλέον έχουμε τα εργαλεία αυτά που μας το επιτρέπουν, και αναφερόμαστε εν συντομία στην προληπτική αξονική τομογραφία θώρακος χαμηλής δόσης, για την αποφυγή έκθεσης σε υπερβολική ραδιενέργεια. Σύμφωνα με μεγάλη κλινική μελέτη που δημοσιεύθηκε προ ετών στο έγκριτο New England Journal of Medicine, εξετάστηκε η ετήσια προληπτική αξονική θώρακος σε άτομα ηλικίας 55 έως 74 ετών, καπνιστές άνω των 30 πακετοετών (πακέτα τσιγάρου/ημέρα x έτη καπνίσματος), για 3 συναπτά έτη και βρέθηκε ότι βοηθά στην πιο πρώιμη ανίχνευση καρκίνου πνεύμονα και συνεπώς στην έγκαιρη θεραπεία και τελικά στην μείωση θανάτου από αυτόν τον καρκίνο σε ποσοστό 20% σε σχέση με μια απλή ακτινογραφία θώρακος.

Αν τώρα πάνω στη βάση αυτή προσθέσει κανείς τις εξελίξεις και την βοήθεια από πιο εξελιγμένες μεθόδους όπως η μαγνητική τομογραφία και το PET/CT scan αλλά και την ανεύρεση των ατομικών μοριακών και γονιδιακών αλλαγών κάθε ασθενούς και όγκου ξεχωριστά μέσω τεχνικών όπως η αλληλούχιση επόμενης γενιάς (next generation sequencing, NGS) μπορούμε να καυχηθούμε ότι η πρακτική μας πλέον είναι πραγματικά ιατρική ακριβείας και εξατομικευμένη (διεθνώς γνωστές ως precision medicine και personalized αντίστοιχα).

Αλέξης Στριμπάκος MRCP, PhD

Δ/ντής Ε΄Παθολογικής Κλινικής

ΔΘΚΑ ΥΓΕΙΑ