Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση: Τα ενοχλητικά συμπτώματα, η αιτία και η θεραπεία

Η παλινδρόμηση μολυσματικών παραγόντων, χημικών ερεθιστικών, φυσικών παραγόντων, όπως η ακτινοβολία και η ρινογαστρική διασωλήνωση μπορούν να προκαλέσουν ΓΟΠΝ που μπορεί να ερεθίσουν και να δημιουργήσουν φλεγμονή του οισοφάγου προκαλώντας καούρα, ρέψιμο, πονόλαιμο και άλλα συμπτώματα.

Η καούρα είναι το πιο κοινό σύμπτωμα της πάθησης αλλά υπάρχουν και άλλες διαταραχές που συμβάλλουν στην καούρα.

Αν και η ΓΟΠΝ είναι συχνή στην κοινωνία μας, σπάνια είναι απειλητική για τη ζωή, αλλά μπορεί να περιορίσει σοβαρά τις καθημερινές δραστηριότητες και την παραγωγικότητα ενός ανθρώπου. Η ΓΟΠΝ μπορεί να εμφανιστεί σε βρέφη, παιδιά και ενήλικες.

Επικράτηση

Η ΓΟΠΝ είναι η πιο κοινή γαστρεντερική διάγνωση που καταγράφεται κατά τις επισκέψεις σε εξωτερικά ιατρεία. Υπολογίζεται ότι το 14-20% των ενηλίκων επηρεάζεται, αλλά οι εκτιμήσεις βασίζονται στην αυτοαναφερόμενη χρόνια καούρα. Μελέτες έχουν δείξει ότι η ΓΟΠΝ είναι κλινικά σιωπηλή στο 24% των περιπτώσεων στις οποίες οι ασθενείς είχαν δύσκολο έλεγχο του άσθματος.

Σε ποιους παρατηρείται γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση

• Ασθενείς με άσθμα
• Ομάδα μέσης ηλικίας (45-54 ετών)
• Δείκτης Μάζας Σώματος > 25 με άσθμα και ΧΑΠ

Χαρακτηριστικά/Κλινική Παρουσίαση

Ο πόνος στην κάτω υποστερνική χώρα μπορεί να προκύψει ως αποτέλεσμα παλινδρόμησης και περιγράφεται συνήθως ως «καούρα» ή «δυσπεψία». Η ΓΟΠΝ περιγράφεται επίσης ως αίσθημα πιασίματος, συμπίεσης ή καψίματος στην υποστερνική περιοχή.

Η έναρξη της ΓΟΠΝ μπορεί να συμβεί όταν ξαπλώνετε ανάσκελα, μετά από ένα γεύμα ή σκύβετε προς τα εμπρός και συνήθως είναι χειρότερη τη νύχτα. Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι η παλινδρόμηση ή η ΓΟΠΝ συχνά συγχέεται με στηθάγχη ή καρδιακή προσβολή και θα πρέπει να αναφέρεται στον γιατρό. Η ΓΟΠΝ δεν προκαλείται συνήθως από την άσκηση και ανακουφίζεται με αντιόξινα.

Ο πόνος στο στήθος που αναφέρεται από την ανώτερη γαστρεντερική οδό μπορεί να εκπέμπεται από το στήθος προς τα πίσω προς το άνω μέρος της πλάτης ή τη μεσοπλάτια ή υποπλάτια χώρα από τους σπονδύλους T10 - L2.

Κοινά συμπτώματα

• Καούρα
• Πικρή/ξινή γεύση στο πίσω μέρος του λαιμού
• Αίσθηση όγκου στο λαιμό
• Φούσκωμα στην κοιλιά/Κοιλιακή δυσφορία
• Αέρια
• Χρόνιος βήχας
• Αίσθηση ότι το φαγητό παγιδεύεται πίσω από το στέρνο ή στο λαιμό
• Ναυτία μετά το φαγητό
• Αίσθημα καύσου που ξεκινά από τις διεργασίες xiphoid και «ακτινοβολεί» προς τα πάνω προς το λαιμό
• Έντονος οξύς πόνος πίσω από το στέρνο με «ακτινοβολία» στην πλάτη

Λιγότερο κοινά συμπτώματα

• Δυσκολία στην κατάποση (δυσφαγία)
• Λόξιγκας
• Βραχνάδα ή αλλαγή στη φωνή
• Πονόλαιμος
• Συριγμός
• Ωταλγία

Συνοδευτικές συννοσηρότητες

Ασθενείς με προηγούμενο ιατρικό ιστορικό αλκοολισμού, κίρρωση του ήπατος, πεπτικά έλκη, κιρσούς οισοφάγου, καρκίνο του οισοφάγου και μακροχρόνια χρήση ΜΣΑΦ είναι πιο πιθανό να έχουν συμπτώματα ΓΟΠΝ και θα πρέπει να κάνουν διαγνωστικές εξετάσεις για τον αποκλεισμό πιο σοβαρών παθήσεων ή διάγνωση ΓΟΠΝ.

Οι παράγοντες που προδιαθέτουν τους ασθενείς σε παθολογική παλινδρόμηση

• Υπόταση κατώτερου οισοφαγικού σφιγκτήρα
• Απώλεια της περισταλτικής λειτουργίας του οισοφάγου
• Κοιλιακή παχυσαρκία
• Αυξημένη συμμόρφωση του διαφραγματικού καναλιού
• Γαστρικές υπερεκκριτικές καταστάσεις
• Καθυστερημένη γαστρική κένωση
• Εγκυμοσύνη
• Σκληρόδερμα
• Διαφραγματοκήλη

Φάρμακα

Τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία των συμπτωμάτων της ΓΟΠΝ περιλαμβάνουν: Αντιόξινα, Αναστολείς Υποδοχέων Ισταμίνης 2 και Αναστολείς Αντλίας Πρωτονίων.

Διαγνωστικές εξετάσεις

Συνήθως δεν χρειάζονται διαγνωστικές εξετάσεις εκτός εάν τα συμπτώματα είναι σοβαρά. Οι γιατροί θα ζητήσουν διαγνωστικές εξετάσεις για τη διάγνωση της ΓΟΠΝ ή άλλων επιπλοκών εάν υπάρχουν σοβαρά συμπτώματα που δεν ανακουφίζονται με φάρμακα ή αν τα συμπτώματα επανεμφανιστούν. Τα σοβαρά συμπτώματα περιλαμβάνουν δυσφαγία, οδυνοφαγία, αιμορραγία, απώλεια βάρους, αναιμία και άτομα που διατρέχουν κίνδυνο για τον οισοφάγο Barrett.

Διαγνωστικές εξετάσεις

Οι κοινώς χρησιμοποιούμενες διαγνωστικές εξετάσεις που χρησιμοποιούνται για τη διάγνωση της GERD είναι οι παρακάτω:

Οισοφαγογαστροδωδεκαδακτυλοσκόπηση: Πρόκειται για μια διαδικασία όπου μια μικρή κάμερα τοποθετείται στο άκρο του εύκαμπτου σωλήνα. Ο σωλήνας εισάγεται στο στόμα και κάτω από το λαιμό και εξετάζει την επένδυση του οισοφάγου, του στομάχου και του άνω δωδεκαδακτύλου.

Χελιδόνι βαρίου: Πρόκειται για έναν ειδικό τύπο απεικόνισης που απαιτεί από τον ασθενή να πιει βάριο πριν υποβληθεί σε ακτινογραφία. Αυτό παράγει καθαρές εικόνες του ανώτερου πεπτικού συστήματος.

Συνεχής παρακολούθηση του pH του οισοφάγου: Αυτή η διαδικασία περιλαμβάνει έναν λεπτό σωλήνα που εισάγεται στον οισοφάγο, μέσω του στόματος, για τη μέτρηση των επιπέδων οξέος και του pH.

Μανομετρία οισοφάγου: Αυτή η διαδικασία απαιτεί την εισαγωγή ενός λεπτού σωλήνα στον οισοφάγο, μέσω του στόματος ή της μύτης, για τη μέτρηση της πίεσης του οισοφάγου.

Αιτιολογία

Ο κατώτερος οισοφαγικός σφιγκτήρας (LES) είναι ένας δακτύλιος από μυϊκές ίνες που λειτουργεί για να κλείνει το άνοιγμα μεταξύ του οισοφάγου και του στομάχου. Όταν το LES δεν λειτουργεί σωστά, το περιεχόμενο του στομάχου (τροφή, υγρό και οξύ του στομάχου) μπορεί να μετακινηθεί προς τα πίσω στον οισοφάγο προκαλώντας βλάβη στον οισοφάγο. Η προς τα πίσω ροή της τροφής από το στομάχι στον οισοφάγο ονομάζεται παλινδρόμηση.

Τα φάρμακα που μπορούν να προκαλέσουν ΓΟΠΝ ή να το επιδεινώσουν

• Μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα Αντιχολινεργικά
• Beta Blockers
• Βρογχοδιασταλτικά
• Αναστολείς διαύλων ασβεστίου
• Θεραπεία Ορμονικής Υποκατάστασης - Προγεστερόνη
• Ηρεμιστικά (βενζοδιαζεπίνες)
• Τρικυκλικά αντικαταθλιπτικά

Μυοσκελετικό

Τα μη θεραπευμένα έλκη μπορούν να προκαλέσουν εμβιομηχανικές αλλαγές στις μυϊκές συσπάσεις και στην κίνηση της σπονδυλικής στήλης. Ο ασθενής μπορεί να παρουσιάσει μυοσκελετικά ελλείμματα ή δυσλειτουργίες λόγω του μη θεραπευμένου έλκους. Είναι σημαντικό για τον φυσικοθεραπευτή να πάρει ένα καλό ιατρικό ιστορικό για να αποκαλύψει την πραγματική αιτία της μυοσκελετικής δυσλειτουργίας. Οι ασθενείς μπορεί να πιστεύουν ότι η καούρα όταν είναι ξαπλωμένοι, η δυσκολία στην κατάποση ή ο χρόνιος βήχας δεν σχετίζεται με την πρόσφατη εμφάνιση πόνου στη μέση της ωμοπλάτης ή θωρακικό πόνο στην πλάτη. Επομένως, είναι επιτακτική ανάγκη να ρωτήσετε τον ασθενή εάν είχε συμπτώματα ΓΟΠΝ και εάν υποβάλλεται σε θεραπεία από γιατρό για τη διάγνωση.

Οδοντιατρική διάβρωση

Η ΓΟΠΝ μπορεί να προκαλέσει μη αναστρέψιμη οδοντική διάβρωση της οπίσθιας επιφάνειας των δοντιών. Πιθανά συμπτώματα που σχετίζονται με τη διάβρωση των δοντιών περιελάμβαναν έμετο, εμπειρία ξινής γεύσης, ρέψιμο, καούρα, στομαχόπονο και πόνο κατά το ξύπνημα. Τα στοματικά συμπτώματα περιλαμβάνουν: σύνδρομο καύσου στο στόμα, ευαισθησία των δοντιών, απώλεια της κάθετης διάστασης της απόφραξης και αισθητική παραμόρφωση.

Βρογχοσυστολή

Το γαστρικό οξύ στους αεραγωγούς μπορεί να προκαλέσει βρογχοσυστολή που αυξάνει τη βρογχική δραστηριότητα. Το οξύ στον οισοφάγο απελευθερώνει την ουσία P και τη νευροκινίνη Α στον βρογχικό βλεννογόνο προκαλώντας νευροφλεγμονώδη αντανακλαστικό μηχανισμό και οίδημα των αεραγωγών. Η αύξηση της σοβαρότητας του άσθματος προκαλείται από την αύξηση των παρορμήσεων του πνευμονογαστρικού απαγωγέα και τα αποτελέσματα του οξέος που βρίσκεται στον οισοφάγο και τους αεραγωγούς.

Γαστρεντερικό

Η ΓΟΠΝ είναι ένας παράγοντας κινδύνου για τον οισοφάγο Barrett και συνδέεται με το αδενοκαρκίνωμα του οισοφάγου. Ο οισοφάγος Barrett είναι μια προκαρκινική πάθηση, κατά την οποία το φυσιολογικό πλακώδες επιθήλιο αντικαθίσταται από εξειδικευμένο μεταπλαστικό κολονοειδές επιθήλιο με κυτταρική επένδυση. Η χρόνια ΓΟΠ αποτελεί σημαντικό κίνδυνο για το αδενοκαρκίνωμα του οισοφάγου.

Χειρουργική αντιμετώπιση

Εάν οι αλλαγές στον τρόπο ζωής και τα φάρμακα δεν βοηθούν τα συμπτώματα της ΓΟΠΝ, ο πάσχον μπορεί να χρειαστεί χειρουργική αντιμετώπιση.

Ποια τρόφιμα πρέπει να αποφεύγετε

Υπάρχουν πολλά τρόφιμα και ποτά που συνδέονται με την πρόκληση συμπτωμάτων ΓΟΠΝ (π.χ. καούρα) και συνδέονται με την επιδείνωση των συμπτωμάτων. Οι γιατροί προτείνουν στα άτομα με ΓΟΠΝ να αποφεύγουν αυτά τα τρόφιμα ή δραστηριότητες που έχουν συνδεθεί με την πρόκληση συμπτωμάτων στο συγκεκριμένο άτομο. Τα τρόφιμα και ποτά που είναι γνωστό ότι προκαλούν αύξηση των συμπτωμάτων είναι τα εξής:

• Αλκοόλ
• Καφεΐνη
• Ανθρακούχα αναψυκτικά
• Σοκολάτα
• Εσπεριδοειδή και ποτά
• Ντομάτες και σάλτσα ντομάτας
• Πικάντικα ή λιπαρά φαγητά
• Γαλακτοκομικά με πλήρη λιπαρά
• Μέντα
• Δυόσμος

Οι γεύσεις μέντας και ο καπνός μπορούν να μειώσουν την παραγωγή σάλιου. Η μεγαλύτερη παραγωγή σάλιου βοηθά στην ηρεμία του οισοφάγου ξεπλένοντας το περιεχόμενο του στομάχου πίσω στο στομάχι.

Χρήσιμες συμβουλές

• Μην καπνίζετε.
• Μην ξαπλώνετε 2-3 ώρες μετά το γεύμα, ειδικά ξαπλώνετε σε επίπεδη θέση.
• Αποφύγετε ρούχα ή ζώνες που εφαρμόζουν σφιχτά γύρω από τη γραμμή του σουτιέν ή τη μέση.
• Αποφύγετε να σκύβετε ή να ασκηθείτε αμέσως μετά το γεύμα.
• Τρώτε μικρότερα γεύματα.
• Μειώστε το άγχος.
• Ανυψώστε το κεφαλάρι του κρεβατιού.
• Η απώλεια βάρους μπορεί να βοηθήσει στη μείωση των συμπτωμάτων, εάν το άτομο είναι υπέρβαρο.
• Το να μασάτε τσίχλα μετά τα γεύματα μπορεί να βοηθήσει στη μειωση της παραγωγής σάλιου και στην εξουδετέρωση του οξέος.
• Κρατήστε ένα ημερολόγιο τροφίμων για να καταγράψετε τις τροφές που προκαλούν ΓΟΠ και αποφύγετε αυτές τις τροφές.