Τα 6 στάδια σε έναν γάμο, σύμφωνα με ψυχολόγους

Μερικές φορές, τα πράγματα πάνε πολύ ομαλά. Άλλες φορές, μπορεί να νιώθεις ότι τίποτα δεν λειτουργεί. Υπάρχουν χρόνια που εσύ και ο σύντροφός σου εξελίσσεστε μαζί. Σε άλλα χρόνια, μπορεί να νιώθετε ότι πηγαίνετε σε εντελώς διαφορετικές κατευθύνσεις.

Οι ψυχολόγοι θα σας πουν ότι αυτό είναι απολύτως φυσιολογικό. Οι μακροχρόνιες σχέσεις, και ιδιαίτερα οι γάμοι, είναι δυναμικές οντότητες: όσο κι αν θέλουμε να εμφιαλώσουμε την αρχική αγάπη και τον ενθουσιασμό και να κάνουμε αυτά τα συναισθήματα να διαρκέσουν για πάντα, αυτή δεν είναι η πραγματικότητα ενός γάμου. Υπάρχουν σκαμπανεβάσματα στην πορεία. Το μόνο προβλέψιμο μέρος του γάμου είναι η αλλαγή που θα βιώσετε αναπόφευκτα και οι δύο καθώς περνά ο καιρός.

Κλίμακα Συζυγικής Ικανοποίησης: Σε τι φάση είναι η σχέση ή ο γάμος σας

Οι ειδικοί σε ζητήματα ανθρωπίνων σχέσεων έχουν επινοήσει διάφορες εκτιμήσεις για να κάνουν απολογισμό της τρέχουσας κατάστασης ενός γάμου ή μιας μακροχρόνιας σχέσης σας. Ένα τέτοιο τεστ, που ονομάζεται Κλίμακα Συζυγικής Ικανοποίησης, φαίνεται παρακάτω. Σκεφτείτε πόσο συμφωνείτε/διαφωνείτε με κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις, για να δείτε αν η σχέση σας μπορεί να χρειάζεται επιπλέον φροντίδα.

1. Ο/η σύντροφός μου και εγώ καταλαβαίνουμε ο ένας τον άλλον τέλεια.
2. Είμαι ευχαριστημένος/η με τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας και τις συνήθειες του/της συντρόφου μου.
3. Είμαι ευχαριστημένος/η με το πώς χειριζόμαστε τις ευθύνες ρόλων στο γάμο μας.
4. Ο/η σύντροφός μου καταλαβαίνει και συμπάσχει με κάθε μου διάθεση.
5. Είμαι χαρούμενος/η για την επικοινωνία μας και νιώθω ότι ο/η σύντροφός μου με καταλαβαίνει.
6. Η σχέση μας είναι επιτυχημένη.
7. Είμαι χαρούμενος/η για το πώς παίρνουμε αποφάσεις και επιλύουμε τις συγκρούσεις.
8. Είμαι χαρούμενος/η για την οικονομική μας θέση και για το πώς παίρνουμε οικονομικές αποφάσεις.
9. Οι ανάγκες μου ικανοποιούνται στη σχέση μου.
10. Είμαι ευχαριστημένος/η με το πώς διαχειριζόμαστε τις δραστηριότητες αναψυχής και τον χρόνο που περνάμε μαζί.
11. Είμαι ευχαριστημένος/η με το πώς εκφράζουμε στοργή και σχετιζόμαστε σεξουαλικά.
12. Είμαι ικανοποιημένος/η με τον τρόπο που ο καθένας μας χειρίζεται τις ευθύνες του ως γονέας.
13. Δεν έχω μετανιώσει ποτέ για τη σχέση μου με τον/την σύντροφό μου, ούτε για μια στιγμή.
14. Είμαι ικανοποιημένος/η με τη σχέση μας με τους γονείς, τα πεθερικά και τους φίλους μου.
15. Νιώθω καλά για το πώς ασκούμε ο καθένας τις θρησκευτικές μας πεποιθήσεις και αξίες.

Αν και τα αποτελέσματα τέτοιων “τεστ” δεν είναι παρά ένα “στιγμιότυπο” της τρέχουσας κατάστασης της σχέσης σας, είναι σημαντικό να θυμάστε ότι ο δεσμός μεταξύ σας βρίσκεται σε μια διαρκή κατάσταση εξέλιξης. Και, ενώ αυτό σημαίνει διαφορετικά πράγματα για διαφορετικά ζευγάρια, μια έρευνα κατέληξε σε μια κοινή ακολουθία συζυγικής εξέλιξης. Έτσι προέκυψα τα ακόλουθα διακριτά στάδια σε έναν γάμο ή μια μακροχρόνια σχέση.

Τα 6 στάδια της εξέλιξης του γάμου

1. Ο έρωτας. Σε αυτό το αρχικό στάδιο, κάθε σύντροφος βρίσκει χαρά στην εκπλήρωση των αναγκών του άλλου. Υπάρχει μια προσδοκία ότι οι ανάγκες κάθε συντρόφου θα ικανοποιηθούν και ο γάμος χρησιμεύει για να εδραιώσει αυτή την αίσθηση αγάπης και φροντίδας. Το ζευγάρι είναι σε θέση να εμβαθύνει την κατανόηση του ενός για τον άλλον ανεξάρτητα από τους περισπασμούς της καθημερινής ζωής.
2. Τα χρόνια του μέλιτος τελείωσαν. Σε αυτό το στάδιο, η δυναμική μετατοπίζεται καθώς ο ένας σύντροφος αποτυγχάνει να ανταποκριθεί στις προσδοκίες του άλλου, οδηγώντας σε απογοήτευση και πόνο. Η πίστη στην αμοιβαία ευθύνη για την ευημερία του άλλου παραμένει, αλλά οι συμπεριφορές γίνονται πιο χειριστικές, με τις προσπάθειες να ευχαριστήσουν το άλλο άτομο να στοχεύουν στην αποκατάσταση της αρχικής κατάστασης της “απόλυτης” αγάπης. Η αγάπη και η φροντίδα δεν είναι πλέον άνευ όρων και οι σύντροφοι ταλαντεύονται ανάμεσα στο να είναι επικριτικοί και να νιώθουν πληγωμένοι ή απογοητευμένοι όταν η σχέση υπολείπεται της ιδανικής κατάστασης.
3. Εκδίκηση. Η απογοήτευση και η δυσαρέσκεια μεταμορφώνονται σε θυμό, οδηγώντας σε μια διελκυστίνδα εξουσίας που χαρακτηρίζεται από συχνά αντίποινα. Ο ανταγωνισμός χρησιμεύει ως μηχανισμός άμυνας ενάντια στη συνεχιζόμενη απογοήτευση από την αδυναμία να ανακτηθεί η αρχική σχέση αγάπης. Οι διαφωνίες επικεντρώνονται γύρω από ζητήματα ελέγχου, όπως τα χρήματα, το σεξ ή ο χρόνος που περνάτε μαζί. Σε ακραίες περιπτώσεις, εξωσυζυγικές σχέσεις μπορεί να προκύψουν ως μέσο πληγής του άλλου. Ο αγώνας για την εξουσία αντανακλά μια αντίδραση σε ανεκπλήρωτες προσδοκίες άνευ όρων αγάπης και αποδοχής, με τα ζευγάρια να προσπαθούν να ελέγξουν ο ένας τον άλλον μέσω της δυναμικής εξουσίας.
4. Αντοχή κι επιμονή. Οι σύζυγοι, συναισθηματικά φθαρμένοι και μπροστά στην προοπτική του χωρισμού, αποσπούν την προσοχή τους σε άλλες πτυχές της ζωής αντί να αντιμετωπίζουν τις υπάρχουσες συγκρούσεις. Παρά τη φθίνουσα σωματική και πνευματική αγάπη, η δέσμευση στον γάμο παραμένει και το ζευγάρι επικεντρώνεται σε κοινά ενδιαφέροντα προς όφελος της οικογένειας, όπως η οικοδόμηση ενός σπιτιού, η ανατροφή παιδιών ή η επαγγελματική εξέλιξη. Ενώ η ικανοποίηση στη σχέση μειώνεται, υπάρχει μια θετική σύνδεση καθώς το ζευγάρι συνεργάζεται σε κοινές επιδιώξεις.
5. Ο καθένας κάνει κάτι το δικό του. Οι σύζυγοι αναγνωρίζουν τη φαντασίωση να περιμένουν από τον άλλον να εκπληρώσει τις ανάγκες εξάρτησής τους. Αυτή η συνειδητοποίηση προκαλεί αυξημένη ανεξαρτησία και αυτοπεποίθηση καθώς τα άτομα αναζητούν την ικανοποίηση μόνοι τους. Η επιδίωξη της ευτυχίας μετατοπίζεται από τον σύζυγο σε εξωτερικές πηγές, σηματοδοτώντας μια φάση αναζωπυρωμένου πάθους αλλά και αναγνώρισης των περιορισμών της σχέσης.
6. Ωρίμανση. Το τελικό στάδιο χαρακτηρίζεται από μια αποδοχή της πραγματικότητας, με μετατόπιση της εστίασης στο παρόν. Τα άτομα σε αυτό το στάδιο αναπτύσσουν αυτοδυναμία και αναγνωρίζουν την αναγκαιότητα διατήρησης μιας ξεχωριστής συναισθηματικής ταυτότητας για μια ώριμη σχέση. Η επιτυχία σε αυτό το στάδιο περιλαμβάνει την αποδοχή της ευθύνης για τις απολαύσεις και τους πόνους και την αυξημένη διαθεσιμότητα να έρθει κοντά με το άλλο άτομο με πιο ολοκληρωμένο τρόπο.

Το πιο σημαντικό πράγμα που πρέπει να κρατήσουμε από αυτήν την έρευνα για την εξέλιξη του γάμου είναι ότι όλοι οι γάμοι και οι μακροχρόνιες σχέσεις έχουν τη δυνατότητα να βελτιωθούν. Ακόμα κι όταν νιώθετε ότι χάνεται κάθε ελπίδα, να θυμάστε ότι η σχέση σας εξελίσσεται διαρκώς. Οι ψυχολόγοι δεν έχουν όλες τις απαντήσεις, αλλά λένε κάτι με βεβαιότητα: Το πώς νιώθετε για τον γάμο σας την επόμενη χρονιά θα είναι διαφορετικό από το πώς αισθάνεστε γι' αυτόν σήμερα.

Πηγή: psychologytoday.com