Η ψυχική υγεία στο εργασιακό περιβάλλον: Η πανδημία και οι παράγοντες που χρειάζονται προσοχή
Το εργασιακό περιβάλλον αποτελεί έναν χώρο ο οποίος πολλές φορές μεταφράζεται ως το δεύτερο σπίτι μας.
Ο λόγος είναι πως εκεί περνάμε πολλές ώρες της ημέρας μας, με αποτέλεσμα τα συναισθήματά μας να είναι ανάμεικτα, αφού πάντα θα υπάρχουν οι όμορφες στιγμές, αλλά και εκείνες που θα είναι λιγότερο ευχάριστες.
Από τη μία πλευρά, ένα υγιές εργασιακό περιβάλλον έχει την ικανότητα να προάγει καθημερινά την καλή ψυχική υγεία και να μειώνει το εργασιακό άγχος, ενισχύοντας με αυτόν τον τρόπο όχι μόνο την ψυχική αλλά και τη σωματική μας υγεία. Απόρροια αυτού φυσικά είναι και η καλύτερη απόδοσή μας στην εργασία, μέσα από κίνητρα που μας δίνονται ώστε να γινόμαστε κάθε ημέρα καλύτεροι και αποδοτικότεροι. Αναπόδραστα, η συγκεκριμένη διαδικασία επηρεάζει θετικά και την ψυχική μας υγεία καθώς αισθανόμαστε πιο δραστήριοι και δημιουργικοί, συμβάλλοντας στην εξέλιξη της οικονομίας.
Από την άλλη πλευρά, η ανεργία, οι διακρίσεις κατά την πρόσβασή μας σε ένα εργασιακό περιβάλλον ή οι κακές συνθήκες εργασίας μπορούν να αποτελέσουν πηγή υπερβολικού στρες για τους εργαζομένους, αυξάνοντας τον κίνδυνο εμφάνισης συμπτωμάτων που υποδηλώνουν μία όχι και τόσο καλή ψυχική υγεία. Είναι εμφανές, λοιπόν, πως η ύπαρξη ενός υγιούς εργασιακού περιβάλλοντος που έχει ως γνώμονα τον σεβασμό των εργαζομένων αλλά και ένα κλίμα συναδελφικότητας είναι το «Α» και το «Ω» για τη διατήρηση της ψυχικής μας υγείας σε καλά επίπεδα.
Πώς ο COVID-19 επηρέασε την ψυχική υγεία των εργαζομένων διεθνώς;
Φυσικά, το ζήτημα της ψυχικής υγείας στο εργασιακό περιβάλλον δεν θα μπορούσε να μείνει ανεπηρέαστο από την πανδημία του COVID-19. Μάλιστα, σύμφωνα με διαδικτυακή έρευνα του World Economic Forum (Ipsos survey), που ολοκληρώθηκε τον Δεκέμβριο 2020 σε δείγμα 13.000 εργαζομένων σε 28 χώρες, αναδείχθηκε η τεράστια επίδραση της πανδημίας στην ποιότητα ζωής και στην ψυχική υγεία του ανθρώπινου δυναμικού, με αξιοσημείωτη αύξηση του στρες και της μοναξιάς.
Βασικά συμπεράσματα της έρευνας ήταν τα εξής:
- 56% εμφάνισε αυξημένο άγχος σχετιζόμενο με εργασιακή ανασφάλεια
- 55% βρήκε αγχωτικές τις αλλαγές στην εργασιακή ρουτίνα και ευρύτερα στον οργανισμό
- 50% δήλωσε δυσκολία να διατηρήσει ισορροπία ανάμεσα στην εργασιακή και προσωπική τους ζωή
- 46% παρουσίασε μειωμένη παραγωγικότητα
- 45% βίωσε στρες λόγω των οικογενειακών πιέσεων
- 44% δήλωσε ότι εργάζονται σε μη συμβατικές ώρες (πολύ νωρίς το πρωί ή πολύ αργά το βράδυ)
Για όσους εργάζονταν από το σπίτι:
- Σχεδόν το 50% των ερωτηθέντων ένιωσαν μοναξιά ή απομονωμένοι όταν εργάζονταν από το σπίτι
- Το 46% δήλωσε δυσκολία να κάνει τη δουλειά του λόγω έλλειψης επαρκών εγκαταστάσεων ή εξοπλισμού
- Περισσότεροι από 40% δήλωσαν ότι η παραγωγικότητά τους μειώθηκε και ήταν δύσκολο να κάνουν τη δουλειά τους στο σπίτι
Από την άλλη, οι εργαζόμενοι στα νοσοκομεία επιβαρύνθηκαν εξίσου σοβαρά. Σχεδόν τα δυο τρίτα (64%) των εργαζομένων σε ΜΕΘ του βρετανικού συστήματος υγείας ενδεχομένως εμφάνισαν μια διαταραχή ψυχικής υγείας κατά την άνοδο της COVID-19 τον χειμώνα πέρσι, αναφέρει νέα έρευνα του UCL και του King's College London. Παρόμοιο ποσοστό προσωπικού δήλωσε ότι η ικανότητα να εκτελεί την εργασία του επλήγη από την ψυχική του κατάσταση. Η έρευνα, που δημοσιεύτηκε στο British Journal of Anaesthesia, κατέληξε ότι η εμφάνιση διαταραχών ψυχικής υγείας στο προσωπικό της ΜΕΘ ήταν πιθανό να επηρεάζει την περίθαλψη των ασθενών και τη μακροπρόθεσμη ευεξία του προσωπικού.
Είναι εμφανές πως το υγιές εργασιακό περιβάλλον διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην καθημερινότητα των ανθρώπων. Αυτός είναι ο λόγος που καθιστά μείζονος σημασίας σε εθνικό και διεθνές επίπεδο, την ύπαρξη μιας ποικιλίας νόμων και κανονισμών που να τηρούνται κατά γράμμα σε κάθε εργασιακό περιβάλλον, για την προστασία της ψυχικής υγείας των εργαζομένων. Στο συγκεκριμένο πλαίσιο, αναμφίβολα, θα περιλαμβάνονται κανονισμοί για την επαγγελματική ασφάλεια και την υγεία, τη βία και την παρενόχληση, καθώς και νόμους και πολιτικές για τον κατώτατο μισθό, την ισότητα, τη γονική άδεια και την ευέλικτη εργασία.