Actelion: Ακόμη και ένας ασθενής αποτελεί έμπνευση για εμάς

Αυτό επισημαίνει στο onMed η κυρία Ελένη Τέντου, Πρόεδρος και Διευθύνουσα Σύμβουλος της φαρμακευτικής εταιρείας βιοτεχνολογίας Actelion στην Ελλάδα, η οποία έχει ως βασική της φιλοσοφία το «ναι στην σπανιότητα και τη διαφορετικότητα, στοιχεία που αποτελούν έμπνευση για την εταιρεία».

Σε συνέντευξη εφ' όλης της ύλης, η κυρία Τέντου, αναφέρεται στην πορεία της εταιρείας στην ελληνική αγορά σήμερα, στις προκλήσεις και τις ευκαιρίες, στα ορφανά φάρμακα και στους σπάνιους ασθενείς, στην επιχειρηματικότητα, στην έρευνα, στην καινοτομία αλλά και στις κλινικές μελέτες, σημειώνοντας χαρακτηριστικά, ότι «επιμένουμε πεισματικά και πειστικά, τα ελληνικά κέντρα να περιλαμβάνονται στο κλινικό πρόγραμμα της Actelion παγκοσμίως. Μιλάει ακόμη για τις επενδύσεις της εταιρείας σε Έρευνα και Ανάπτυξη, για τα 8 νέα ορφανά φάρμακα που κυκλοφόρησαν διεθνώς τα τελευταία 12 χρόνια, ενώ αποκαλύπτει ότι η μητέρα εταιρεία δεν έφερε σε δύσκολη θέση την κόρη στα δύσκολα αυτά χρόνια του Μνημονίου, με αποτέλεσμα η Actelion να διατηρήσει το ανθρώπινο δυναμικό της και να μην προχωρήσει σε περικοπές.

Αναλυτικά το πλήρες κείμενο της συνέντευξης έχει ως εξής:

- Κυρία Τέντου, τι σημαίνει για μια εταιρεία να πορεύεται στη σημερινή οικονομική πραγματικότητα με τις τόσες δημοσιονομικές δυσκολίες, με μειωμένους πόρους και με εξοντωτικά χαράτσια που δυσκολεύουν ακόμη περισσότερο την υγεία, την περίθαλψη αλλά και την επιχειρηματικότητα;

- Είναι γεγονός ότι η δύσκολη οικονομική συγκυρία που περνάει η χώρα μας τα τελευταία χρόνια έχει επηρεάσει κάθε πτυχή της Υγείας είτε αφορά στον ασθενή είτε αφορά στην επιχειρηματικότητα γύρω από τον τομέα της Υγείας.

H Αctelion δραστηριοποιείται σε ένα πολύ ιδιαίτερο κλάδο, ένα κλάδο υψηλής ευθύνης, αυτό των «ορφανών» φαρμάκων. Λόγω αυτής μας της εξειδίκευσης στην αγορά των ορφανών φαρμάκων, όπου ο επιπολασμός των νοσημάτων τα οποία εξυπηρετούν τα φάρμακά μας είναι πολύ συγκεκριμένος και απόλυτα ελεγχόμενος, οι περικοπές στις δαπάνες που έχουν πραγματοποιηθεί τα τελευταία χρόνια δεν έχουν επηρεάσει άμεσα και ουσιαστικά την ανάπτυξη των δραστηριοτήτων μας. Και αυτό αναμφίβολα είναι ένα θετικό μήνυμα σήμερα.

Εξακολουθεί να παραμένει σημαντική προτεραιότητα για την Actelion η εστίαση στη θεραπεία των ασθενών με σπάνιες παθήσεις με την ολοκληρωμένη έννοια: από την έγκαιρη διάγνωση στην αντιμετώπιση, και από την ανακάλυψη νέων φαρμάκων στη βελτίωση της πρόσβασης των ασθενών σε αυτά, ώστε να τους εξασφαλίσουμε ένα καλύτερο αύριο. Ενώ για τις φαρμακευτικές εταιρείες, κάθε ασθενής είναι σημαντικός, για εμάς στον πολύ ιδιαίτερο χώρο των σπάνιων παθήσεων ακόμη και ο ένας ασθενής αποτελεί έμπνευση για την επιχειρηματική μας ανάπτυξη και ως εκ τούτου βρίσκεται στο επίκεντρο του ενδιαφέροντός μας. Είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα το γεγονός, ότι μία από τις θεραπείες της Actelion στην Ελλάδα αφορά σε θεραπεία μόλις 5 ασθενών.

Αυτό που κάνουμε λοιπόν στην Actelion και μας διακρίνει είναι να δημιουργούμε καινοτομία προς όφελος του ασθενή. Παραμένουμε σταθεροί στη φιλοσοφία μας και όλες μας οι ενέργειες στοχεύουν εκεί. Ωστόσο, η οικονομική κατάσταση και η νέα πραγματικότητα που έχει διαμορφωθεί στο χώρο της Υγείας έχει σε κάποιες περιπτώσεις δημιουργήσει είτε κωλύματα στην πρόσβαση των ασθενών στα φάρμακα είτε έχει καθυστερήσει την κυκλοφορία νέων και καινοτόμων φαρμάκων, με αποτέλεσμα να επηρεάζεται έμμεσα η δραστηριότητά μας.

Ακόμη όμως και σε αυτό το σημείο, βλέπουμε μια επί της αρχής θετική αντιμετώπιση από την Πολιτεία για τους ασθενείς με σπάνιες παθήσεις, γεγονός που συμβάλλει σημαντικά στην αντιμετώπιση τυχόν προβλημάτων σε μεμονωμένες περιπτώσεις ασθενών. Είναι ευδιάκριτη η καλή πρόθεση από την πλευρά του Κράτους στο να διορθωθούν τυχόν στρεβλώσεις που οδήγησαν στα παραπάνω προβλήματα.

- Τι σχεδιάζετε για το προσεχές διάστημα για την Ελλάδα; Αναμένετε τιμή για κάποια φάρμακα και πώς κινείστε αναφορικά με το θέμα των κλινικών μελετών;

- Σύντομα αναμένουμε τιμή για ένα νέο ορφανό φάρμακο που θα διατεθεί στην ελληνική αγορά και θα αλλάξει ριζικά τον τρόπο αντιμετώπισης της Πνευμονικής Αρτηριακής Υπέρτασης. Παράλληλα, αναμένεται άμεσα και η έγκριση κυκλοφορίας τόσο από τον FDA όσο και από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων ενός νέου φαρμάκου επίσης στο θεραπευτικό πεδίο των σπανίων παθήσεων. Σε συνέχεια της έγκρισής του από τις Ρυθμιστικές Αρχές Υγείας, θα ακολουθήσουμε τις εθνικές διαδικασίες για την κυκλοφορία και αυτού του φαρμάκου στην Ελλάδα.

Ο Έλληνας ασθενής με σπάνια πάθηση και οι εξειδικευμένοι ιατροί σε αυτό το πεδίο, είναι προτεραιότητά μας σε κάθε έκφανση της δραστηριότητάς μας. Είναι σημαντικό για εμάς οι Έλληνες επιστήμονες να λαμβάνουν την εκπαίδευση και την εξειδίκευση που χρειάζεται, παρακολουθώντας όλες τις τελευταίες επιστημονικές εξελίξεις πάνω στις συγκεκριμένες παθήσεις. Για το λόγο αυτό, επιμένουμε πεισματικά και πειστικά, τα ελληνικά κέντρα να περιλαμβάνονται στο κλινικό πρόγραμμα της Actelion παγκοσμίως και μπορώ να πω ότι μέχρι στιγμής το έχουμε επιτύχει! Η συμμετοχή και συνεργασία Ελλήνων επιστημόνων με εξειδικευμένα κέντρα αναφοράς Centers of Excellence τους δίνουν όλα τα απαραίτητα εφόδια και τη γνώση για την πιο σύγχρονη και καινοτόμο διαχείριση ασθενών με σπάνια πάθηση και στην Ελλάδα. Είναι πεποίθησή μας ότι η ανταλλαγή γνώσης και εμπειρίας ανάμεσα σε κορυφαίους επιστήμονες που εξειδικεύονται στις σπάνιες παθήσεις είναι αυτή που θα εξασφαλίσει την καλύτερη δυνατή αντιμετώπιση για τους ασθενείς και το μεγαλύτερο δυνατό όφελος για το Κράτος.σ

Παράλληλα, η συμμετοχή Ελλήνων επιστημόνων σε τέτοιου είδους κλινικές μελέτες είναι μια επένδυση προς όφελος όχι μόνο του ασθενούς αλλά και του κράτους, μιας και το κόστος για τη διεξαγωγή αυτών των κλινικών μελετών συγκριτικά με τα συμβατικά φάρμακα είναι ιδιαίτερα υψηλό και η επένδυση αυτή ωφελεί πρωτίστως την ελληνική οικονομία.

Η Ελλάδα σήμερα, με 17 εξειδικευμένα ερευνητικά κέντρα, συμμετέχει σε πέντε διεθνή κλινικά προγράμματα της Actelion που βρίσκονται αυτή τη στιγμή σε εξέλιξη, ενώ αξιολογείται η συμμετοχή της χώρας μας σε άλλα τρία. Κατά συνέπεια, η Actelion στην Ελλάδα συμβάλλει σημαντικά στη δημιουργία καινοτόμου γνώσης γύρω από τις σπάνιες παθήσεις προς όφελος τόσο του Έλληνα ασθενούς αλλά και της ελληνικής επιστημονικής κοινότητας.

Προτεραιότητά μας είναι όχι μόνο να προσφέρουμε την καλύτερη δυνατή θεραπεία των σπανίων παθήσεων αλλά να δημιουργούμε «ευκαιρίες» για τους ασθενείς με σπάνιες παθήσεις. Ειδικά στο χώρο της Πνευμονικής Αρτηριακής Υπέρτασης έχουμε κάνει σημαντικότατες επενδύσεις, προσφέροντας εξειδικευμένη τεχνογνωσία στους Έλληνες επιστήμονες και δίνοντας με τον τρόπο αυτό τη μοναδική ευκαιρία στο Κράτος να παρέχει υψηλού επιπέδου υπηρεσίες, αλλάζοντας την εξέλιξη της νόσου για τους ασθενείς που πάσχουν από αυτή τη σπάνια πάθηση.

- Τι ποσά επενδύει η Actelion για Έρευνα και Ανάπτυξη και πόσα από αυτά κατευθύνονται στην Ελλάδα;

- Γνώμονας όλων των δραστηριοτήτων της Actelion είναι η υψηλού επιπέδου Έρευνα και Ανάπτυξη. Οι ιδρυτές της ήξεραν ότι η καινοτομία δεν διδάσκεται, αλλά ότι μπορεί να αναπτυχθεί στο κατάλληλο περιβάλλον, με απόλυτη προσήλωση και επιμονή στην επίτευξη του στόχου. Η παραγωγικότητα της Actelion μέχρι σήμερα είναι η απόδειξη ότι πράγματι η δημιουργική ελευθερία γεννά καινοτόμες ιδέες.

Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι η Actelion επενδύει το 25% των εσόδων της αποκλειστικά στην E&A. Και όπως ήδη σας ανέφερα, η Ελλάδα συμμετέχει στα περισσότερα διεθνή κλινικά προγράμματα και οι προσπάθειές μας είναι συνεχείς για την βέλτιστη παρουσία της χώρας μας σε αυτά.

Από το 1997 που ιδρύθηκε η Actelion, έχουμε επιτύχει να παράγουμε καινοτομία με σταθερότητα, με τη συνεχή ανακάλυψη νέων μορίων, τα οποία εξελίσσουμε γρήγορα δημιουργώντας νέα φάρμακα που φέρνουν νέα δεδομένα στην αντιμετώπιση των σπανίων παθήσεων. Κατά μέσο όρο, κυκλοφόρησαν από την Actelion διεθνώς οκτώ νέα ορφανά φάρμακα τα τελευταία 12 χρόνια, με επίκεντρο σπάνιες παθήσεις όπως η Πνευμονική Αρτηριακή Υπέρταση, τα Δακτυλικά Έλκη που σχετίζονται με Σκληρόδερμα, η νόσος Gaucher τύπου 1, η νόσος Niemann-Pick τύπου C και η σπογγοειδής μυκητίασης σε Τ- λέμφωμα. Δραστηριοποιούμαστε σε ένα κλάδο που αλλάζει ραγδαία και προτεραιότητά μας είναι όχι μόνο να ακολουθήσουμε τις εξελίξεις αλλά και να τις δημιουργήσουμε.

Παράλληλα, η παραγωγικότητα των προσπαθειών της Actelion για ανακάλυψη φαρμάκων αποδεικνύεται από τα περισσότερα από 2.500 μόρια για τα οποία υπέβαλε δίπλωμα ευρεσιτεχνίας και/ή τα ήδη χορηγούμενα διπλώματα ευρεσιτεχνίας που υπάρχουν στο χαρτοφυλάκιό μας. Μάλιστα, οι επιστήμονές μας ήταν από τους πρώτους που εργάστηκαν στον τομέα των ανταγωνιστών των υποδοχέων ενδοθηλίνης, γεγονός που οδήγησε στην παραγωγή του κορυφαίου προϊόντος της εταιρείας μας, του Macitentan, για τη θεραπεία της Πνευμονικής Αρτηριακής Υπέρτασης.

- Τι συμβουλές σάς δίνει η μητρική σας το διάστημα αυτό της βαθιάς κρίσης; Βρεθήκατε στη δυσάρεστη θέση να απολύσατε άτομα; Γενικά το ελληνικό περιβάλλον σας έφερε σε δύσκολη θέση για να απολογηθείτε στην κεντρική σας διοίκηση;

- Είναι σημαντικό το γεγονός ότι η Actelion είναι μια «νέας» γενιάς βιοφαρμακευτική εταιρεία που μπορεί να συνδυάζει άριστα την ευελιξία και τη λειτουργική πειθαρχία. Έχοντας αυτά τα χαρακτηριστικά ως εταιρεία, καταφέραμε να ανταπεξέλθουμε με επιτυχία στις προκλήσεις που αντιμετωπίσαμε όλα αυτά τα χρόνια της κρίσης στη χώρα μας και που ακόμα αντιμετωπίζουμε. Παρά τις αντιξοότητες, κατορθώσαμε να διατηρήσουμε το ανθρώπινο δυναμικό της εταιρείας μας και να συνεχίσουμε να έχουμε μια σταθερή και αξιόπιστη παρουσία στην ελληνική αγορά.

Το πιο σημαντικό απ' όλα, όμως, είναι ότι καταφέραμε να διατηρήσουμε την πρόσβαση των Ελλήνων ασθενών με σπάνιες παθήσεις στα φάρμακά μας και συνεχίσαμε με αυτό τον τρόπο να στηρίζουμε έμπρακτα αυτούς τους ασθενείς. Aυτό δε θα ήταν εφικτό αν η Actelion στην Ελλάδα δε στελεχωνόταν από έμπειρα άτομα που ενστερνίζονται τη φιλοσοφία της εταιρείας μας και δίνουν αγώνα καθημερινά προς όφελός του Έλληνα ασθενή. Παράλληλα, είναι και ένα προσωπικό στοίχημα, το προσωπικό μου όραμα για ένα καλύτερο αύριο για τη χώρα μας και τους συμπολίτες μας.

Bέβαια, η κρίση δε μας επέτρεψε να έχουμε τις εξελίξεις που θα θέλαμε σε επίπεδο ανάπτυξης του ανθρώπινου δυναμικού της εταιρείας μας -με την πρόσληψη των ατόμων που είχαμε αρχικά προγραμματίσει- δίνοντας, έτσι, την ευκαιρία σε ακόμα περισσότερους επιστήμονες να ασχοληθούν ενεργά με το έργο της Actelion στην Ελλάδα. Προσδοκούμε όμως ότι οι καλύτερες μέρες βρίσκονται μπροστά μας, διατηρώντας τη θετική σκέψη και την αύρα της ανάπτυξης.

Είναι γεγονός ότι οι αλλαγές που επιτελέστηκαν και επιτελούνται ακόμη στη χώρα και στον κλάδο του φαρμάκου είναι καθημερινά μια πρόκληση για τις φαρμακευτικές πολυεθνικές εταιρείες. Αλλαγές που σε συγκεκριμένες περιπτώσεις εφαρμόστηκαν βίαια, χωρίς διαβούλευση ή προηγούμενη συζήτηση με τα εμπλεκόμενα μέρη. Σε άλλες πάλι περιπτώσεις, παρουσιάστηκαν κωλύματα στην εφαρμογή νομοθετημένων αποφάσεων, γεγονός που δεν μπορεί ούτε να εξηγηθεί και κατά συνέπεια ούτε να γίνει κατανοητό από τη μητρική εταιρεία. Σήμερα όμως το σημαντικό είναι η χώρα να αποκτήσει μια ολιστική προσέγγιση στο θέμα των παρεμβάσεων, ώστε να τεθούν οι βάσεις για μία υγιή ανάπτυξη και να εξασφαλιστεί η ισότιμη μεταχείριση του Έλληνα ασθενή σε σχέση με τον ευρωπαίο συμπολίτη του. Αυτός είναι ο στόχος, στον οποίο οφείλουμε να συμπλεύσουμε όλοι μαζί.

- Τι σημαίνει για μια εταιρεία βιοτεχνολογίας να πορεύεται σήμερα στο ελληνικό περιβάλλον, τι προκλήσεις, εμπόδια και ευκαιρίες έχει να αντιμετωπίσει;

- Ο κλάδος μας οδηγείται από την καινοτομία και την εξέλιξη. Είναι απαραίτητο λοιπόν και ο χώρος της Υγείας να μπορεί να ακολουθήσει τις εξελίξεις προς όφελος του ασθενή, να μετατρέψει την κρίση σε ευκαιρία για σωστές και αποτελεσματικές μεταρρυθμίσεις που θα δημιουργήσουν ένα σωστό μέλλον για όλους τους ασθενείς.

Και όλα αυτά με βάση μια υγιή ανάπτυξη, την ηθική και τη διαφάνεια που θα επιτρέψουν την υλοποίηση επιχειρηματικών πλάνων και επενδύσεων προς όφελος των Ελλήνων ασθενών αλλά και της ελληνικής οικονομίας. Αυτό το πλαίσιο αξιών, ηθικής και διαφάνειας, κατά την προσωπική μου άποψη είναι και το πιο σημαντικό στοιχείο για την ευόδωση του επιχειρείν. Η κρίση των τελευταίων χρόνων μπορεί να καταγράφεται διεθνώς ως οικονομική κρίση της Ελλάδας, αλλά θα μου επιτρέψετε να σχολιάσω ότι αυτό ήταν το φυσικό αποτέλεσμα μιας βαθύτερης, ουσιαστικής κρίσης στα θεμέλια του μοντέλου των αξιών και της ηθικής που προ πολλού είχαν μεταλλαχθεί ή παραγκωνιστεί από την κοινωνία μας.

Όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς, πρωταρχικά δε η φαρμακοβιομηχανία, συναινούν στο ότι οι μεταρρυθμίσεις και ο έλεγχος της δαπάνης ήταν αναγκαίος, ωστόσο αυτό που μένει να προσεγγιστεί σωστά και δίκαια είναι η ρεαλιστική προσέγγιση του στόχου της φαρμακευτικής δαπάνης και εδώ πράγματι χρειάζεται μία πιο εποικοδομητική συνεργασία μεταξύ των εταίρων. Σε κάθε περίπτωση, όμως, η κάθε μεταρρύθμιση θα πρέπει να γίνεται με γνώμονα την ανάπτυξη της χώρας, την εξασφάλιση της πρόσβασης του ασθενή σε υπάρχουσες και καινοτόμες θεραπείες αλλά και τη δημιουργία ενός περιβάλλοντος σταθερότητας που θα ενθαρρύνει και την ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας και κατ' επέκταση την οικονομική ανάπτυξη της χώρας μας.

Η κυρία Ελένη Γ. Τέντου είναι Πρόεδρος και Διευθύνουσα Σύμβουλος της φαρμακευτικής εταιρείας βιοτεχνολογίας Actelion στην Ελλάδα.
Η Actelion είναι η μεγαλύτερη ευρωπαϊκή εταιρεία βιοτεχνολογίας με διεθνή παρουσία, δραστηριοποιείται στην ανακάλυψη και διάθεση καινοτόμων φαρμάκων που καλύπτουν σημαντικές -και χωρίς μέχρι σήμερα φαρμακευτική αντιμετώπιση- ιατρικές ανάγκες. Με μια ομάδα 2.400 εξειδικευμένων επιστημόνων διεθνώς, με πάθος να μετατρέπουν την καινοτομία σε πρωτοποριακές θεραπείες, η Actelion επενδύει διαρκώς στην έρευνα και την ανάπτυξη για τη δημιουργία θεραπειών με μακροπρόθεσμα πλεονεκτήματα για τους ασθενείς.

Στην Ελλάδα, η Actelion αναπτύσσει δυναμικά την παρουσία της από το 2002, ενώ επιδιώκει να λαμβάνει ενεργά μέρος σε πρωτοβουλίες που αφορούν την ενημέρωση για τις σπάνιες παθήσεις αλλά και τη διευκόλυνση της πρόσβασης των Ελλήνων ασθενών στα ορφανά της φάρμακα.

Διαβάστε ακόμη:

Σκληρόδερμα: «Φέτος Φοράμε και πάλι τα γάντια μας»

Βραβεία «Salus Index 2014»: Η ΒΙΑΝΕΞ στην 4η καλύτερη θέση της φαρμακοβιομηχανίας

Actelion: με την σφραγίδα του FDA αντιβιοτικό για λοιμώδη νοσήματα

Actelion: άδεια κυκλοφορίας από την ΕΕ για σκεύασμα ΠΑΥ

Μελέτη - ορόσημο για φάρμακο της Actelion, ανοίγει δρόμους σε ασθενείς με ΠΑΥ