Ορθορεξία: Τα συμπτώματα, οι αιτίες και η θεραπεία

Ο όρος «ορθορεξία» εισήχθη το 1997 από τον Dr. Steve Bratman για να ορίσει την παθολογική στάση του ανθρώπου ως προς την κατανάλωση υγιεινού φαγητού. Η λέξη προέρχεται από τις ελληνικές λέξεις ορθός (σωστός) και όρεξη και δηλώνει μια «ανθυγιεινή» ενασχόληση με την υγιεινή διατροφή.

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), περίπου το 28% του πληθυσμού της Δύσης θα μπορούσε να υποφέρει από αυτή τη διαταραχή, καθώς οι γυναίκες, οι έφηβοι και οι αθλητές είναι πιθανότερο να υποφέρουν.

Τα συμπτώματα της ορθορεξίας

Μέρος της αντιπαράθεσης σχετικά με αυτή την ψυχική διαταραχή είναι ότι υπάρχει μια θολή γραμμή ανάμεσα στην υγιεινή διατροφή και την ορθορεξία.

Όσοι πάσχουν από νευρική ορθορεξία περιορίζουν αρχικά από τη διατροφή τους τα επεξεργασμένα τρόφιμα με συντηρητικά, τις τεχνητές χρωστικές ουσίες και τα γενετικά τροποποιημένα τρόφιμα.

Στη συνέχεια, ο περιορισμός αφορά προϊόντα όπως αυγά, γαλακτοκομικά προϊόντα, σάκχαρα ή κόκκινα κρέατα. Εξαιτίας αυτών των περιορισμών ο οργανισμός τους στερείται πολλά θρεπτικά συστατικά και μέταλλα όπως το ασβέστιο και ο σίδηρος που είναι απαραίτητα για τη σωστή λειτουργία του.

Ο υποσιτισμός δεν είναι το μόνο σύμπτωμα της νευρικής ορθορεξίας. Όταν ο άνθρωπος ξεπεράσει το μέτρο αρχίζει να παραμελεί τις κοινωνικές και εργασιακές του υποχρεώσεις λόγω της εμμονής του με την υγιεινή διατροφή.

Για να διαπιστώσετε αν πάσχετε από νευρική ορθορεξία παρατηρήστε αν έχετε υιοθετήσει κάποιες από τις παρακάτω συνήθειες:

• Είστε πιο αυστηροί με τον εαυτό σας αναφορικά με την εικόνα και τις διατροφικές σας συνήθειες.
• Αφιερώνετε πάνω από 3 ώρες καθημερινά για να οργανώσετε το πλάνο της διατροφής σας.
• Προγραμματίζετε τα γεύματά σας μέρες πριν τα καταναλώσετε.
• Είναι για εσάς σημαντικότερη η θρεπτική αξία του φαγητού από την ικανοποίηση που πρέπει να εισπράξετε από ένα απολαυστικό γεύμα.
• Η ποιότητα της ζωής σας μπήκε σε δεύτερη μοίρα καθώς εστιάσατε στη διατροφή.
• Νιώθετε να αυξάνεται η αυτοπεποίθησή σας όταν τρώτε υγιεινά.
• Έχετε σταματήσει να καταναλώνετε τρόφιμα που απολαμβάνατε με ευχαρίστηση στο παρελθόν.
• Πάψατε να έχετε κοινωνική ζωή λόγω της εμμονής σας με την υγιεινή διατροφή.
• Αισθάνεστε ενοχή όταν κάνετε παρασπονδίες, ενώ νιώθετε περίφημα όταν έχετε τον πλήρη έλεγχο της διατροφής σας.

Αιτίες

Η εποχή μας προωθεί το μοντέλο των αδύνατων και γυμνασμένων ανθρώπων. Άρθρα και μελέτες για την αξία της υγιεινής διατροφής και της άσκησης καθημερινά κατακλύζουν το διαδίκτυο και αν ακολουθήσουμε τις συμβουλές τους -χωρίς υπερβολές - θα είμαστε πιο υγιείς και πιθανώς θα αυξήσουμε το προσδόκιμο της ζωής μας.

Περισσότερο οι γυναίκες που είναι και τα περισσότερα «θύματα» της διαταραχής πέφτουν στην «παγίδα» χάνοντας το νόημα και την αξία του αδύνατου, γυμνασμένου και υγιούς ανθρώπου φτάνοντας στα όρια της υπερβολής. Όταν, όμως, χάσουμε το μέτρο και τον ίδιο μας τον εαυτό τότε η κατάσταση γίνεται επικίνδυνη για τη σωματική και ψυχική υγεία μας.

Θεραπεία

Το άτομο που νοσεί από νευρική ορθορεξία θα χρειαστεί ιατρική βοήθεια, που απαρτίζεται από διατροφολόγους και ψυχολόγους για να καταφέρει να αντιληφθεί το πρόβλημά του και να το διαχειριστεί μαζί με την οικογένειά του.

Σε ένα άρθρο που δημοσιεύθηκε στην DailyMail, ο Δρ. Markey υποστήριξε ότι «συχνά αρνητικά πρότυπα διατροφής, όπως στην περίπτωση της ορθορεξίας, θα μπορούσαν να συνδεθούν με την κατάθλιψη, τις εξαρτήσεις, ακόμη και τις αγχώδεις διαταραχές, όπως η ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή.

Σε κάθε περίπτωση, ενώ είναι σημαντικό να τρεφόμαστε σωστά και να αποφεύγουμε τις ανθυγιεινές τροφές με πολλά λιπαρά θα πρέπει να έχουμε πάντα την αίσθηση του μέτρου.

Οι αρχαίοι Έλληνες λέγοντας τη φράση «νους υγιής εν σώματι υγιεί» εννοούσαν ότι ο άνθρωπος πρέπει να καταναλώνει όλες τις ομάδες τροφών σε μικρές ποσότητες, να κινείται καθημερινά και να απολαμβάνει τις χαρές της ζωής χωρίς να υπερβάλει και να «μαστιγώνει» τον εαυτό του αν κάποια στιγμή κάνει μια μικρή παρασπονδία.