Αν νιώσετε αυτά, τότε έχετε αυξημένο λίπος στο συκώτι – Τι πρέπει να κάνετε
Η λιπώδης ηπατική νόσος (γνωστή πλέον ως Σχετιζόμενη με Μεταβολική Δυσλειτουργία Στεατική Ηπατική Νόσος - MASLD), είναι μια κατάσταση όπου υπερβολικό λίπος συσσωρεύεται στα ηπατικά κύτταρα, συχνά χωρίς να προκαλεί εμφανή συμπτώματα, έως ότου εξελιχθεί σε πιο σοβαρό στάδιο.
Αυτό που πολλοί δεν συνειδητοποιούν είναι ότι ακόμη και στις πρώτες φάσεις του, το λιπώδες ήπαρ μπορεί να σηματοδοτήσει διακριτικά την… παρουσία του.
Αυτό το άρθρο παραθέτει τόσο τα πρώιμα όσο και τα προχωρημένα συμπτώματα του λιπώδους ήπατος, τι σημαίνουν για την μακροπρόθεσμη υγεία σας και τι πρέπει να κάνετε εάν υποψιάζεστε πρόβλημα.
Τι είναι η λιπώδης νόσος του ήπατος (MASLD)
Η λιπώδης ηπατική νόσος εμφανίζεται όταν περισσότερο από το 5% του βάρους του ήπατος είναι λίπος. Διακρίνεται σε δύο βασικούς τύπους:
- MASLD (πρώην NAFLD): Λιπώδες ήπαρ που δεν σχετίζεται με την κατανάλωση αλκοόλ
- Ηπατική νόσος που σχετίζεται με το αλκοόλ (ALD): Συσσώρευση λίπους λόγω μεγάλης κατανάλωσης αλκοόλ
Η MASLD είναι πλέον μία από τις πιο κοινές ηπατικές παθήσεις παγκοσμίως, που επηρεάζει άτομα με παχυσαρκία, διαβήτη, υψηλή χοληστερόλη ή καθιστικό τρόπο ζωής, ακόμη και εκείνους που φαίνονται κατά τα άλλα υγιείς.
Πρώιμα συμπτώματα λιπώδους ήπατος: Τι να προσέξετε
Στα αρχικά της στάδια, η λιπώδης νόσος του ήπατος είναι συνήθως «σιωπηλή». Αλλά τα διακριτικά συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν:
- Κόπωση: Αίσθημα κόπωσης ακόμα και μετά από επαρκή ανάπαυση
- Ήπια ενόχληση πάνω-δεξιά στην κοιλιά: Μια αόριστη αίσθηση πληρότητας ή πίεσης στο άνω δεξί τεταρτημόριο της κοιλιακής χώρας
- Ομίχλη εγκεφάλου: Δυσκολία συγκέντρωσης ή ανάκλησης πληροφοριών
- Ανεξήγητες αλλαγές βάρους: Ειδικά γύρω από την μέση
- Ήπια ναυτία ή πεπτική δυσφορία
Επειδή αυτά τα σημάδια είναι μη-ειδικά (μπορεί να έχουν πολλές διαφορετικές αιτίες), πολλοί μαθαίνουν ότι έχουν λιπώδες ήπαρ μόνο μετά από κάποια εξέταση ρουτίνας αίματος ή απεικόνιση για άλλη πάθηση.
Συμπτώματα προχωρημένου λιπώδους ήπατος
Εάν δεν αντιμετωπιστεί, το λιπώδες ήπαρ μπορεί να εξελιχθεί σε:
- Μη αλκοολική στεατοηπατίτιδα (NASH): Φλεγμονή και βλάβη των ηπατικών κυττάρων
- Ίνωση: Σχηματισμός ουλώδους ιστού στο ήπαρ
- Κίρρωση: Μόνιμες ουλές, που μπορεί να οδηγήσουν σε ηπατική ανεπάρκεια
Τα προειδοποιητικά σημάδια προχωρημένης ηπατικής βλάβης είναι:
- Επίμονος κοιλιακός πόνος
- Ίκτερος (κιτρίνισμα του δέρματος ή/και των ματιών)
- Πρήξιμο στα πόδια ή στην κοιλιά
- Εύκολοι μώλωπες ή αιμορραγία
- Σκούρα ούρα ή ωχρά κόπρανα
- Κνησμός (φαγούρα) στο δέρμα
- Απώλεια όρεξης και σημαντική απώλεια βάρους
ΠΡΟΣΟΧΗ: Αυτά τα συμπτώματα απαιτούν άμεση ιατρική αξιολόγηση!
Τι να κάνετε εάν υποψιάζεστε ότι έχετε λίπος στο συκώτι
1. Πηγαίνετε σε γιατρό
Εάν εμφανίσετε οποιοδήποτε από τα συμπτώματα που αναφέρονται παραπάνω -ειδικά εάν έχετε παράγοντες κινδύνου όπως παχυσαρκία, υψηλό σάκχαρο στο αίμα ή υψηλή χοληστερόλη- ζητήστε από τον γιατρό σας εξέταση ήπατος και υπερηχογράφημα.
2. Πραγματοποιήστε διαγνωστικές εξετάσεις
Για την αξιολόγηση της συσσώρευσης λίπους και της φλεγμονής απαιτούνται εξετάσεις αίματος (ηπατικά ένζυμα), απεικόνιση (υπερηχογράφημα, FibroScan) και -μερικές φορές- βιοψία ήπατος.
3. Υιοθετήστε αλλαγές στον τρόπο ζωής σας
- Χάστε 5–10% του σωματικού σας βάρους: Αυτό από μόνο του μπορεί να μειώσει σημαντικά το ηπατικό λίπος.
- Ακολουθήστε μια φιλική προς το συκώτι διατροφή: Εστιάστε σε λαχανικά, όσπρια, δημητριακά ολικής αλέσεως και υγιή λίπη. Μειώστε τη ζάχαρη, τους επεξεργασμένους υδατάνθρακες και τα επεξεργασμένα τρόφιμα.
- Ασκηθείτε τακτικά: Επιδιώξτε 150–300 λεπτά μέτριας δραστηριότητας την εβδομάδα.
- Περιορίστε το αλκοόλ: Ακόμη και σε MASLD, το αλκοόλ μπορεί να επιδεινώσει τη βλάβη του ήπατος.
- Διαχειριστείτε άλλες υποκείμενες παθήσεις: Όπως ο διαβήτης τύπου 2 και η υπέρταση.
Συχνές Ερωτήσεις
Μπορεί το λιπώδες ήπαρ να προκαλέσει συμπτώματα ακόμα κι αν τα ηπατικά ένζυμα είναι φυσιολογικά;
Ναι, μερικοί άνθρωποι βιώνουν κόπωση, ήπια κοιλιακή δυσφορία ή αύξηση βάρους ακόμη και με φυσιολογικά επίπεδα ηπατικών ενζύμων. Οι απεικονιστικές εξετάσεις συχνά αποκαλύπτουν συσσώρευση λίπους πριν γίνει η αιμοληψία.
Πώς είναι ο πόνος στην κοιλιά από λόγω αυξημένου λίπους στο συκώτι;
Συνήθως περιγράφεται ως ένας θαμπός, με αίσθημα πίεσης πόνος στην άνω-δεξιά κοιλιακή χώρα, όχι απότομος ούτε ξαφνικός (όχι «σουβλιές»). Μπορεί να επιδεινωθεί μετά το φαγητό ή όταν ξαπλώνετε στη δεξιά σας πλευρά.
Μόνο οι υπέρβαροι μπορεί να νοσήσουν από λιπώδη ηπατική νόσο;
Όχι. Υπάρχει και η "άπαχη MASLD". Συχνά επηρεάζει άτομα με σπλαχνικό λίπος, κακή διατροφή ή αντίσταση στην ινσουλίνη, παρά το γεγονός ότι έχουν φυσιολογικό Δείκτη Μάζας Σώματος.
Πόσος χρόνος χρειάζεται για να γίνει σοβαρή κατάσταση το λιπώδες ήπαρ;
Η εξέλιξη ποικίλλει. Μερικοί ασθενείς παραμένουν σταθεροί για χρόνια, ενώ άλλοι αναπτύσσουν NASH ή ίνωση εντός 5-10 ετών, εάν δεν γίνουν αλλαγές. Η πρώιμη παρέμβαση στον τρόπο ζωής επιβραδύνει σημαντικά την εξέλιξη.
Σύνοψη
Η λιπώδης νόσος του ήπατος είναι πιο συχνή και πιο επικίνδυνη απ’ ό, τι πολλοί συνειδητοποιούν. Ενώ μπορεί να εξελιχθεί σιωπηλά για χρόνια, τα πρώιμα συμπτώματα όπως η κόπωση, η κοιλιακή δυσφορία και οι μεταβολικές αλλαγές προσφέρουν ένα παράθυρο για έγκαιρες αλλαγές.
Εάν διατρέχετε σχετικό κίνδυνο ή παρατηρήσετε διακριτικά σημάδια, μην περιμένετε! Ένας απλός έλεγχος του ήπατος θα μπορούσε να αποτρέψει επιπλοκές όπως η κίρρωση ή ο καρκίνος του ήπατος και να σας βοηθήσει να αντιστρέψετε την κατάσταση μέσω της διατροφής, της φυσικής δραστηριότητας και της μεταβολικής υγείας.
Πηγές:
clevelandclinic.org
nhs.uk
mayoclinic.org
medlineplus.gov
betterhealth.vic.gov.au