Γιατί ξυπνάω με πονοκέφαλο; Όλοι οι πιθανοί λόγοι

Οι πονοκέφαλοι αυτοί επηρεάζουν συνήθως τις γυναίκες περισσότερο από τους άνδρες και είναι συχνότεροι σε άτομα ηλικίας μεταξύ 45 και 64 ετών.

Διαταραχές του ύπνου ή άλλα προβλήματα υγείας, καθώς και κάποιες συνήθειες, μπορούν να προκαλέσουν πονοκέφαλο όταν ξυπνάτε.

Η άπνοια ύπνου, η ημικρανία και η έλλειψη ύπνου, είναι συνήθεις ένοχοι. Το τρίξιμο των δοντιών, η χρήση αλκοόλ και ορισμένα φάρμακα, μπορούν επίσης να σας προκαλέσουν πονοκέφαλο. Μερικές φορές ο πρωινός πονοκέφαλος προέρχεται από συνδυασμό διαταραχών ή συνηθειών.

Τι προκαλεί πρωινούς πονοκεφάλους;

Καθώς μεταβαίνετε από τον ύπνο σε κατάσταση εγρήγορσης, αρχίζουν να «ξυπνούν» και τμήματα του εγκεφάλου σας.

Ο εγκέφαλός σας γίνεται πιο ευαίσθητος σε αλλαγές στη θέση του σώματός σας, στην αφή και στον ήχο. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου αυξημένης ευαισθησίας, μπορεί να είστε πιο επιρρεπείς στον πόνο.

Επιπλέον, ο υποθάλαμος στον εγκέφαλο εμπλέκεται τόσο στις διαδικασίες του ύπνου όσο και του πόνου. Ο υποθάλαμος ρυθμίζει τους φυσικούς κιρκάδιους ρυθμούς και τους κύκλους του ύπνου σας, αλλά και την αίσθηση και τον πόνο. Οι διαταραχές στον υποθάλαμο κατά τη διάρκεια του ύπνου, επηρεάζουν την αντοχή στον πόνο. Ως αποτέλεσμα, ενώ μπορεί να μην αισθανθήκατε πόνο καθώς κοιμόσασταν, μπορεί να τον αισθανθείτε το πρωί.

Οι διαταραχές του ύπνου προκαλούν συνήθως τον πρωινό πονοκέφαλο, αλλά υπάρχουν πολλές πιθανές αιτίες για να ξυπνήσετε με πονοκέφαλο.

Άπνοια ύπνου

Τα άτομα με αποφρακτική άπνοια ύπνου παρουσιάζουν διαταραχές ή διακοπή της αναπνοής κατά τη διάρκεια του ύπνου. Η υπνική άπνοια επηρεάζει μεταξύ 2% και 9% των ενηλίκων. Οι πρωινοί πονοκέφαλοι είναι ένα κοινό σύμπτωμα της κατάστασης. Σε μελέτη σε άτομα με υπνική άπνοια, το 29% ανέφεραν ότι υπέφεραν από πρωινούς πονοκεφάλους. Ενώ η ακριβής αιτία αυτών των πονοκεφάλων που προκαλούνται από την άπνοια ύπνου δεν είναι σαφής, συχνά αποδίδεται στο δυνατό ροχαλητό, ένα άλλο κοινό σύμπτωμα της άπνοιας. Η αντιμετώπιση της άπνοιας ύπνου γίνεται με τη χρήση μάσκας σταθερής πίεσης (CPAP), που μπορεί να μειώσει ή να εξαλείψει τους πρωινούς πονοκεφάλους.

Ροχαλητό

Δεν έχουν όλοι οι άνθρωποι που ροχαλίζουν άπνοια ύπνου. Ωστόσο, το ροχαλητό από μόνο του μπορεί να είναι η αιτία πολλών πρωινών πονοκεφάλων. Μελέτη στην οποία συμμετείχαν 268 άτομα που ροχαλίζουν συχνά, το 23,5% ξυπνούσε τακτικά με πονοκεφάλους. Το ιστορικό ημικρανιών, αϋπνίας ή ψυχολογικής δυσφορίας αύξησε την πιθανότητα πρωινού πονοκεφάλου σε αυτή την ομάδα.

Απώλεια ύπνου και αϋπνία

Επειδή η στέρηση ύπνου αποτελεί κοινή αιτία των πρωινών πονοκεφάλων, τα άτομα με αϋπνία έχουν επίσης υψηλό κίνδυνο να εμφανίσουν πρωινές κεφαλαλγίες. Τα άτομα με αυτή τη διαταραχή του ύπνου δυσκολεύονται να αποκοιμηθούν ή να παραμείνουν σε κατάσταση ύπνου. Ως αποτέλεσμα, συχνά δεν κοιμούνται επαρκώς και μπορεί να αισθάνονται ανήσυχοι ή υποτονικοί κατά τη διάρκεια της ημέρας.

Διαταραχές του κιρκάδιου ρυθμού

Τα άτομα με διαταραχές του κιρκάδιου ρυθμού έχουν συχνότερα πρωινούς πονοκεφάλους από ό,τι τα άτομα χωρίς διαταραχή ύπνου. Οι διαταραχές του κιρκάδιου ρυθμού αναπτύσσονται όταν το σώμα δεν είναι ευθυγραμμισμένο με τους συνήθεις ρυθμούς ύπνου-αφύπνισης σε έναν 24ωρο κύκλο. Λόγω αυτής της κακής ευθυγράμμισης, μπορεί να έχετε ανεπαρκή ύπνο, ο οποίος μπορεί να προκαλέσει πονοκέφαλο όταν ξυπνάτε.

Υπερβολικός ύπνος

Ο υπερβολικός ύπνος μπορεί επίσης να επηρεάσει τους πρωινούς πονοκεφάλους. Τόσο ο χαμηλής ποιότητας ύπνος όσο και ο μεγαλύτερης διάρκειας ύπνος, σχετίζονται με πιο έντονους πονοκεφάλους όταν ξυπνάτε.

Ημικρανία

Οι ημικρανίες ή οι μέτριοι έως σοβαροί επαναλαμβανόμενοι πονοκέφαλοι, εμφανίζονται συχνά το πρωί. Οι ημικρανίες συχνά ξεκινούν ως πονοκέφαλοι και γίνονται όλο και πιο έντονες ως προς την ένταση του πόνου. Περίπου το 12% των Αμερικανών παθαίνουν ημικρανίες και είναι πιο συχνές στις γυναίκες και στα άτομα που έχουν διαταραχές ύπνου. Στην πραγματικότητα, οι άνθρωποι που εμφανίζουν ημικρανίες είναι πολύ πιο πιθανό να μην κοιμούνται επαρκώς, ενώ η επαναλαμβανόμενη απώλεια ύπνου μπορεί να προκαλέσει ημικρανίες. Η επανεμφάνιση πονοκεφάλων σε ηλικιωμένους θα πρέπει να διερευνάται για πιθανή υποκείμενη κακοήθεια.

Βρουξισμός ή τρίξιμο των δοντιών

Ο βρουξισμός στον ύπνο, δηλαδή το τρίξιμο ή σφίξιμο των δοντιών κατά τη διάρκεια του ύπνου, μπορεί να προκαλέσει πρωινό πονοκέφαλο. Οι βίαιες και υπερβολικές κινήσεις των δοντιών οδηγούν επίσης σε φθορά των δοντιών, μυϊκό πόνο και βλάβες των ούλων. Οι αιτίες του βρουξισμού περιλαμβάνουν τον προγναθισμό, το στρες, το άγχος, τη διακοπή του ύπνου, τη χρήση αλκοόλ και τον καφέ.

Η θεραπεία του βρουξισμού συχνά περιλαμβάνει τη χρήση προστατευτικής μασέλας τη νύχτα. Ο οδοντίατρος μπορεί επίσης να συνταγογραφήσει φάρμακα για τη διαχείριση του πόνου και να συστήσει γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία για τη διαχείριση του στρες και του άγχους.

Ένταση

Η στάση και η θέση του ύπνου μπορεί να οδηγήσει σε ένταση, προκαλώντας ενδεχομένως κακό ύπνο και πονοκεφάλους. Η επιλογή ενός υποστηρικτικού μαξιλαριού, ένα κατάλληλο στρώμα ή η αλλαγή της θέσης ύπνου, μπορεί να βοηθήσει στην ανακούφιση από αυτή την ένταση.

Αλκοόλ

Η κατανάλωση τουλάχιστον έξι ποτών σε ένα βράδυ συνδέεται σοβαρά με τους πρωινούς πονοκεφάλους. Ακόμη και σε χαμηλότερα επίπεδα όμως, το αλκοόλ επηρεάζει τον ύπνο και μπορεί να οδηγήσει σε πρωινούς πονοκεφάλους για διάφορους λόγους. Όταν πίνετε αλκοόλ, είναι πιθανό να αποκοιμηθείτε πιο γρήγορα από το συνηθισμένο, αλλά ο ύπνος σας μπορεί να διαταράσσεται και να ξυπνάτε νωρίτερα. Το αλκοόλ αυξάνει επίσης την ούρηση και την απώλεια υγρών, οδηγώντας σε ήπια αφυδάτωση. Οι πονοκέφαλοι είναι μια συχνή παρενέργεια της αφυδάτωσης. Επιπλέον, το αλκοόλ μπορεί να πυροδοτήσει τις ημικρανίες.

Φάρμακα ή συμπληρώματα διατροφής

Οι πονοκέφαλοι αποτελούν επίσης παρενέργεια ορισμένων φαρμάκων. Ακόμη και τα φάρμακα για τον ίδιο τον πονοκέφαλο, μπορεί να συμβάλουν σε έναν κύκλο χρόνιων πονοκεφάλων.

Φάρμακα που μπορεί να συμβάλλουν στην πρόκληση πονοκεφάλων περιλαμβάνουν:

• Οπιοειδή
• Τριπτάνες
• Μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη
• Ασπιρίνη
• Ακεταμινοφαίνη / παρακεταμόλη
• Αγχολυτικά

Συμβουλές για ανακούφιση

Εάν έχετε συχνούς ή καθημερινούς πρωινούς πονοκεφάλους, συζητήστε με τον γιατρό σας για το τι μπορεί να τους προκαλεί.

Καταγράψτε τα συμπτώματα και τις συνήθειες του ύπνου σας, καθώς αυτό μπορεί να σάς βοηθήσει να εντοπίσετε το ακριβές έναυσμα των πρωινών πονοκεφάλων σας.

Εκτός από τη θεραπεία της αιτίας που προκαλεί πρωινό πονοκέφαλο, μπορείτε να βελτιώσετε την υγιεινή του ύπνου σας.

Σταθερό πρόγραμμα ύπνου

Πηγαίνετε για ύπνο και ξυπνήστε την ίδια ώρα κάθε μέρα.

Τακτική άσκηση

Προσπαθήστε να ασκείστε αρκετές ώρες πριν από τον ύπνο. Η άσκηση πολύ κοντά στην ώρα του ύπνου μπορεί να σας κρατήσει ξύπνιους περισσότερο.

Περιορίστε την καφεΐνη και το αλκοόλ

Ένας απογευματινός καφές ή ένα ποτήρι αλκοόλ λίγο πριν τον ύπνο μπορεί να σας κρατήσει ξύπνιους μέχρι αργά ή να διαταράξει τον ύπνο σας.

Προσαρμόστε το περιβάλλον ύπνου σας

Χρειάζεστε έναν χώρο σκοτεινό, δροσερό και με ελάχιστο θόρυβο. Περιορίστε τη χρήση του κρεβατιού σας μόνο στο σεξ και στον ύπνο.

Χαλαρωτική ρουτίνα

Η εκτόνωση στο τέλος της ημέρας στέλνει στο σώμα σας σήμα ότι είναι ώρα για ύπνο. Δοκιμάστε ένα χαλαρωτικό μπάνιο, διάβασμα ή διαλογισμό.

Υιοθετώντας μια καλή υγιεινή του ύπνου και θεραπεία για τη διαταραχή που προκαλεί τους πονοκεφάλους σας, ίσως μπορέσετε να μειώσετε ή να εξαλείψετε τους πρωινούς πονοκεφάλους σας.

Πηγή: Sleep Foundation