Διάρροια και καρκίνος: Πώς συνδέονται οι δύο καταστάσεις

Ενώ η διάρροια από μόνη της συνήθως δεν είναι σοβαρή, μπορεί να σηματοδοτεί ένα υποκείμενο πρόβλημα υγείας, συμπεριλαμβανομένης της λοίμωξης ή του καρκίνου.

Ποια είναι η σχέση διάρροιας και καρκίνου;

Υπάρχουν δύο κύριοι τύποι διάρροιας:

• Χρόνια
• Οξεία

Η χρόνια διάρροια διαρκεί περισσότερο από τέσσερις εβδομάδες, ενώ η οξεία διάρροια είναι μια βραχυπρόθεσμη κατάσταση που διαρκεί συνήθως λιγότερο από δύο εβδομάδες.

Ενώ και οι δύο τύποι διάρροιας έχουν διάφορες πιθανές αιτίες, όπως λοιμώξεις, δυσανεξία στα τρόφιμα ή παρενέργειες φαρμάκων, ορισμένα στοιχεία υποδεικνύουν μια σχέση μεταξύ της χρόνιας διάρροιας και του καρκίνου.

«Τα φλεγμονώδη νοσήματα του εντέρου, όπως η ελκώδης κολίτιδα και η νόσος του Crohn, μπορεί να προκαλέσουν χρόνια διάρροια και να αυξήσουν επίσης τον κίνδυνο καρκίνου του παχέος εντέρου», σύμφωνα με τον Δρα Carlo Guerrero, ογκολόγο και αιματολόγο στο Arizona Center for Cancer Care.

«Ως αποτέλεσμα, τα άτομα με ιδιοπαθή φλεγμονώδη νοσήματα του εντέρου, πρέπει να υποβάλλονται συχνότερο σε έλεγχο για καρκίνο του παχέος εντέρου στο πλαίσιο της περίθαλψης».

Επιπλέον, ορισμένοι τύποι καρκίνου και οι θεραπείες τους μπορούν επίσης να προκαλέσουν διάρροια, μπλοκάροντας φυσικά ή ερεθίζοντας το πεπτικό σύστημα ή μεταβάλλοντας την ισορροπία των βακτηρίων του εντέρου.

Αιτίες

Αιτίες διάρροιας σε άτομα με καρκίνο

Οι ακόλουθοι παράγοντες μπορεί να συμβάλλουν στη διάρροια σε άτομα με καρκίνο.

Παρενέργεια της θεραπείας

Οι θεραπείες του καρκίνου όπως η χημειοθεραπεία, η ακτινοθεραπεία, η ανοσοθεραπεία και η στοχευμένη θεραπεία, μπορεί να προκαλέσουν διάρροια ως παρενέργεια. Αυτές οι θεραπείες μπορεί να βλάψουν τα κύτταρα που επενδύουν το έντερο, οδηγώντας σε χαλαρές ή υδαρείς κενώσεις.

«Η διάρροια που προκαλείται από τη χημειοθεραπεία είναι μια σημαντική και συχνή επιπλοκή που συχνά περιορίζει τον τύπο και την ποσότητα της χημειοθεραπείας που απαιτείται για να βοηθήσει τους ασθενείς να αντιμετωπίσουν τον καρκίνο τους», δήλωσε ο Francisco Contreras, επικεφαλής ογκολόγος στο νοσοκομείο Oasis of Hope.

Σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύθηκε στο Frontiers in Pharmacology, έως και το 80% των ασθενών με καρκίνο που υποβάλλονται σε χημειοθεραπεία εμφανίζουν διάρροια ως παρενέργεια, ενώ πολλοί αντιμετωπίζουν σοβαρά ή επίμονα συμπτώματα με αποτέλεσμα να αλλάζουν το θεραπευτικό τους πλάνο.

Η χημειοθεραπεία καταστρέφει ταχέως διαιρούμενα κύτταρα σε όλο το σώμα, ένα κοινό χαρακτηριστικό των καρκινικών κυττάρων, δήλωσε ο Δρ. Contreras. Ωστόσο, τα υγιή κύτταρα και οι ιστοί στο πεπτικό σύστημα, συμπεριλαμβανομένου του βλεννογόνου του εντέρου, διαιρούνται επίσης γρήγορα, καθιστώντας τα ιδιαίτερα ευάλωτα σε βλάβες από τη χημειοθεραπεία.

Άλλες αντικαρκινικές θεραπείες, όπως η ακτινοθεραπεία, μπορούν επίσης να βλάψουν τα υγιή κύτταρα του πεπτικού συστήματος ή να προκαλέσουν φλεγμονή που οδηγεί σε διάρροια.

«Η ακτινοβολία που επηρεάζει οποιοδήποτε τμήμα του εντέρου μπορεί να προκαλέσει διάρροια, ανεξάρτητα από τον τύπο της (εξωτερική, εσωτερική ή συστηματική). Για παράδειγμα, η ακτινοβολία για τη θεραπεία του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας ή του προστάτη θα ακτινοβολήσει αναπόφευκτα το ορθό, προκαλώντας πρωκτίτιδα (φλεγμονή του βλεννογόνου του ορθού) που θα οδηγήσει σε διάρροια», δήλωσε ο Δρ. Contreras.

Τέλος, εάν υποβληθείτε σε ανοσοθεραπεία, αυτή μπορεί να προκαλέσει αυτοάνοση κολίτιδα και, κατά συνέπεια, διάρροια.

Μόλυνση

«Οι περισσότερες περιπτώσεις αιφνίδιας διάρροιας είναι μολυσματικές», δήλωσε ο Andrew Chacko, ογκολόγος και αιματολόγος στο Arizona Center for Cancer Care. Οι λοιμώξεις προκαλούνται από βακτήρια, ιούς ή παράσιτα που εισέρχονται στο σώμα και προκαλούν φλεγμονή. Οι καρκινοπαθείς μπορεί να είναι πιο επιρρεπείς σε αυτούς τους τύπους λοιμώξεων λόγω εξασθενημένου ανοσοποιητικού συστήματος από τις θεραπείες του καρκίνου.

Σε ορισμένες περιπτώσεις, η διάρροια σε άτομα με καρκίνο δεν έχει καμία σχέση με τον ίδιο τον καρκίνο. Ένας καρκινοπαθής μπορεί να κολλήσει ένα τυπικό ιό του στομάχου, όπως μπορεί να κολλήσει οποιοσδήποτε άλλος. Ο καρκίνος όμως τον θέτει σε μεγαλύτερο κίνδυνο μόλυνσης επειδή το ανοσοποιητικό του είναι αδύναμο.

Σύμπτωμα καρκίνου

«Η διάρροια είναι μια συχνά αναφερόμενη παρενέργεια σε άτομα που λαμβάνουν θεραπεία για καρκίνο, αλλά μπορεί επίσης να είναι σύμπτωμα του ίδιου του καρκίνου», δήλωσε ο Δρ. Chacko. «Αν και υπάρχουν πολλές σχετικά καλοήθεις (μη καρκινικές) αιτίες για τη διάρροια, ορισμένοι τύποι καρκίνου μπορεί να προκαλέσουν διάρροια, συμπεριλαμβανομένων των νευροενδοκρινών όγκων στο γαστρεντερικό σύστημα, του καρκίνου του παχέος εντέρου (παχέος εντέρου και/ή του ορθού), του λεμφώματος, του μυελώδους καρκίνου του θυρεοειδούς, και του καρκίνου του παγκρέατος».

Η διάρροια λόγω καρκίνου μπορεί να συνοδεύεται από άλλα συμπτώματα, όπως κοιλιακό άλγος, αίμα στα κόπρανα και ακούσια απώλεια βάρους, δήλωσε ο Δρ. Gurrero.

Χειρουργική επέμβαση

Οποιαδήποτε χειρουργική επέμβαση στην περιοχή της κοιλιάς ή της πυέλου μπορεί να επηρεάσει την πέψη και να προκαλέσει διάρροια. Ανάλογα με τον τύπο του καρκίνου, η χειρουργική επέμβαση μπορεί να είναι απαραίτητη για την αφαίρεση ολόκληρου ή μέρους ενός οργάνου που έχει προσβληθεί από καρκίνο, όπως το παχύ έντερο. Αυτή η διαταραχή της φυσιολογικής πεπτικής διαδικασίας μπορεί να οδηγήσει σε αλλαγές στις κινήσεις του εντέρου.

Επιπλέον, ορισμένοι τύποι χειρουργικών επεμβάσεων για καρκίνο, όπως γαστρικές ή εντερικές επεμβάσεις, μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο εμφάνισης μιας κατάστασης που ονομάζεται σύνδρομο Dumping, το οποίο προκαλεί διάρροια μετά το φαγητό. Η κατάσταση αυτή εμφανίζεται όταν η άπεπτη τροφή κινείται πολύ γρήγορα μέσω του πεπτικού σωλήνα. Τα τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη συχνά προκαλούν διάρροια σε άτομα με το σύνδρομο.

Παρενέργειες άλλων φαρμάκων ή συμπληρωμάτων

Τα άτομα με καρκίνο συχνά λαμβάνουν άλλα φάρμακα ή συμπληρώματα που χορηγούνται χωρίς ιατρική συνταγή ή με ιατρική συνταγή για τη διαχείριση των συμπτωμάτων ή την υποστήριξη της θεραπείας. Ορισμένα από αυτά τα φάρμακα μπορεί να προκαλέσουν διάρροια ως παρενέργεια.

Για παράδειγμα, τα παυσίπονα όπως η ιβουπροφαίνη ή η ασπιρίνη είναι γνωστό ότι ερεθίζουν το βλεννογόνο του στομάχου και μπορεί να οδηγήσουν σε διάρροια όταν λαμβάνονται σε υψηλές δόσεις ή για παρατεταμένο χρονικό διάστημα.

Τα συμπληρώματα διατροφής, ιδίως εκείνα που περιέχουν βότανα, μπορούν επίσης να προκαλέσουν διάρροια.

Άλλα φάρμακα που συνήθως προκαλούν διάρροια περιλαμβάνουν:

• Αντιβιοτικά
• Καθαρτικά που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία της δυσκοιλιότητας
• Φάρμακα για την αρτηριακή πίεση, όπως οι β-αναστολείς
• Ορισμένες μορφές αντιόξινων που χρησιμοποιούνται για την καούρα
• Ανοσοκατασταλτικά
• Αντικαταθλιπτικά

Κίνδυνοι από τη διάρροια σε άτομα με καρκίνο

Η συχνότερη χρήση της τουαλέτας μπορεί να φαίνεται μικρή ενόχληση, αλλά η χρόνια διάρροια μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρά προβλήματα υγείας. Ορισμένοι από τους κινδύνους που σχετίζονται με τη διάρροια σε άτομα με καρκίνο περιλαμβάνουν:

Αφυδάτωση: Η διάρροια αναγκάζει το σώμα να χάνει περισσότερα υγρά, οδηγώντας σε αφυδάτωση. Αυτό μπορεί να είναι ιδιαίτερα επικίνδυνο κατά τη διάρκεια της θεραπείας του καρκίνου, καθώς το σώμα μπορεί να μην είναι σε θέση να καταπολεμήσει τις συνέπειες της αφυδάτωσης.

Υποσιτισμός: Η χρόνια διάρροια μπορεί επίσης να οδηγήσει σε υποσιτισμό, καθώς το σώμα δεν μπορεί να απορροφήσει σωστά τα θρεπτικά συστατικά. Αυτό μπορεί να αποδυναμώσει το ανοσοποιητικό σύστημα και να εμποδίσει την αποκατάσταση από τη θεραπεία του καρκίνου.

Ανισορροπία ηλεκτρολυτών: Τα μέταλλα και οι ηλεκτρολύτες χάνονται με κάθε κίνηση του εντέρου. Αυτά τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά βοηθούν στη ρύθμιση των σωματικών λειτουργιών.

Ερεθισμός του δέρματος: Οι συχνές κινήσεις του εντέρου μπορεί να προκαλέσουν ερεθισμό του δέρματος και δυσφορία στην περιοχή του πρωκτού. Αυτό μπορεί να είναι ιδιαίτερα προβληματικό για τα άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα, καθώς αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης λοιμώξεων ή άλλων δερματικών παθήσεων.

Σηπτικό σοκ: Σε σοβαρές περιπτώσεις, η χρόνια διάρροια μπορεί να οδηγήσει σε σηπτικό σοκ, μια δυνητικά απειλητική για τη ζωή κατάσταση όπου η λοίμωξη εξαπλώνεται σε όλο το σώμα.

Η αφυδάτωση μπορεί επίσης να οδηγήσει σε νεφρική ανεπάρκεια και υπόταση. Η απώλεια ηλεκτρολυτών, όπως το νάτριο, το κάλιο, το μαγνήσιο και ο φώσφορος, μπορεί να έχει σοβαρές και μερικές φορές απειλητικές για τη ζωή συνέπειες στην καρδιά και τον εγκέφαλο.

Αντιμετώπιση

Όταν η διατροφή και οι αλλαγές στον τρόπο ζωής δεν αρκούν, οι γιατροί μπορεί να σάς συστήσουν:

• Αντιδιαρροϊκά φάρμακα για την επιβράδυνση των κινήσεων του εντέρου
• Προβιοτικά για την αποκατάσταση των ωφέλιμων βακτηρίων στο έντερο
• Φάρμακα για τη μείωση της φλεγμονής στον γαστρεντερικό σωλήνα
• Αντιβιοτικά για τη θεραπεία της λοίμωξης (εάν υπάρχει)
• Θεραπεία υποκατάστασης υγρών και ηλεκτρολυτών για την αφυδάτωση

Με πληροφορίες από Patient Power