Σκλήρυνση κατά πλάκας: Ο συνδυασμός θεραπειών για την αντιμετώπιση της κόπωσης
Το 90% των περίπου τριών εκατομμυρίων ανθρώπων που πάσχουν από σκλήρυνση κατά πλάκας παγκοσμίως, εμφανίζουν κόπωση, ενώ οι μισοί από αυτούς την περιγράφουν ως το χειρότερο σύμπτωμα της ασθένειας.
Σύμφωνα με νέα μελέτη, η φαρμακευτική αγωγή και η γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία είναι αμφότερες αποτελεσματικές στην καταπολέμηση της κόπωσης που προκαλεί η πολλαπλή σκλήρυνση, είτε χωριστά είτε σε συνδυασμό.
Οι ασθενείς με σκλήρυνση κατά πλάκας αισθάνθηκαν σημαντικά λιγότερη κόπωση αφού τους χορηγήθηκε μοδαφινίλη, ένα φάρμακο που προάγει την εγρήγορση και χρησιμοποιείται για την αντιμετώπιση της υπνηλίας.
Ανέφεραν επίσης λιγότερη κόπωση αφού υποβλήθηκαν σε γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία (CBT), κατά την οποία διδάχθηκαν να αναγνωρίζουν τους παράγοντες που επιδεινώνουν ή βελτιώνουν τα συμπτώματα κόπωσης.
Ο συνδυασμός των δύο θεραπειών, των φαρμάκων και της συμπεριφορικής θεραπείας, είχε την ίδια επίδραση με αυτή που είχε καθεμία ξεχωριστά.
Ωστόσο, ο ύπνος έπαιζε ρόλο στο αν η μία ή η άλλη θεραπεία θα λειτουργούσε καλύτερα, ανακάλυψαν οι ερευνητές.
«Αυτή η έρευνα προσφέρει νέα στοιχεία που δείχνουν ότι τόσο η γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία, όσο και η μοδαφινίλη, είναι αποτελεσματικές για την αντιμετώπιση της κόπωσης που προκαλεί η σκλήρυνση κατά πλάκας, γεγονός που θα μπορούσε να διαμορφώσει τις θεραπευτικές προσεγγίσεις για ένα από τα πιο δύσκολα συμπτώματα που βιώνουν τα άτομα με τη συγκεκριμένη πάθηση», δήλωσε η επικεφαλής ερευνήτρια Δρ. Tiffany Braley, διευθύντρια του Τμήματος Πολλαπλής Σκλήρυνσης/Νευροανοσολογίας του Πανεπιστημίου Υγείας του Μίσιγκαν.
Οι ερευνητές έθεσαν τυχαία 340 ασθενείς είτε σε πρόγραμμα γνωσιακής συμπεριφορικής θεραπείας είτε αγωγή μοδαφινίλης, είτε σε συνδυασμό των δύο.
Πάνω από το 60% των συμμετεχόντων σε κάθε ομάδα ανέφεραν κλινικά σημαντική βελτίωση της κόπωσης.
«Αυτές οι θεραπείες, τόσο μεμονωμένα όσο και σε συνδυασμό, θα πρέπει να εξεταστούν ως πιθανές επιλογές για άτομα με σκλήρυνση κατά πλάκας με χρόνια, προβληματική κόπωση», δήλωσε η επικεφαλής ερευνήτρια Anna Kratz, καθηγήτρια φυσικής ιατρικής και αποκατάστασης στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου του Μίσιγκαν.
Ειδικότερα, η μελέτη αναδεικνύει τα πιθανά οφέλη της γνωσιακής συμπεριφορικής θεραπείας, σημείωσαν οι ερευνητές.
«Ενώ πολλά άτομα με σκλήρυνση κατά πλάκας έχουν περιορισμένη πρόσβαση σε υπηρεσίες συμπεριφορικής υγείας, όπως η γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία, η θεραπεία μέσω τηλεϊατρικής μπορεί να βοηθήσει στην προσέγγιση περισσότερων ασθενών», δήλωσε η Kratz.
«Η μελέτη μας δείχνει ότι η γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία είναι μια εφικτή θεραπεία που διδάσκει δεξιότητες διαχείρισης της κόπωσης που μπορούν να χρησιμοποιηθούν επ' αόριστον, με διαρκή οφέλη που διαρκούν πέρα από την περίοδο της θεραπείας», πρόσθεσε η Kratz.
Τα άτομα με προβλήματα ύπνου έτειναν να έχουν καλύτερα αποτελέσματα ως προς την κόπωση, όταν ακολουθούσαν γνωσιακή-συμπεριφορική θεραπεία, έδειξαν τα αποτελέσματα.
Οι συμμετέχοντες από την άλλη χωρίς προβλήματα ύπνου, είδαν βελτίωση της κόπωσης με τη μοδαφινίλη.
«Η χρήση φαρμάκων που προάγουν την αφύπνιση, όπως η μοδαφινίλη, θα μπορούσε να επιδεινώσει την ποιότητα του ύπνου σε ασθενείς των οποίων τα προβλήματα ύπνου είναι συμπεριφορικής φύσης», εξήγησε η Braley.
«Καθώς οι διαταραχές του ύπνου συμβάλλουν επίσης στην κόπωση στα άτομα με ΣΚΠ, είναι σημαντικό να αποφεύγεται η επιλογή θεραπειών για την κόπωση που θα μπορούσαν να επιδεινώσουν τον ύπνο», πρόσθεσε η Braley. «Συμπεριφορικές θεραπείες όπως η γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία που περιλαμβάνουν εκπαίδευση στον ύπνο μπορεί να είναι προτιμότερες για άτομα με σκλήρυνση κατά πλάκας που έχουν προβλήματα ύπνου».
Τα ευρήματα δημοσιεύτηκαν στη επιστημονική επιθεώρηση The Lancet Neurology.