Τι είναι η επεισοδιακή μνήμη και πώς την ωφελεί η χρήση του διαδικτύου

Η ευρεία πρόσβαση στο διαδίκτυο έχει αλλάξει ριζικά τη ζωή μας. Παρά τον κομβικό ρόλο του ωστόσο, παραμένει ασαφές πώς η χρήση του διαδικτύου, ιδιαίτερα με την συχνότητα που χρησιμοποιείται, μπορεί να επηρεάσει την ανθρώπινη νόηση, ιδιαίτερα την επεισοδιακή μνήμη.

Η επεισοδιακή μνήμη αφορά την ικανότητα εκμάθησης, αποθήκευσης και ανάκλησης αναμνήσεων συγκεκριμένων γεγονότων του παρελθόντος που σχετίζονται με δραστηριότητες της καθημερινής ζωής.

Συγκριτικά, η σημασιολογική μνήμη αναφέρεται στη μνήμη εννοιών που σχετίζονται με γεγονότα, πληροφορίες και γενικές γνώσεις για τον κόσμο.

Τα υπάρχοντα στοιχεία δείχνουν ότι οι πληροφορίες του διαδικτύου μπορεί να επηρεάσουν τις τυπικές διαδικασίες της μνήμης. Το διαδίκτυο θεωρείται μια μορφή συναλλακτικής μνήμης, η οποία απαιτεί από τους ανθρώπους να θυμούνται την πηγή των πληροφοριών και όχι τις ίδιες τις πληροφορίες. Οι παρατηρήσεις αυτές δείχνουν ότι οι άνθρωποι πιθανόν να εξαρτώνται όλο και περισσότερο από το διαδίκτυο για την ανάκτηση πληροφοριών.

Σχετικά με τη μελέτη

Η παρούσα μελέτη ανέλυσε δεδομένα από τη United Kingdom Household Longitudinal Study, μια διαχρονική μελέτη η οποία περιελάμβανε ένα εθνικά αντιπροσωπευτικό δείγμα 36.542 ατόμων, το 44% των οποίων ήταν γυναίκες μέσης ηλικίας 46 ετών.

Η αυτοαναφερόμενη συχνότητα χρήσης του διαδικτύου κατηγοριοποιήθηκε ως «Καθημερινά», «Αρκετές φορές την εβδομάδα», «Αρκετές φορές το μήνα», «Αρκετές φορές το χρόνο» και «Ποτέ».

Η επεισοδιακή μνήμη των συμμετεχόντων στη μελέτη αξιολογήθηκε χρησιμοποιώντας εργασίες άμεσης και καθυστερημένης ανάκλησης λέξεων. Τα δημογραφικά χαρακτηριστικά των συμμετεχόντων, συμπεριλαμβανομένης της ηλικίας, του φύλου, του μηνιαίου εισοδήματος, του υψηλότερου μορφωτικού επιπέδου, της οικογενειακής κατάστασης και του τόπου διαμονής, θεωρήθηκαν μεταβλητές ελέγχου.

Σημαντικές παρατηρήσεις

Η ανάλυση αποκάλυψε ότι η συχνότητα χρήσης του διαδικτύου επηρεάζει σημαντικά την επεισοδιακή μνήμη, με μεταβολές που παρατηρήθηκαν για τις εργασίες άμεσης και καθυστερημένης ανάκλησης.

Οι συμμετέχοντες που χρησιμοποιούσαν το διαδίκτυο κάθε μέρα είχαν καλύτερες επιδόσεις στην εργασία άμεσης ανάκλησης από εκείνους που χρησιμοποιούσαν το διαδίκτυο αρκετές φορές κάθε εβδομάδα, αρκετές φορές το μήνα, αρκετές φορές κάθε χρόνο ή ποτέ. Ομοίως, τα άτομα που χρησιμοποιούσαν το διαδίκτυο αρκετές φορές κάθε εβδομάδα είχαν καλύτερες επιδόσεις στα καθήκοντα άμεσης ανάκλησης από εκείνους που χρησιμοποιούσαν το διαδίκτυο αρκετές φορές το μήνα, αρκετές φορές το χρόνο ή ποτέ.

Για άλλες κατηγορίες χρήσης του διαδικτύου, παρατηρήθηκε παρόμοια θετική συσχέτιση μεταξύ της συχνότητας χρήσης του διαδικτύου και της επίδοσης στο έργο άμεσης ανάκλησης.

Σε σύγκριση με τους συμμετέχοντες στη μελέτη που ανήκαν σε άλλες κατηγορίες χρήσης του Διαδικτύου, παρατηρήθηκε καλύτερη ανώτερη επίδοση στα καθήκοντα καθυστερημένης ανάκλησης μεταξύ των καθημερινών χρηστών του Διαδικτύου.

Η σημασία της μελέτης

Η παρούσα μελέτη εντοπίζει μια θετική συσχέτιση μεταξύ της συχνότητας χρήσης του διαδικτύου και της επεισοδιακής μνήμης σε μια μεγάλη και εθνικά αντιπροσωπευτική ομάδα ατόμων από το Ηνωμένο Βασίλειο.

Τα άτομα που χρησιμοποιούν συχνότερα το διαδίκτυο είχαν σημαντικά καλύτερες επιδόσεις τόσο στα καθήκοντα άμεσης ανάκλησης όσο και στα καθήκοντα καθυστερημένης ανάκλησης σε σχέση με τα άτομα που το χρησιμοποιούν λιγότερο συχνά. Η συσχέτιση αυτή υποστηρίζει την κρίσιμη συμμετοχή της επεισοδιακής μνήμης στη συναλλακτική μνήμη που σχετίζεται με τη χρήση του διαδικτύου.

Τα ευρήματα της μελέτης υποστηρίζουν στοιχεία που αποδεικνύουν ότι το διαδίκτυο λειτουργεί ως συναλλακτική μνήμη και ότι η επεισοδιακή μνήμη ενεργοποιείται όταν το άτομο προσπαθεί να ανακαλέσει πού είναι αποθηκευμένες οι εξωτερικές πληροφορίες.

Οι παρατηρήσεις αυτές υποστηρίζουν επίσης ότι η συνεχής χρήση οποιασδήποτε ικανότητας βελτιώνει την εν λόγω ικανότητα. Με βάση αυτή τη θεωρία, η παρούσα μελέτη υποδηλώνει ότι η συχνή χρήση της επεισοδιακής μνήμης κατά τη διάρκεια διαδικτυακών δραστηριοτήτων συνδέεται με βελτιώσεις στην απόδοση της επεισοδιακής μνήμης.

Έτσι, τα ψηφιακά περιβάλλοντα μπορούν να προωθήσουν γνωστικές διαδικασίες που είναι επωφελείς τόσο για την παρούσα λειτουργία όσο και για τον μελλοντικό σχεδιασμό. Παρ' όλα αυτά, απαιτούνται πρόσθετες μελέτες για τη διερεύνηση της συσχέτισης μεταξύ της χρήσης του διαδικτύου και άλλων τύπων μνήμης, τη διερεύνηση του τρόπου με τον οποίο αυτές οι συσχετίσεις μπορούν να επηρεαστούν σε διαφορετικά πλαίσια και πλατφόρμες και να συσχετιστούν με τη δομή και τις λειτουργίες του εγκεφάλου.

Τα ευρήματα δημοσιεύτηκαν στο επιστημονικό περιοδικό Scientific Reports.