Είναι η εξωσωματική γονιμοποίηση κατάλληλη επιλογή για εσάς;

Η Χαρούλα Μπιλάλη BSc MMedSc, Μοριακή Βιολόγος με εξειδίκευση στην Ιατρικώς Υποβοηθούμενη Αναπαραγωγή & το Μικροβίωμα, Πιστοποιημένη Health Coach - Conscious Fertility Institute (Athens - London) και επιστημονική συνεργάτιδα Institute of Life ΙΑΣΩ, σας βοηθά να περιηγηθείτε στην πολύπλοκη απόφαση για το αν η εξωσωματική γονιμοποίηση (IVF) είναι η σωστή επιλογή για εσάς και τον/την σύντροφό σας:

Εάν προσπαθείτε να συλλάβετε χωρίς επιτυχία, η κατανόηση των επιλογών σας είναι ζωτικής σημασίας και η ειδικός είναι εδώ για να σας παρέχει σαφήνεια και υποστήριξη σε αυτό το σημαντικό ταξίδι.

Η απόφαση να υποβληθείτε σε εξωσωματική γονιμοποίηση (IVF) μπορεί να είναι μια από τις πιο σημαντικές επιλογές που θα κάνετε εσείς και ο/η σύντροφός σας στο ταξίδι σας προς τη γονεϊκότητα. Εάν προσπαθείτε να συλλάβετε χωρίς επιτυχία, μπορεί να αισθάνεστε ένα ανάμεικτο συναίσθημα ελπίδας και άγχους καθώς εξετάζετε τις επιλογές σας.

Ως ειδική σε θέματα γονιμότητας, θέλω να σας βοηθήσω να περιηγηθείτε σε αυτή την απόφαση παρέχοντας πληροφορίες σχετικά με το αν η εξωσωματική γονιμοποίηση είναι ο σωστός δρόμος για εσάς.

Κατανόηση της κατάστασής σας

Πριν ξεκινήσετε την προσπάθεια τεκνοποίησης με εξωσωματική γονιμοποίηση, είναι σημαντικό να κατανοήσετε τις συγκεκριμένες προκλήσεις που αντιμετωπίζετε εσείς και ο/ η σύντροφός σας. Οι παράγοντες που μπορεί να συμβάλλουν στην υπογονιμότητα περιλαμβάνουν:

• Ηλικία: Οι γυναίκες άνω των 35 ετών θα εμφανίσουν σταδιακά μειωμένη γονιμότητα λόγω παραγόντων που σχετίζονται με την ηλικία. Δείτε τι μπορείτε να κάνετε ΕΔΩ.
• Καταστάσεις υγείας: Παθήσεις όπως το Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών (PCOS), η ενδομητρίωση, οι διαταραχές του θυρεοειδούς, ο διαβήτης ή η θρομβοφιλία μπορεί να επηρεάσουν τη γονιμότητα.
• Υγεία του σπέρματος: Οι ανδρικοί παράγοντες, συμπεριλαμβανομένου του χαμηλού αριθμού σπερματοζωαρίων, των προβλημάτων κινητικότητας και μορφολογίας αλλά πλέον και το οξειδωτικό στρες και ο κατακερματισμός του DNA του σπέρματος, αποτελούν ανάλογα με τη σοβαρότητα τους ένδειξη για εξωσωματική γονιμοποίηση.
• Ανεξήγητη υπογονιμότητα: Σε ορισμένες περιπτώσεις, τα ζευγάρια μπορεί να εμφανίσουν υπογονιμότητα χωρίς σαφή διάγνωση, αν και σύγχρονες γενετικές και μοριακές μέθοδοι τείνουν αυτό το ποσοστό να το ελαχιστοποιούν.

Η συζήτηση αυτών των παραγόντων με τον ειδικευμένο στην αναπαραγωγή ιατρό μπορεί να βοηθήσει στην αποσαφήνιση της ατομικής σας κατάστασης και στο κατά πόσον η εξωσωματική γονιμοποίηση αποτελεί κατάλληλη επιλογή.

Εξερευνώντας τις επιλογές σας

Εάν εσείς και ο/η σύντροφός σας σκέφτεστε να κάνετε εξωσωματική γονιμοποίηση, είναι ζωτικής σημασίας να κατανοήσετε τη διαδικασία και τις διαθέσιμες εναλλακτικές λύσεις:

1. Επισκόπηση της διαδικασίας εξωσωματικής γονιμοποίησης: Η εξωσωματική γονιμοποίηση περιλαμβάνει την ανάκτηση ωαρίων από τις ωοθήκες με φαρμακευτική διέγερση ή μη (φυσικός κύκλος), τη γονιμοποίησή τους με το σπέρμα στο εμβρυολογικό εργαστήριο και τη μεταφορά των εμβρύων που προκύπτουν πίσω στη μήτρα (εμβρυομεταφορά) άμεσα, στον ίδιο κύκλο, ή μεταγενέστερα (μετά από κατάψυξη τους). Σε περιπτώσεις που δεν υπάρχει σπέρμα (αζωοσπερμία) ή ωάρια (λόγω ωοθηκικής ανεπάρκειας ή κακής ποιότητας) μπορεί να χρησιμοποιηθούν σπέρμα και ωάρια από δότη ή δότρια αντίστοιχα.

2. Εναλλακτικές λύσεις πριν την εξωσωματική γονιμοποίηση, εάν τα δεδομένα το επιτρέπουν: Ανάλογα με την κατάστασή σας, άλλες επιλογές μπορεί να είναι πιο κατάλληλες, όπως:

• Ενδομήτρια σπερματέγχυση (IUI): Μια λιγότερο επεμβατική διαδικασία κατά την οποία το σπέρμα τοποθετείται απευθείας στη μήτρα κατά τη διάρκεια της ωορρηξίας. Απαιτείται σπέρμα ικανοποιητικής τουλάχιστον ποιότητας και διαβατές σάλπιγγες.
• Πρόκληση ωοθυλακιορρηξίας: Χρήση φαρμάκων που βοηθούν στη πρόκληση της ωορρηξίας σε γυναίκες που έχουν ακανόνιστους κύκλους, όπως για παράδειγμα στο Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών.
• Αλλαγές στον τρόπο ζωής: Η αντιμετώπιση παραγόντων όπως η διατροφή, το βάρος και το άγχος μπορεί να ενισχύσουν τη γονιμότητα και να βελτιώσουν τις πιθανότητες σύλληψης. Δυστυχώς πολλά ζευγάρια αμελούν το σημαντικό αυτό βήμα.

3. Γενετικός έλεγχος: Για ζευγάρια με ιστορικό γενετικών διαταραχών, ο προεμφυτευτικός γενετικός έλεγχος όπως το PGT μπορεί να διεξαχθεί σε έμβρυα που δημιουργήθηκαν μέσω εξωσωματικής γονιμοποίησης για τον εντοπισμό γενετικών ανωμαλιών πριν από τη μεταφορά.

Ζύγιση των πλεονεκτημάτων και των μειονεκτημάτων

Κάθε θεραπεία έχει τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματά της. Ας δούμε λοιπόν τα πιο χαρακτηριστικά για την εξωσωματική γονιμοποίηση:

Πλεονεκτήματα:

• Υψηλά ποσοστά επιτυχίας, ιδίως για ορισμένες ηλικιακές ομάδες και καταστάσεις (πχ ενδομητρίωση).
• Δυνατότητα χρήσης ωαρίων ή σπέρματος δότριας αν χρειαστεί.
• Δυνατότητα γενετικού ελέγχου των εμβρύων.
• Προγραμματισμός: Η εξωσωματική γονιμοποίηση επιτρέπει καλύτερο έλεγχο του χρόνου σας, καθώς μπορείτε να προγραμματίσετε την εμβρυομεταφορά ανάλογα με τον τρόπο ζωής ή τα προσωπικά σας δεδομένα.
• Ευκαιρία για πολλαπλές εμβρυομεταφορές: Με την εξωσωματική γονιμοποίηση, μπορείτε να δημιουργήσετε πολλαπλά έμβρυα σε έναν κύκλο, επιτρέποντας τη δυνατότητα να αποκτήσετε περισσότερους απογόνους στο μέλλον, όταν εσείς το αποφασίσετε.

Μειονεκτήματα:

• Η εξωσωματική γονιμοποίηση για πολλούς είναι συναισθηματικά και σωματικά απαιτητική.
• Μπορεί να περιλαμβάνει πολλαπλούς κύκλους, ανάλογα με την πολυπλοκότητα του περιστατικού, οι οποίοι μπορεί να επιβαρύνουν οικονομικά.
• Η επιτυχία δεν είναι εγγυημένη και η διαδικασία μπορεί να είναι αγχωτική.
• Η διαδικασία της εξωσωματικής γονιμοποίησης μπορεί να είναι χρονοβόρα, απαιτώντας συχνά πολλά ραντεβού και παρακολούθηση καθ' όλη τη διάρκεια του κύκλου.
• Η μεταφορά πολλαπλών εμβρύων μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο εμφάνισης διδύμων ή πολλαπλών ανώτερης τάξης, τα οποία μπορεί να συνοδεύονται από πρόσθετους κινδύνους για την υγεία.

Ο ρόλος της σωστής διατροφής

Η σωστή διατροφή παίζει ζωτικό ρόλο στην ενίσχυση της γονιμότητας και στη βελτίωση των πιθανοτήτων επιτυχίας σας με εξωσωματική γονιμοποίηση. Μια ισορροπημένη διατροφή πλούσια σε βιταμίνες, μέταλλα και αντιοξειδωτικά μπορεί να υποστηρίξει την αναπαραγωγική υγεία. Συγκεκριμένα θρεπτικά συστατικά όπως το φυλλικό οξύ, τα Ωμέγα-3 Λιπαρά Οξέα, το Συνένζυμο Q10 και οι βιταμίνες D και E είναι ιδιαίτερα σημαντικά.

Επιπλέον, εξειδικευμένα συμπληρώματα διατροφής για τη γονιμότητα με διαφορετικές φόρμουλες ανάλογα με την ανάγκη γονιμότητας, όπως τα Fertilovit® μπορούν να παρέχουν όλα τα βασικά θρεπτικά συστατικά προσαρμοσμένα για την υποστήριξη της αναπαραγωγικής λειτουργίας. Αυτά τα συμπληρώματα έχουν σχεδιαστεί για τη βελτιστοποίηση της ποιότητας τόσο των ωαρίων όσο και του σπέρματος, συμβάλλοντας στη δημιουργία ενός πιο ευνοϊκού περιβάλλοντος για τη σύλληψη.

Επιπλέον, νέα τεστ όπως το Nutrigenomix Fertility Test μπορεί να σας βοηθήσουν να αναπτύξετε ένα εξειδικευμένο πρόγραμμα διατροφής που να ανταποκρίνεται στις ανάγκες σας κατά τη διάρκεια αυτής της κρίσιμης περιόδου, βελτιώνοντας τα ατομικά σας ποσοστά επιτυχίας.

Συναισθηματικές προεκτάσεις

Η αποδοχή του γεγονότος ότι για να κάνεις παιδιά πρέπει να κάνεις εξωσωματική γονιμοποίηση σίγουρα δεν είναι εύκολη. Είναι λοιπόν φυσιολογικό να βιώνετε μια σειρά συναισθημάτων, από την ελπίδα μέχρι το φόβο και την απογοήτευση.

Όμως, η εμπειρία έχει δείξει πως τα αποθέματα θάρρους, αποφασιστικότητας και ανθεκτικότητας των ατόμων που υποβάλλονται σε εξωσωματική γονιμοποίηση είναι τεράστια.

Για τη βέλτιστη συναισθηματική σας ευημερία, σας συμβουλεύω τα παρακάτω:

• Ανοιχτή επικοινωνία: Κρατήστε ανοιχτές τις γραμμές επικοινωνίας με τον/ τη σύντροφό σας. Μοιραστείτε τα συναισθήματά σας και στηρίξτε ο ένας τον άλλον καθ' όλη τη διάρκεια του ταξιδιού.
• Αναζητήστε ψυχολογική υποστήριξη: Η επαφή με έναν επαγγελματία ψυχικής υγείας που ειδικεύεται στη γονιμότητα μπορεί να προσφέρει ανεκτίμητη υποστήριξη. Μπορεί να προσφέρει στρατηγικές αντιμετώπισης για τη διαχείριση του άγχους, της κατάθλιψης και του στρες που συχνά συνοδεύουν τη διαδικασία. Οι τακτικές συνεδρίες μπορούν να προσφέρουν έναν ασφαλή χώρο για να εκφράσετε τα συναισθήματά σας, να κατανοήσετε τις συναισθηματικές σας αντιδράσεις και να αναπτύξετε ανθεκτικότητα κατά τη διάρκεια αυτής της δύσκολης περιόδου.
• Αυτοφροντίδα: Δώστε προτεραιότητα στην ψυχική και σωματική σας υγεία. Ασχοληθείτε με δραστηριότητες που σας προσφέρουν χαρά και χαλάρωση.
• Βελτίωστε τον ύπνο σας, εάν δεν είναι επαρκής και ποιοτικός καθώς επηρεάζει σημαντικά την αναπαραγωγική δυναμική.

Η στιγμή λήψης της απόφασης

Τελικά, η απόφαση να υποβληθείτε σε εξωσωματική γονιμοποίηση θα πρέπει να ληφθεί από κοινού, με βάση την ενδελεχή κατανόηση της ιατρικής σας κατάστασης, της συναισθηματικής σας ετοιμότητας και των προσωπικών σας δεδομένων.

Ένας ειδικός γονιμότητας μπορεί να παράσχει καθοδήγηση προσαρμοσμένη στις δικές σας μοναδικές συνθήκες, βοηθώντας σας να κάνετε μια τεκμηριωμένη επιλογή που ευθυγραμμίζεται με τους στόχους σας.

Εάν σκέφτεστε να κάνετε εξωσωματική γονιμοποίηση ή έχετε ερωτήσεις σχετικά με τις επιλογές σας, μη διστάσετε να απευθυνθείτε σε ειδικό. Να θυμάστε, δεν είστε μόνοι σε αυτό το ταξίδι και η υποστήριξη είναι διαθέσιμη σε κάθε βήμα της διαδρομής. Το όνειρό σας για γονεϊκότητα μπορεί να είναι πιο κοντά απ' ό,τι νομίζετε.