Ποιοι διαβητικοί κινδυνεύουν περισσότερο από καρδιαγγειακά

Τα ευρήματα δείχνουν ότι αν και ορισμένα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας μπορεί να επηρεάζουν τον κίνδυνο καρδιαγγειακής νόσου, η υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής είναι ευεργετική, ανεξάρτητα από το επίπεδο επιμέλειας.

Η αποτελεσματική αντιμετώπιση του διαβήτη τύπου 2 προϋποθέτει υγιεινές συμπεριφορές και αυστηρή τήρηση της φαρμακευτικής αγωγής, συνεπώς η επίδραση της προσωπικότητας στον κίνδυνο καρδιαγγειακής νόσου μπορεί να είναι σημαντική, αναφέρουν οι ερευνητές.

Για να το διερευνήσουν, παρακολούθησαν την υγεία 8.794 ατόμων με διαβήτη τύπου 2, που είχαν εγγραφεί στη μελέτη UK Biobank μεταξύ 2006 και 2010, μέχρι το τέλος του 2021.

Η προσωπικότητα και η ψυχολογική προδιάθεση των συμμετεχόντων αξιολογήθηκαν με τη χρήση του μοντέλου Big Five, δηλαδή των εξής πέντε παραγόντων της προσωπικότητας: εξωστρέφεια, ευσυνειδησία, συνεργατικότητα, διαθεσιμότητα σε εμπειρίες και νευρωτισμός.

Δεδομένου ότι η μελέτη UK Biobank δεν συλλέγει δεδομένα για άμεσες μετρήσεις αυτών των χαρακτηριστικών, δημιουργήθηκαν υποκατάστατα με τη χρήση αυτοαναφερόμενων πληροφοριών σχετικά με την ψυχική υγεία, τους ψυχολογικούς παράγοντες και την κοινωνική υποστήριξη. Αυτά τα υποκατάστατα ήταν η κοινωνικότητα, η ζεστασιά, η επιμέλεια, η περιέργεια και η νευρικότητα.

Κατά τη διάρκεια μιας μέσης περιόδου παρακολούθησης περίπου 13 ετών, 2.110 άτομα εμφάνισαν καρδιαγγειακή νόσο.

Η επιμέλεια σχετιζόταν με σημαντικά χαμηλότερο κίνδυνο ανάπτυξης οποιουδήποτε τύπου καρδιαγγειακής νόσου, ακόμη και μετά τη συνεκτίμηση παραγόντων που ενδεχομένως παίζουν ρόλο.

Τα άτομα με αυτό το χαρακτηριστικό, είχαν 7% λιγότερες πιθανότητες να εμφανίσουν οποιοδήποτε είδος καρδιαγγειακού επεισοδίου κατά τη διάρκεια της περιόδου παρακολούθησης.

Είχαν επίσης 10% λιγότερες πιθανότητες να υποστούν έμφραγμα, 17% λιγότερες πιθανότητες να υποστούν ισχαιμικό εγκεφαλικό, 8% λιγότερες πιθανότητες να εμφανίσουν κολπική μαρμαρυγή (ακανόνιστος καρδιακός ρυθμός) και 16% λιγότερες πιθανότητες να αναπτύξουν καρδιακή ανεπάρκεια.

Ήταν επίσης πιο πιθανό να ακολουθούν υγιεινό τρόπο ζωής συγκριτικά με εκείνους που δεν εμφάνιζαν αυτό το χαρακτηριστικό. Ανεξάρτητα όμως από το επίπεδο επιμέλειας, όσοι είχαν υγιεινές συμπεριφορές είχαν καλύτερη καρδιαγγειακή υγεία από εκείνους που είχαν ανθυγιεινές συμπεριφορές.

Η επιμέλεια είναι ένα υποκατάστατο της ευσυνειδησίας και χαρακτηρίζεται από αποτελεσματικότητα, πειθαρχία και οργάνωση, η οποία αντανακλάται σε διάφορα χαρακτηριστικά όπως είναι η ευταξία και η εργατικότητα.

Προηγούμενες μελέτες έχουν δείξει ότι τα άτομα με αυτό το χαρακτηριστικό είναι λιγότερο πιθανό να καπνίζουν και πιο πιθανό να είναι σωματικά δραστήρια, εξηγούν οι ερευνητές.

Πρόκειται για μια μελέτη παρατήρησης που δεν τεκμηριώνει σχέση αιτίας και αποτελέσματος. Οι ερευνητές αναγνωρίζουν επίσης διάφορους περιορισμούς στα ευρήματά τους. Για παράδειγμα, οι ψυχολογικοί παράγοντες, όπως η κατάθλιψη και το άγχος, είναι γνωστό ότι σχετίζονται με τις καρδιαγγειακές παθήσεις, αλλά ο ρόλος τους δεν μπορούσε να αξιολογηθεί διεξοδικά σε αυτή τη μελέτη.

Επίσης, δεν υπήρχαν διαθέσιμες πληροφορίες σχετικά με τους παράγοντες του τρόπου ζωής που ενδέχεται να επηρεάσουν τον κίνδυνο, όπως είναι η κατανάλωση αλκοόλ, η διατροφή και οι συνήθειες ύπνου, ή σχετικά με τα ποσοστά συμμόρφωσης με τη θεραπεία.

Παρ' όλα αυτά, οι ερευνητές καταλήγουν στο συμπέρασμα: «Μεταξύ των χαρακτηριστικών της προσωπικότητας, το χαμηλότερο επίπεδο επιμέλειας συσχετίστηκε σημαντικά με υψηλότερο κίνδυνο καρδιαγγειακών νοσημάτων, συμπεριλαμβανομένου του εμφράγματος του μυοκαρδίου, του ισχαιμικού εγκεφαλικού επεισοδίου, της κολπικής μαρμαρυγής και της καρδιακής ανεπάρκειας, σε ασθενείς με διαβήτη τύπου 2».

Και προσθέτουν: «Οι ανθυγιεινές συμπεριφορές ήταν πιο διαδεδομένες σε ασθενείς με χαμηλή παρά υψηλή βαθμολογία επιμέλειας. Ωστόσο, οι παράγοντες υγιεινού τρόπου ζωής είχαν προστατευτική συσχέτιση με τις καρδιαγγειακές παθήσεις και στις δύο ομάδες ασθενών. Τα ευρήματα αυτά υπογραμμίζουν τη σημασία της αξιολόγησης των χαρακτηριστικών της προσωπικότητας για την πρόβλεψη του καρδιαγγειακού κινδύνου και της τροποποίησης των παραγόντων του τρόπου ζωής ως προληπτικές στρατηγικές για ασθενείς με διαβήτη τύπου 2».

Τα ευρήματα δημοσιεύονται στο περιοδικό ανοικτής πρόσβασης BMJ Open Diabetes Research & Care.