Διαβήτης και καρδιαγγειακά: Πόσο μειώνετε τον κίνδυνο αντικαθιστώντας τα κορεσμένα λιπαρά με φυτικά
Η μετάβαση από μια πλούσια σε κορεσμένα ζωικά λίπη διατροφή σε μια διατροφή πλούσια σε φυτικά ακόρεστα λιπαρά, επηρεάζει τη σύνθεση του λίπους στο αίμα, η οποία με τη σειρά της επηρεάζει τον μακροπρόθεσμο κίνδυνο εμφάνισης ασθενειών.
Πρόσφατη μελέτη ερευνητών του Τεχνολογικού Πανεπιστημίου Chalmers της Σουηδίας, του Γερμανικού Ινστιτούτου Ανθρώπινης Διατροφής της Γερμανίας και άλλων πανεπιστημίων, δείχνει ότι είναι δυνατόν να μετρηθούν με ακρίβεια οι μεταβολές των λιπιδίων στο αίμα που σχετίζονται με τη διατροφή και να συνδεθούν άμεσα με τον κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακών παθήσεων και διαβήτη τύπου 2.
«Η μελέτη μας επιβεβαιώνει τα οφέλη μιας διατροφής πλούσιας σε ακόρεστα φυτικά λιπαρά, όπως είναι η μεσογειακή διατροφή, και θα μπορούσε να βοηθήσει στην παροχή στοχευμένων διατροφικών συμβουλών σε όσους θα ωφελούνταν περισσότερο από την αλλαγή των διατροφικών τους συνηθειών», λέει ο Clemens Wittenbecher, επικεφαλής της έρευνας στο Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Chalmers και κύριος συγγραφέας της μελέτης.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) υπογραμμίζει τη σημασία της υγιεινής διατροφής στην πρόληψη χρόνιων παθήσεων, συνιστώντας την αντικατάσταση των κορεσμένων λιπαρών με ακόρεστα λίπη φυτικής προέλευσης για τη μείωση του καρδιομεταβολικού κινδύνου.
Αυτές οι κατευθυντήριες γραμμές ωστόσο, είναι προϊόν μελετών με περιορισμούς.
Η νέα μελέτη αντιμετωπίζει αυτούς τους περιορισμούς αναλύοντας εκτενώς τα λιπίδια στο αίμα, με μια μέθοδο που ονομάζεται λιπιδομική ανάλυση. Οι πολύ λεπτομερείς μετρήσεις των λιπιδίων επέτρεψαν στους ερευνητές να συνδέσουν τη διατροφή και τις ασθένειες σε έναν καινοτόμο συνδυασμό διαφορετικών τύπων μελέτης. Η νέα προσέγγιση συνδυάζει μελέτες διατροφικής παρέμβασης (που χρησιμοποιούν εξαιρετικά ελεγχόμενες δίαιτες) με μελέτες κοόρτης που είχαν διεξαχθεί προηγουμένως με μακροχρόνια παρακολούθηση της υγείας.
Μέρος της μελέτης είχε ως βάση κλινική δοκιμή διατροφικής παρέμβασης στο Πανεπιστήμιο του Reading, στο Ηνωμένο Βασίλειο, στην οποία συμμετείχαν 113 άτομα.
Επί 16 εβδομάδες, τα μέλη της μιας ομάδας ακολουθούσαν διατροφή πλούσια σε κορεσμένα ζωικά λιπαρά, ενώ τα μέλη της άλλης ομάδας ακολουθούσε διατροφή πλούσια σε ακόρεστα φυτικά λίπη.
Τα δείγματα αίματος αναλύθηκαν με τη χρήση λιπιδομικής για τον εντοπισμό συγκεκριμένων μορίων λιπιδίων που αντανακλούσαν τις διαφορετικές δίαιτες που ακολουθούσε κάθε συμμετέχων.
«Συνοψίσαμε τις επιδράσεις στα λιπίδια του αίματος με μια βαθμολογία πολλαπλών λιπιδίων (MLS). Μια υψηλή MLS υποδηλώνει ένα υγιές λιπιδαιμικό προφίλ. Η υψηλή πρόσληψη ακόρεστων φυτικών λιπαρών και η χαμηλή πρόσληψη κορεσμένων ζωικών λιπαρών μπορεί να βοηθήσει στην επίτευξή του», λέει ο Fabian Eichelmann από το Γερμανικό Ινστιτούτο Ανθρώπινης Διατροφής Potsdam-Rehbruecke και πρώτος συγγραφέας της μελέτης.
Αυτά τα αποτελέσματα της MLS από τη μελέτη διατροφικής παρέμβασης, συσχετίστηκαν στη συνέχεια στατιστικά με την εμφάνιση καρδιαγγειακών παθήσεων και διαβήτη τύπου 2 σε μεγάλες μελέτες παρατήρησης που είχαν διεξαχθεί στο παρελθόν. Αυτές οι μεγάλες μελέτες παρακολούθησαν αρχικά υγιείς συμμετέχοντες για αρκετά χρόνια. Η ανάλυση των δεδομένων και από τις δύο σειρές μελετών, έδειξε ότι οι συμμετέχοντες με υψηλότερη MLS, που υποδεικνύει μια ευεργετική σύνθεση διατροφικών λιπαρών, είχαν σημαντικά μειωμένο κίνδυνο εμφάνισης καρδιομεταβολικών νοσημάτων.
Επιπλέον, η μελέτη εξέτασε κατά πόσον τα άτομα με χαμηλή MLS, που υποδηλώνει διατροφή πλούσια σε κορεσμένα λιπαρά, ωφελήθηκαν ειδικά από μια πιο υγιεινή διατροφή. Η μεσογειακή διατροφή επικεντρώνεται στην κατανάλωση περισσότερων ακόρεστων φυτικών λιπαρών και χρησιμοποιήθηκε σε μία από τις μεγάλες μελέτες παρέμβασης, γνωστή ως μελέτη PREDIMED. Χρησιμοποιώντας αυτή τη μελέτη, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η πρόληψη του διαβήτη ήταν πράγματι πιο έντονη σε άτομα με χαμηλά επίπεδα MLS κατά την έναρξη της μελέτης.
«Η διατροφή είναι τόσο πολύπλοκη που συχνά είναι δύσκολο να αντλήσει κανείς πειστικά στοιχεία από μία μόνο μελέτη. Η προσέγγισή μας με τη χρήση της λιπιδομικής για το συνδυασμό μελετών παρέμβασης με εξαιρετικά ελεγχόμενες δίαιτες και προοπτικών μελετών κοόρτης με μακροπρόθεσμη παρακολούθηση της υγείας, μπορεί να ξεπεράσει τους σημερινούς περιορισμούς στην έρευνα διατροφής», εξηγεί ο Wittenbecher.
Τα ευρήματα δημοσιεύτηκαν στην επιστημονική επιθεώρηση Nature Medicine.