Θερινή ώρα: Οι επιπτώσεις στον ύπνο και την ψυχική υγεία
Η θερινή ώρα υιοθετήθηκε επισήμως το 1966. Οι υποστηρικτές της πιστεύουν ότι η αλλαγή ώρας επιτρέπει στους ανθρώπους να χαρούν δραστηριότητες σε εξωτερικό χώρο για μεγαλύτερο διάστημα, να κάνουν εξοικονόμηση ενέργειας χρησιμοποιώντας λιγότερο ηλεκτρισμό για φωτισμό και να ωφελούνται οικονομικά.
Πολλοί είναι αυτοί ωστόσο που έχουν αντίθετη άποψη. Δημοσκόπηση του 2022 βρήκε ότι 61% των Αµερικανών ήταν υπέρ της κατάργησης της θερινής ώρας.
Επίσης, πολλοί ειδικοί στον ύπνο δηλώνουν ότι τα στοιχεία δείχνουν έντονα ότι η διατήρηση της τυπικής (χειµερινής) ώρας σε όλη τη διάρκεια του χρόνου είναι πιο υγιεινή. Στις τελευταίες τρεις συνεδριάσεις του Κογκρέσου προτάθηκε νομοσχέδιο για την κατάργηση της αλλαγής ώρας, αλλά δεν έχει ψηφιστεί ακόμη.
Ποιες είναι όμως οι επιπτώσεις της θερινής ώρας;
Σύμφωνα με τον Δρα Charles Czeisler, καθηγητή Ιατρικής του Ύπνου στο Τμήμα Ιατρικής του Ύπνου στην Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ, «η αλλαγή μιας ώρας μπορεί να μη φαίνεται μεγάλη, αλλά είναι ικανή να επιφέρει χάος στην ψυχική και σωματική ευεξία βραχυπρόθεσμα».
Έρευνες δείχνουν ότι η αλλαγή της ώρας δύο φορές τον χρόνο μπορεί να έχει επιπτώσεις στην υγεία. Η εαρινή αλλαγή κατά μία ώρα μπροστά φαίνεται ότι είναι αυτή που διαταράσσει περισσότερο. Μπορεί να αποσυντονίσει τον κιρκάδιο ρυθμό μας, τον φυσιολογικό 24ωρο κύκλο του οργανισμού που ρυθμίζουν βασικές λειτουργίες, όπως η όρεξη, η διάθεση και ο ύπνος.
Οι κιρκάδιος ρυθμός εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την έκθεση στο φως. Η αλλαγή της ώρας την άνοιξη, οδηγεί αρχικά σε περισσότερο σκοτάδι το πρωί και περισσότερο φως το απόγευμα.
Το λιγότερο φως το πρωί μπορεί να μειώσει το επίπεδο της σεροτονίνης, μιας ορμόνης που ανεβάζει τη διάθεση. Αντιθέτως, η έκθεση στο φως αργά το απόγευμα καθυστερεί την παραγωγή μελατονίνης, της ορμόνης που μας βοηθά να αποκοιμηθούμε.
Πολλοί δυσκολεύονται επίσης να προσαρμόσουν το πρόγραμμα του ύπνου τους στη νέα ώρα. Τις πρώτες ημέρες μπορεί να πηγαίνουν για ύπνο αργότερα ή να ξυπνούν νωρίτερα από ό,τι συνήθως, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε στέρηση ύπνου. Μελέτη διαπίστωσε ότι ο μέσος άνθρωπος κοιμάται 40 λεπτά λιγότερο την πρώτη Δευτέρα μετά την έναρξη της θερινής ώρας, σε σύγκριση με τις υπόλοιπες νύχτες του έτους.
«Η διατάραξη του ύπνου μπορεί να κάνει τους ανθρώπους να αισθάνονται κούραση, υπνηλία και λιγότερη συγκέντρωση», αναφέρει ο Δρ. Czeisler. Αυτό μπορεί να εξηγεί, εν μέρει, την αύξηση των τροχαίων ατυχημάτων κατά 6% μετά την αλλαγή σε θερινή ώρα, σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύθηκε το 2020 στο επιστημονικό περιοδικό Current Biology.
Η ανεπάρκεια ύπνου που προκαλείται από τη θερινή ώρα μπορεί να επιδεινώσει υπάρχοντα προβλήματα, όπως η κατάθλιψη, το άγχος και η εποχική συναισθηματική διαταραχή.
Πηγή: Harvard Health