Τι είναι ο κανόνας 4-2-1 στη διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια

Χωρίς θεραπεία, η βλάβη στον αμφιβληστροειδή που προκύπτει από διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια μπορεί να οδηγήσει σε αλλαγές όρασης και απώλεια όρασης.

Ο αμφιβληστροειδής, που είναι ο λεπτός ιστός στο πίσω μέρος του οφθαλμού κοντά στο οπτικό νεύρο, αισθάνεται το φως και τις λεπτομέρειες σε αυτό που βλέπετε. Στη συνέχεια στέλνει αυτές τις πληροφορίες στον εγκέφαλο.

Επειδή συνήθως δεν υπάρχουν συμπτώματα στα πρώιμα στάδια της διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας, οι ειδικοί συνιστούν ετήσιες οφθαλμικές εξετάσεις για άτομα με διαβήτη. Αυτές οι εξετάσεις επιτρέπουν στον γιατρό να δει τυχόν ανωμαλίες στα αιμοφόρα αγγεία του αμφιβληστροειδούς.

Υπάρχουν 4 στάδια της διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας, στα οποία η βλάβη στον αμφιβληστροειδή εξελίσσεται από ήπια σε σοβαρή. Τα πρώτα στάδια ονομάζονται μη-πολλαπλασιαστική διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια (NPDR). Το προχωρημένο στάδιο ονομάζεται πολλαπλασιαστική διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια (PDR).

Η διάγνωση της σοβαρής NPDR βασίζεται στο εάν τα μικροσκοπικά αιμοφόρα αγγεία στον αμφιβληστροειδή πληρούν τα κριτήρια του κανόνα 4-2-1, τον οποίο χρησιμοποιούν οι γιατροί για να προσδιορίσουν την εξέλιξη της διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας στα τέσσερα τεταρτημόρια του αμφιβληστροειδούς.

Ο κανόνας 4-2-1 βασίζεται στην έκταση της βλάβης στα μικροσκοπικά αιμοφόρα αγγεία στα τέσσερα τεταρτημόρια του αμφιβληστροειδούς σας.

Ποια είναι τα στάδια της διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας

Τα στάδια της διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας κυμαίνονται από ήπια έως προχωρημένα. Η NPDR αναφέρεται στην κατάσταση στα πρώτα 4 στάδια, ενώ η PDR είναι το πιο προχωρημένο στάδιο.

Μη πολλαπλασιαστική διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια

Τα τέσσερα στάδια της NPDR είναι:

1. Ήπιο: Μπορεί να υπάρχει κάποιο πρήξιμο στα μικροσκοπικά αιμοφόρα αγγεία του αμφιβληστροειδούς και μπορεί να αρχίσουν να διαρρέουν.
2. Μέτριο: Αυτά τα αιμοφόρα αγγεία αρχίζουν να αναπτύσσουν μπλοκαρίσματα συν κάποια διαρροή.
3. Σοβαρό: Τα μπλοκαρίσματα εξαπλώνονται και διακόπτουν τη ροή του αίματος σε μέρη του αμφιβληστροειδούς, προκαλώντας βλάβη. Ο γιατρός θα βασίσει αυτήν τη διάγνωση στο εάν ο αμφιβληστροειδής πληροί μια προϋπόθεση του κανόνα 4-2-1.
4. Πολύ σοβαρό: Ο οφθαλμίατρος θα κάνει αυτήν τη διάγνωση εάν ο αμφιβληστροειδής πληροί δύο ή περισσότερες προϋποθέσεις του κανόνα 4-2-1.

Υπάρχει μεγαλύτερη από 50% πιθανότητα η σοβαρή NPDR να εξελιχθεί σε PDR εντός 1 έτους. Αυτή η πιθανότητα είναι πάνω από 75% για την πολύ σοβαρή NPDR.

Πολλαπλασιαστική διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια

Η PDR είναι το πιο προχωρημένο στάδιο της διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας. Είναι η πιο κοινή αιτία τύφλωσης σε άτομα 15-64 ετών.

Καθώς το σώμα προσπαθεί να παρέχει οξυγόνο στον αμφιβληστροειδή, ενισχύοντας την κυκλοφορία του αίματος, συμβαίνει μια διαδικασία που ονομάζεται νεοαγγείωση. Μικροσκοπικά νέα αιμοφόρα αγγεία αναπτύσσονται μέσα στον αμφιβληστροειδή και στο υαλοειδές που μοιάζει με γέλη/τζελ στο πίσω μέρος του οφθαλμού.

Η PDR χωρίζεται σε αυτά τα τρία στάδια:

1. Πρώιμο: Υπάρχουν μερικά νέα αιμοφόρα αγγεία στον αμφιβληστροειδή.
2. Υψηλός κίνδυνος: Υπάρχει επιπλέον νεοαγγείωση και πιθανή αιμορραγία από το υαλοειδές (αιμορραγία)
3. Σοβαρό: Οι αιμορραγίες μπλοκάρουν ένα τμήμα της πίσω επιφάνειας του ματιού. Η ωχρά κηλίδα, η οποία βρίσκεται στο κέντρο του αμφιβληστροειδούς και παρέχει την κεντρική σας όραση, μπορεί να αποκολληθεί.

Πώς χρησιμοποιούν οι γιατροί τον κανόνα 4-2-1 στην σοβαρή NPDR

Ο οφθαλμίατρος διαγιγνώσκει σοβαρή NPDR με βάση τον κανόνα 4-2-1, που σημαίνει ότι ένα από τα παρακάτω ισχύει για κάποιον ασθενή:

• Τέσσερα τεταρτημόρια του αμφιβληστροειδούς έχουν αγγεία με σοβαρή αιμορραγία και μικροσκοπικά εξογκώματα (μικροανευρύσματα).
• Δύο ή περισσότερα τεταρτημόρια έχουν φλέβες με τμήματα που είναι ευρύτερα από το συνηθισμένο (φλεβική σφαιροποίηση).
• Σε ένα ή περισσότερα τεταρτημόρια αναπτύσσονται άτυπα αιμοφόρα αγγεία (ενδοαμφιβληστροειδικές μικροαγγειακές ανωμαλίες).

Εάν έχετε τουλάχιστον δύο από αυτά, η διάγνωση είναι πολύ σοβαρή NPDR.

Πηγή: healthline.com