Είναι κληρονομικός ο καρκίνος του παχέος εντέρου;

Είναι σημαντικό να γνωρίζετε εάν υπάρχει τέτοιο ιστορικό στην οικογένειά σας, επειδή ο κληρονομικός καρκίνος του παχέος εντέρου:

• Εμφανίζεται σε νεαρή ηλικία
• Αναπτύσσεται πιο γρήγορα
• Είναι πιο πιθανό να αναπτυχθεί σε πολλές περιοχές του παχέος εντέρου
• Σχετίζεται με άλλους καρκίνους

“Ανάλογα με το συγκεκριμένο σύνδρομο που έχετε, μπορεί επίσης να διατρέχετε υψηλό κίνδυνο για καρκίνο σε άλλα όργανα, όπως το στομάχι, το λεπτό έντερο, την ουροδόχο κύστη, το δέρμα, τον εγκέφαλο, την μήτρα ή το ήπαρ”, λέει ο συνεργάτης της Cleveland Clinic, δρ. David Liska, χειρουργός παχέος εντέρου και ειδικός στον κληρονομικό καρκίνο του παχέος εντέρου.

Εμφανίζεται στα μέλη της ίδιας οικογένειας ο καρκίνος του παχέος εντέρου;

Μόνο το 5% περίπου των καρκίνων του παχέος εντέρου έχουν κληρονομική συσχέτιση, ως μέρος ενός συνδρόμου. Είναι σπάνιοι. Αλλά αν κάποιος στην οικογένειά σας έχει τέτοιον καρκίνο (ειδικά αν πρόκειται για γονέα ή αδερφό/ή) έχετε περισσότερες πιθανότητες να το αποκτήσετε κι εσείς.

Η πρώτη ένδειξη ότι ο καρκίνος του παχέος εντέρου μπορεί να κληρονομηθεί είναι όταν τον εκδηλώσει κάποιος νέος άνθρωπος (κάτω των 50 ετών).

“Όποτε βλέπουμε κάποιον κάτω των 50 ετών με καρκίνο του παχέος εντέρου ή του ορθού, τον παραπέμπουμε για γενετικό έλεγχο”, λέει ο δρ. Liska.

Η επόμενη ένδειξη είναι ένα οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του παχέος εντέρου. Το να έχετε έναν γονέα, έναν αδερφό ή ένα παιδί με τη νόσο αυξάνει τον δικό σας κίνδυνο από περίπου 5% στο 15%.

Εάν ο συγγενής σας με καρκίνο είναι μικρότερος των 50 ετών, ο κίνδυνος σας είναι ακόμη υψηλότερος. Και αν έχετε περισσότερους από έναν συγγενείς πρώτου βαθμού με καρκίνο του παχέος εντέρου ή του ορθού, ο κίνδυνος σας αυξάνεται ακόμη περισσότερο.

“Ένα ισχυρό οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του παχέος εντέρου ή ακόμη και προχωρημένων προκαρκινικών πολυπόδων, μπορεί επίσης να αποτελεί ένδειξη για γενετικό έλεγχο”, σημειώνει ο δρ. Liska.

Καρκίνος παχέος εντέρου: Ποιες γενετικές παθήσεις αυξάνουν τον κίνδυνο

Περίπου 10 κληρονομικές διαταραχές μπορεί να προκαλέσουν καρκίνο του παχέος εντέρου. Μερικές από αυτές είναι:

• Σύνδρομο Lynch
• Οικογενής αδενωματώδης πολυποδίαση
• Σύνδρομο νεανικής πολυποδίασης
• Σύνδρομο Peutz-Jeghers
• Σύνδρομο Cowden

Πρέπει να κάνω γενετικό έλεγχο;

Η πρόοδος της τεχνολογίας έχει αλλάξει δραματικά τις γενετικές εξετάσεις. Είναι πλέον πολύ πιο προσιτές και άμεσα διαθέσιμες.

Εάν εντοπιστεί μετάλλαξη, όλοι οι συγγενείς σας που βρίσκονται σε κίνδυνο θα πρέπει επίσης να υποβληθούν σε γενετικό έλεγχο.

Ο στόχος του τεστ είναι να εντοπιστούν όσοι φέρουν μια μετάλλαξη που σχετίζεται με τον καρκίνο. Αυτοί πρέπει να λάβουν πιο επιθετικά μέτρα για την πρόληψη του καρκίνου, όπως πολύ πιο συχνούς προληπτικούς ελέγχους.

“Εάν υπάρχουν μικρά παιδιά στην οικογένεια, μπορεί να μην τα τεστάρουμε αμέσως, αλλά να περιμένουμε μέχρι να φτάσουν στην εφηβεία ή σε νεαρή ηλικία”, λέει ο δρ. Liska.

Εάν το τεστ δείξει ότι δεν έχετε τη γονιδιακή μετάλλαξη, δεν θα χρειαστεί να κάνετε άλλες προληπτικές εξετάσεις (όπως συχνές κολονοσκοπήσεις) που απαιτούνται για όσους την έχουν.

Τι να κάνετε εάν κάποιος στην οικογένειά σας είχε ή έχει καρκίνο παχέος εντέρου

Εάν κάποιος στην οικογένειά σας είχε ή έχει καρκίνο του παχέος εντέρου και μια γενετική μετάλλαξη που ανιχνεύθηκε σε εξετάσεις αίματος ή σάλιου, είναι σώφρον να κάνετε έλεγχο κι εσείς.

Αλλά πάνω από όλα, μην βιαστείτε να βγάλετε συμπεράσματα, προειδοποιεί ο δρ. Liska. Το ότι ένα συγγενικό σας πρόσωπο έχει κληρονομήσει τον καρκίνο του παχέος εντέρου, δεν σημαίνει αυτόματα ότι θα τον εκδηλώσετε και εσείς.

Δεν είναι όλα τα κληρονομικά σύνδρομα καρκίνου του παχέος εντέρου το ίδιο. Μερικά, όπως η οικογενής αδενωματώδης πολυποδίαση, είναι κατά κύριο λόγο κληρονομικά, που σημαίνει ότι χρειάζεται μόνο ένας γονέας να μεταδώσει το μεταλλαγμένο γονίδιο. Αυτές οι ασθένειες έχουν το ισχυρότερο οικογενειακό ιστορικό, που μερικές φορές εκτείνεται σε γενιές. Κάθε παιδί ενός προσβεβλημένου γονέα έχει 50% πιθανότητες να κληρονομήσει την μετάλλαξη και την ασθένεια.

Άλλα σύνδρομα απαιτούν και οι δύο γονείς να μεταδώσουν ένα μεταλλαγμένο γονίδιο, προκειμένου να κολλήσετε τη νόσο. Εάν λάβετε μόνο ένα, δεν θα έχετε την ασθένεια, αλλά θα είστε απλά φορέας: μπορεί να το μεταδώσετε με την σειρά σας στο δικό σας παιδί. Αυτοί οι κληρονομικοί καρκίνοι του παχέος εντέρου τείνουν να μην έχουν ισχυρό οικογενειακό ιστορικό, επειδή τα περισσότερα μέλη της οικογένειας που έχουν μία μετάλλαξη δεν έχουν τη νόσο.

Εάν βγείτε θετικοί στο σχετικό γενετικό τεστ για σύνδρομο κληρονομικού καρκίνου του παχέος εντέρου, αναζητήστε έναν ειδικό γαστρεντερολόγο με εμπειρία στη θεραπεία κληρονομικών καρκίνων του παχέος εντέρου. Η περίπτωση δεν είναι ίδια με τη θεραπεία των τυπικών καρκίνων του παχέος εντέρου, διευκρινίζει ο δρ. Liska.

Πηγή: clevelandclinic.org