Αλληλεπίδραση καφεΐνης και αλκοόλ και ύπνος

Ερευνητές στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της Ουάσιγκτον και του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια, υπέθεσαν ότι η συνδυαστική κατανάλωση των δύο πιο δημοφιλών ψυχοτρόπων φαρμάκων στον κόσμο, θα υποβάθμιζε την ποιότητα και τη διάρκεια του ύπνου.

Η υπόθεση βασίστηκε σε δεκαετίες μελέτης του αλκοόλ και της καφεΐνης μεμονωμένα. Ομάδα ανθρώπων που καταναλώνουν τακτικά αλκοόλ και καφεΐνη όμως, ανέφεραν απροσδόκητα αποτελέσματα.

«Σε σύγκριση με τις νύχτες που μπορεί κανείς να καταναλώνει ή το ένα ή το άλλο, πιστεύαμε ότι θα παρατηρούσαμε περαιτέρω μείωση της ποιότητας ή της διάρκειας του ύπνου», δήλωσε ο Frank Song, υποψήφιος διδάκτωρ κλινικής ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο της Ουάσιγκτον.

«Στην πραγματικότητα όμως, το αποτέλεσμα της αλληλεπίδρασης ήταν το αντίθετο από αυτό που περιμέναμε και κατέληξε η μία ουσία να αντισταθμίσει τον αρνητικό αντίκτυπο της άλλης στην ποιότητα ή τη διάρκεια. Και αυτό ήταν πολύ ενδιαφέρον».

Τα διαδραστικά αποτελέσματα του αλκοόλ και της καφεΐνης αποκαλύφθηκαν κατά τη διάρκεια μελέτης έξι εβδομάδων. Ο Song είπε ότι κάποιοι συμμετέχοντες έδειξαν ακόμη και σημάδια κυκλικής αυτοθεραπείας με τη μία ουσία να χρησιμοποιείται για την εξουδετέρωση των επιδράσεων της άλλης.

«Πολλοί άνθρωποι πίνουν καφέ για να ξεμεθύσουν», είπε ο Song. «Αλλά αυτό που διαπιστώνουμε είναι ότι ενώ προκαλείται μεγαλύτερη εγρήγορση βραχυπρόθεσμα, δημιουργεί μια εσφαλμένη αντίληψη για τον ύπνο που συμβάλλει στη διάρκειά του».

Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι το 90% των ενηλίκων πίνουν τουλάχιστον ένα ρόφημα με καφεΐνη την εβδομάδα, ενώ το 74% των άνω των 15, καταναλώνουν τακτικά ένα ποτό με αλκοόλ.

«Η παγκόσμια εκτίμηση είναι ότι για όλα τα άτομα ηλικίας 16 ετών και άνω, η μέση κατανάλωση αλκοόλ είναι 6,4 λίτρα ετησίως», είπε ο Song.

Ως κύριος συγγραφέας της μελέτης, ο Song επέλεξε να επικεντρωθεί σε μια επαγγελματική ομάδα τεχνικής ανάλυσης και διαχείρισης ρίσκου, καθώς αυτοί οι άνθρωποι έχουν μεγαλύτερη ανάγκη για αυξημένη προσοχή και γνωστική ταχύτητα κάτι που τους προσφέρει η καφεΐνη, αλλά και χαλάρωσης από το στρες της εργασίας τους που τους προσφέρει το αλκοόλ.

Ο ίδιος ο Song υπήρξε αναλυτής επενδύσεων και συνεργάστηκε στενά με χρηματιστές, πριν στραφεί στις διδακτορικές του σπουδές στην κλινική ψυχολογία.

Οι ερευνητές κατέγραψαν την καθημερινή κατανάλωση καφεΐνης και αλκοόλ και τις παρατηρήσεις τους για την ποιότητα και τη διάρκεια του ύπνου. Οι δύο πρώτες υποθέσεις που εξέτασαν -πώς η καφεΐνη και το αλκοόλ λειτουργούσαν ανεξάρτητα - απέφεραν αποτελέσματα που δεν εκπλήσσουν. Η κατανάλωση ενός φλιτζανιού καφέ την προηγούμενη μέρα, μείωσε τη διάρκεια του ύπνου κατά 10 λεπτά κατά μέσο όρο. Ομοίως, όσοι ήπιαν αλκοόλ την προηγούμενη ημέρα, ανέφεραν μείωση κατά 4% στην υποκειμενική ποιότητα του ύπνου τους ανά ποτό κατά μέσο όρο. Ο Song θεωρεί και τις δύο επιπτώσεις σημαντικές.

Οι ερευνητές περίμεναν ότι αυτές οι αρνητικές επιπτώσεις θα συνεχίζονταν όταν οι δύο ουσίες συνδυάζονταν σε ένα μοτίβο κατανάλωσης καφεΐνης κατά τη διάρκεια της ημέρας και αλκοόλ τη νύχτα. Τελικά τα αποτελέσματα ήταν αυτά που ανέμεναν.

«Με την πάροδο του χρόνου, η συνδυαστική κατανάλωση μετατρέπεται σε έναν κύκλο αυτοθεραπείας, όπως μπορεί να το αποκαλούν ορισμένοι, όπου οι άνθρωποι βιώνουν κακό ύπνο ως αποτέλεσμα της καταστολής του ύπνου REM που προκαλείται από το αλκοόλ», είπε ο Song. «Αυτό προσπαθούν να μετριάσουν με την κατανάλωση καφεΐνης κατά τη διάρκεια της ημέρας. Διαπιστώσαμε ότι παρά την αντικειμενική μείωση της διάρκειας του ύπνου, τα άτομα δεν αντιλήφθηκαν μείωση της ποιότητας του ύπνου, κάτι που υποδηλώνει μια αναντιστοιχία στην αντίληψη που μπορεί να συμβάλει στην συνεχιζόμενη χρήση αλκοόλ και καφεΐνης παρά τις αρνητικές επιπτώσεις στον ύπνο. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε μια επιβλαβή αλληλεπίδραση και τελικά να καταλήξει να είναι ένας αρνητικός κύκλος για τον ύπνο τους» κατέληξε.

Τα ευρήματα δημοσιεύτηκαν στο επιστημονικό περιοδικό PLOS ONE.