Χαμηλή δόση ασπιρίνης και πρόληψη εγκεφαλικού και εμφράγματος
Για χρόνια, πολλοί ηλικιωμένοι έπαιρναν καθημερινά χαμηλή δόση ασπιρίνης για να αποτρέψουν ένα πρώτο έμφραγμα ή εγκεφαλικό.
Νέα μελέτη δείχνει ότι η συγκεκριμένη τακτική δεν έχει ιδιαίτερα οφέλη για τους περισσότερους.
Συγκεκριμένα, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι ο κίνδυνος αιμορραγίας του εγκεφάλου από την πρόσληψη χαμηλής δόσης ασπιρίνης, αντιστάθμισε κάθε πιθανό όφελος έναντι του εγκεφαλικού για σχετικά υγιείς ηλικιωμένους, δηλαδή όσους δεν είχαν ιστορικό καρδιακής νόσου ή εγκεφαλικού.
Η μελέτη, στην οποία συμμετείχαν πάνω από 19.000 ηλικιωμένοι, έδειξε ότι όσοι λάμβαναν καθημερινά χαμηλή δόση ασπιρίνης για αρκετά χρόνια, δεν είχαν μειωμένο κίνδυνο ισχαιμικού εγκεφαλικού επεισοδίου, δηλαδή εγκεφαλικό που προκαλείται από θρόμβο αίματος.
Αντίθετα, αντιμετώπιζαν 38% υψηλότερο κίνδυνο αιμορραγίας στον εγκέφαλο, σε σύγκριση με τους συμμετέχοντες στη μελέτη που έλαβαν εικονικό φάρμακο.
Οι ειδικοί είπαν ότι τα ευρήματα ευθυγραμμίζονται με τις τελευταίες συστάσεις των ειδικών αναφορικά με τη λήψη χαμηλής δόσης ασπιρίνης: Οι περισσότεροι άνθρωποι χωρίς ιστορικό καρδιαγγειακών παθήσεων, συμπεριλαμβανομένου του εμφράγματος και του εγκεφαλικού, θα πρέπει να την παραλείψουν.
«Αυτό που γίνεται ολοένα και πιο ξεκάθαρο, είναι ότι η ασπιρίνη δεν ενδείκνυται για πρωτογενή πρόληψη στους περισσότερους ανθρώπους», είπε ο καρδιολόγος Δρ. Anum Saeed, ο οποίος δεν συμμετείχε στη μελέτη.
Τα νέα ευρήματα δεν ισχύουν για άτομα στα οποία έχει συνταγογραφηθεί ασπιρίνη λόγω ιατρικού ιστορικού, δήλωσε ο Saeed, επίκουρος καθηγητής στο Ιατρικό Κέντρο του Πανεπιστημίου του Πίτσμπουργκ και μέλος του Συμβουλίου Πρόληψης του Αμερικανικού Κολλεγίου Καρδιολογίας (ACC).
Ο Δρ. Mitchell Elkind, κλινικός επιστήμονας στην Αμερικανική Ένωση Καρδιολογίας (AHA), είπε ότι παρότι η μελέτη επικεντρώθηκε σε ηλικιωμένους, τα ευρήματα υποστηρίζουν τις συστάσεις και για τους νεότερους.
«Είναι συνεπή με τις τρέχουσες συστάσεις επαγγελματικών ενώσεων, συμπεριλαμβανομένης της Αμερικανικής Ένωσης Καρδιολογίας, ότι τα περισσότερα άτομα οποιασδήποτε ηλικίας δεν πρέπει να λαμβάνουν ασπιρίνη για πρωτογενή πρόληψη», δήλωσε ο Elkind, ο οποίος δεν συμμετείχε στη μελέτη.
Επί χρόνια, οι μεσήλικες και οι ηλικιωμένοι συμβουλεύονταν να λαμβάνουν ελάχιστη δόση ασπιρίνης καθημερινά για να μειώσουν τον κίνδυνο σχηματισμού θρόμβου και πιθανού εμφράγματος ή εγκεφαλικού. Ήταν πάντα γνωστό ότι η ασπιρίνη ενέχει κίνδυνο εσωτερικής αιμορραγίας, στο στομάχι ή ακόμη χειρότερα, στον εγκέφαλο. Εθεωρείτο όμως, ότι τα οφέλη υπερτερούν αυτού του κινδύνου για τους περισσότερους ανθρώπους.
Τα τελευταία χρόνια ωστόσο, υγειονομικοί φορείς, όπως το Αμερικανικό Κολλέγιο Καρδιολογίας και η Αμερικανική Ένωση Καρδιολογίας, έχουν αλλάξει τις συστάσεις τους, βασιζόμενοι σε νέα στοιχεία που δείχνουν ότι, για άτομα χωρίς προϋπάρχουσα καρδιακή νόσο, η ισορροπία των κινδύνων έναντι των οφελών έχει αλλάξει.
Πλέον οι άνθρωποι καπνίζουν λιγότερο και έχουν καλύτερα ρυθμισμένη αρτηριακή πίεση και επίπεδα σακχάρου, σε σύγκριση με πριν από μερικές δεκαετίες. Πολλοί λαμβάνουν επίσης στατίνες, οι οποίες μειώνουν τον κίνδυνο καρδιακής προσβολής και εγκεφαλικού. Έτσι η ανάγκη για ασπιρίνη έχει μειωθεί.
Αυτό σημαίνει επίσης ότι ο κίνδυνος αιμορραγίας είναι πλέον μεγαλύτερος.
Τα νέα ευρήματα προέρχονται από ανάλυση κλινικής δοκιμής που περιλάμβανε περισσότερους από 19.000 ενήλικες ηλικίας 65 ετών και άνω. Περίπου οι μισοί έλαβαν τυχαία ασπιρίνη σε χαμηλή δόση (100 χιλιοστόγραμμα την ημέρα), ενώ οι υπόλοιποι έλαβαν εικονικό φάρμακο.
Τα επόμενα τέσσερα έως πέντε χρόνια, οι χρήστες ασπιρίνης είχαν περισσότερες πιθανότητες να υποστούν εγκεφαλική αιμορραγία: αυτοί ήταν λίγο περισσότερο από το 1%, σε σύγκριση με το 0,8% των χρηστών εικονικού φαρμάκου. Τα ποσοστά ισχαιμικού εγκεφαλικού ήταν παρόμοια και στις δύο ομάδες: 1,5% για τους χρήστες ασπιρίνης και 1,7% για όσους λάμβαναν εικονικό φάρμακο.
Οι ειδικοί τονίζουν ότι η ασπιρίνη δεν πρέπει να αποτελεί ρουτίνα ή να θεωρείται χαμηλού κινδύνου και κάθε ασθενής θα πρέπει να εξετάζεται ξεχωριστά με βάση συγκεκριμένους παράγοντες κινδύνου και την τάση αιμορραγίας.
Για άτομα που λαμβάνουν ήδη χαμηλή δόση ασπιρίνης, ο Saeed είπε ότι είναι σημαντικό να μην τη σταματήσουν μόνοι τους, αλλά πρώτα να συμβουλευτούν γιατρό.
Τα ευρήματα δημοσιεύτηκαν στην επιστημονική επιθεώρηση JAMA Network Open.