Βιταμίνη Β, άνοια και ατμοσφαιρική ρύπανση: Πώς συνδέονται
Οι επιστήμονες έχουν συνδέσει στο παρελθόν την ατμοσφαιρική ρύπανση με τον κίνδυνο άνοιας, αλλά δεν είχαν κατανοήσει τους μηχανισμούς πίσω από αυτή τη συσχέτιση.
Νέα μελέτη δίνει μερικές απαντήσεις.
«Σε αυτή τη μελέτη, διαπιστώσαμε ότι δύο τύποι αμινοξέων που σχετίζονται με τη βιταμίνη Β έπαιξαν ρόλο στην αύξηση ή τη μείωση του κινδύνου άνοιας που προκαλείται από την ατμοσφαιρική ρύπανση», δήλωσε η Δρ. Τζούλια Γκράντε, μεταδιδακτορική ερευνήτρια στο Ινστιτούτο Karolinska στη Στοκχόλμη της Σουηδίας και συν-συγγραφέας της μελέτης.
Η μελέτη διαπίστωσε ότι τα υψηλότερα επίπεδα αυτών των αμινοξέων που σχετίζονται με τις βιταμίνες του συμπλέγματος Β μπορεί να συνδέονται με τον κίνδυνο άνοιας που σχετίζεται με τα λεπτά σωματίδια ατμοσφαιρικής ρύπανσης (PM2,5).
Οι ερευνητές εξέτασαν αυτά τα λεπτά σωματίδια και δύο αμινοξέα, τη μεθειονίνη και την ομοκυστεΐνη.
Η μεθειονίνη είναι ένα απαραίτητο αμινοξύ που εμπλέκεται στις φυσιολογικές λειτουργίες του εγκεφάλου. Βρίσκεται σε τρόφιμα όπως το κρέας, τα ψάρια, τα γαλακτοκομικά, τα φασόλια και τα αυγά.
Η ομοκυστεΐνη είναι ένα αμινοξύ που παράγεται στα κύτταρα και μπορεί να μετατραπεί σε μεθειονίνη μέσω μιας αντίδρασης που απαιτεί βιταμίνη Β12 και φυλλικό οξύ. Είναι σημαντική για τον σχηματισμό ερυθρών αιμοσφαιρίων και για την υγιή ανάπτυξη και λειτουργία των κυττάρων.
Η μελέτη περιελάμβανε περισσότερους από 2.500 ενήλικες, μέσης ηλικίας 73 ετών, που ζούσαν στο κέντρο της Στοκχόλμης. Οι ερευνητές τους παρακολούθησαν για έως και 12 χρόνια χρησιμοποιώντας μέσω συνεντεύξεων, ερωτηματολογίων και εξετάσεων αίματος.
Συνολικά 376 συμμετέχοντες στη μελέτη εμφάνισαν άνοια.
Οι ερευνητές υπολόγισαν τα μέσα ετήσια επίπεδα PM2,5 στις διευθύνσεις κατοικίας των συμμετεχόντων.
Όσοι εμφάνισαν άνοια είχαν μέση έκθεση σε ρύπανση 8,4 μικρογραμμάρια ανά κυβικό μέτρο (μg/m3), συγκριτικά με 8,3 μg/m3 για τα άτομα που δεν εμφάνισαν άνοια.
Αυτά τα ετήσια μέσα επίπεδα έκθεσης σε PM2.5 ήταν χαμηλά σε σύγκριση με το μέσο επίπεδο ατμοσφαιρικής ρύπανσης στην υπόλοιπη Ευρώπη, που είναι 13,8 μg/m3.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι ο κίνδυνος άνοιας αυξανόταν κατά 70% για κάθε αύξηση της έκθεσης σε PM2,5 κατά τη διάρκεια των πέντε ετών πριν από την έναρξη της μελέτης.
Διαπίστωσαν επίσης ότι περίπου η μισή αύξηση του κινδύνου άνοιας λόγω έκθεσης σε μικροσωματίδια ατμοσφαιρικής ρύπανσης, οφειλόταν σε αλληλεπίδραση μεταξύ της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και των υψηλών επιπέδων ομοκυστεΐνης ή των χαμηλών επιπέδων μεθειονίνης.
«Τα αποτελέσματά μας έδειξαν ότι τα αυξημένα επίπεδα ομοκυστεΐνης και οι χαμηλές τιμές μεθειονίνης έπαιξαν ρόλο στον προσδιορισμό του κινδύνου άνοιας που σχετίζεται με την ατμοσφαιρική ρύπανση, αλλά και ότι υπάρχει ουσιαστική άμεση επίδραση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στην άνοια, υποδηλώνοντας ότι η ατμοσφαιρική ρύπανση επηρεάζει την ανάπτυξη της άνοιας μέσω πολλαπλών οδών. Αυτό υπογραμμίζει την ανάγκη για περαιτέρω έρευνα για τους ακριβείς βιολογικούς μηχανισμούς πίσω από την εγκεφαλική βλάβη που προκαλεί η ατμοσφαιρική ρύπανση» πρόσθεσε η Γκράντε.
Τα ευρήματα δημοσιεύτηκαν στην επιστημονική επιθεώρηση Neurology.