Ιός Epstein-Barr: Πώς συνδέεται με τον κίνδυνο σκλήρυνσης κατά πλάκας

Η απώλεια της μυελίνης κάνει τα νευρικά κύτταρα πιο ευάλωτα και εμποδίζει την ικανότητά τους να επικοινωνούν μεταξύ τους.

Αυτό έχει ως συνέπεια οι πάσχοντες να εκδηλώνουν μια ποικιλία νευρολογικών συμπτωμάτων, όπως μούδιασμα, μυϊκή αδυναμία, πόνο και δυσκολία στο περπάτημα.

Οι ασθενείς με σκλήρυνση κατά πλάκας τείνουν να εκδηλώνουν εξάρσεις και υφέσεις των συμπτωμάτων, όταν τελικά εμφανιστούν τα συμπτώματα ωστόσο, δεν υποχωρούν.

Νέα έρευνα ρίχνει φως στη σύνδεση της σκλήρυνσης κατά πλάκας με το κοινό μικρόβιο που θεωρείται ότι είναι η κύρια αιτία της, ο ιός Epstein-Barr.

Επιστήμονες στη Σουηδία ανακάλυψαν ότι ορισμένοι ασθενείς με σκλήρυνση κατά πλάκας παράγουν αντισώματα κατά του ιού που φαίνεται να στοχεύουν επίσης κατά λάθος μια πρωτεΐνη που βρίσκεται στον εγκέφαλο και το νωτιαίο μυελό.

Τα ευρήματα παρέχουν περισσότερες ενδείξεις ότι ο ιός Epstein-Barr μπορεί να προκαλέσει σκλήρυνση κατά πλάκας και θα μπορούσαν να εξηγήσουν γιατί ορισμένοι ασθενείς εμφανίζουν πιο βαριά μορφή της νόσου, λένε οι συγγραφείς της μελέτης.

Εδώ και καιρό υπήρχε η υποψία ότι οι ιογενείς λοιμώξεις πυροδοτούν τη σκλήρυνση, με κύριο ύποπτο τον ιό Epstein-Barr ή EBV.

Μεγάλη μελέτη διαπίστωσε ότι στρατιώτες που είχαν μολυνθεί πρόσφατα με τον ιό, είχαν σημαντικά περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν σκλήρυνση κατά πλάκας συγκριτικά με όσους δεν μολύνθηκαν.

Πολλές είναι ωστόσο οι άγνωστες λεπτομέρειες για τη σχέση του ιού με τη σκλήρυνση. Οι περισσότεροι άνθρωποι μολύνονται σε κάποια φάση της ζωής τους από τον ιό. Κάποιοι αρρωσταίνουν, αλλά μόνο μερικοί από αυτούς -λιγότερο από 1% του πληθυσμού- θα αναπτύξει σκλήρυνση. Κάτι άλλο λοιπόν πυροδοτεί τη διαδικασία που ξεκινά με τη μόλυνση από τον ιό και τελειώνει με τη σκλήρυνση κατά πλάκας.

Μια βασική θεωρία για το πώς ο ιός Epstein-Barr μπορεί να προκαλέσει σκλήρυνση κατά πλάκας, συνδέεται με μια έννοια που ονομάζεται μοριακός μιμητισμός. Με απλά λόγια, ο ιός ή ένα κομμάτι του (γνωστό ως αντιγόνο) μπορεί να μοιάζει πολύ με πρωτεΐνες ή άλλα μόρια που υπάρχουν φυσικά στο σώμα. Όταν το ανοσοποιητικό μας σύστημα προσπαθεί να ενισχύσει την άμυνα κατά της μόλυνσης, μπορεί να στοχεύει τόσο τον ιό όσο και αυτούς τους φιλικούς σχηματισμούς, οδηγώντας σε σκλήρυνση κατά πλάκας.

Στην πρόσφατη μελέτη, ερευνητές στο Ινστιτούτο Karolinska στη Σουηδία, παρουσιάζουν στοιχεία που αποδεικνύουν ότι αυτή η αλυσίδα γεγονότων συμβαίνει σε ορισμένους ασθενείς που μολύνονται με τον ιό.

Οι συγγραφείς μελέτησαν δείγματα αίματος που συλλέχθηκαν από περισσότερους από 700 ασθενείς με σκλήρυνση κατά πλάκας και τα συνέκριναν με δείγματα από ομάδα ελέγχου. Με βάση προηγούμενες έρευνες, αποφάσισαν να επικεντρωθούν σε μια συγκεκριμένη πρωτεΐνη που βρίσκεται σε όλο τον εγκέφαλο και το σώμα που θα μπορούσε λανθασμένα να θεωρηθεί ιός Epstein-Barr.

Διαπιστώθηκε ότι οι ασθενείς με σκλήρυνση κατά πλάκας ήταν πιο πιθανό να παράγουν αυτοαντισώματα εναντίον αυτής της πρωτεΐνης και ότι αυτά τα αντισώματα μπορούσαν να προκαλέσουν διασταυρούμενη αντίδραση σε ένα συγκεκριμένο αντιγόνο του ιού, το οποίο προηγούμενες μελέτες έχουν συνδέσει με την ανάπτυξη της πολλαπλής σκλήρυνσης. Τέλος, βρήκαν κάποιες ενδείξεις ότι αυτή η διασταυρούμενη αντίδραση μπορεί επίσης να συμβεί στα Τ κύτταρα, ένα άλλο βασικό μέρος του ανοσοποιητικού συστήματος.

Τα ευρήματα δημοσιεύτηκαν στην επιστημονική επιθεώρηση Science Advances.