Συμπληρώματα μελατονίνης: Τι μπορούν να προκαλέσουν στον ύπνο
Η αϋπνία πλήττει σημαντικά ποσοστά ενηλίκων παγκοσμίως, με πλέον χαρακτηριστικό παράδειγμα τις ΗΠΑ, όπου ένας στους τρεις δηλώνει ότι δεν κοιμάται 7-8 ώρες καθημερινά.
Ο ύπνος επηρεάζεται από πολλούς παράγοντες, όπως η χρήση του διαδικτύου πριν τον ύπνο και η εργασία σε βάρδιες.
Για να καταφέρουν να κοιμηθούν τα βράδια, περίπου έξι εκατομμύρια Αμερικανοί καταφεύγουν στα συμπληρώματα μελατονίνης, τα οποία πωλούνται χωρίς ιατρική συνταγή. Πολλοί από αυτούς ωστόσο, αναφέρουν ως παρενέργεια τους εφιάλτες.
Οι πιο συνηθισμένες παρενέργειες της μελατονίνης είναι η υπνηλία και οι πονοκέφαλοι. Τα έντονα όνειρα και οι εφιάλτες όμως, είναι εξίσου συχνές παρενέργειες, σύμφωνα με τη Suzie Bertisch, επίκουρη καθηγήτρια Ιατρικής στην Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ και διευθύντρια του Τμήματος Συμπεριφορικής Ιατρικής του Ύπνου στο Νοσοκομείο Brigham.
Κατά μία θεωρία, η μελατονίνη αυξάνει τον χρόνο σε κύκλους REM (που ονειρευόμαστε) και έτσι υπάρχουν περισσότερες πιθανότητες να δούμε κάποιον εφιάλτη. Η λήψη μελατονίνης από άτομα που δεν μπορούν να κοιμηθούν εξαιτίας ψυχολογικής φόρτισης, γεννά εύλογα το ερώτημα: οφείλονται οι εφιάλτες στη μελατονίνη, ή στη δυσφορία που είχε προηγηθεί;
Προς το παρόν, ο λόγος για τον οποίο πολλοί χρήστες μελατονίνης βλέπουν εφιάλτες παραμένει ανεπιβεβαίωτος. Ωστόσο, το γεγονός ότι η μελατονίνη είναι ευρέως διαθέσιμη και δεν απαιτεί ιατρική συνταγή στις ΗΠΑ και στον Καναδά -παρότι εμπίπτει σε ρυθμιστικό πλαίσιο στην Αυστραλία, τη Νέα Ζηλανδία και στο μεγαλύτερο μέρος της Ευρώπης- μπορεί να κρύβει εν μέρει την απάντηση.
Επειδή η μελατονίνη πωλείται ως συμπλήρωμα, όπως οι βιταμίνες, και όχι ως φάρμακο, το ρυθμιστικό πλαίσιο είναι περιορισμένο. Ως αποτέλεσμα, η ποσότητα μελατονίνης σε ένα συμπλήρωμα μπορεί να διαφέρει σημαντικά και ορισμένες φορές μπορεί να περιέχει επικίνδυνες προσμίξεις.
Σε μία μελέτη-ορόσημο, που εξέτασε 31 διαφορετικά συμπληρώματα μελατονίνης, διαπιστώθηκε ότι η περιεκτικότητα σε μελατονίνη συχνά διαφέρει σημαντικά από την αναγραφόμενη ποσότητα. Ένα συμπλήρωμα είχε 478% περισσότερη μελατονίνη απ’ ό,τι αναγραφόταν στην ετικέτα, ενώ ένα άλλο συμπλήρωμα είχε 83% λιγότερη.
Σχεδόν ένα στα τρία συμπληρώματα που εξετάστηκαν περιείχαν επίσης σημαντικά επίπεδα σεροτονίνης, η οποία συνδέεται με την εγρήγορση και την αναστολή του ύπνου REM.
Η σεροτονίνη έχει αυστηρό ρυθμιστικό πλαίσιο και δεν μπορεί να αγοραστεί χωρίς συνταγή. Εάν κάποιος που λαμβάνει αντικαταθλιπτικά SSRI, παραδείγματος χάρη, χρησιμοποιούσε μελατονίνη μολυσμένη με σεροτονίνη, θα μπορούσε να υποστεί υπερδοσολογία σεροτονίνης.
Το περιεχόμενο των συμπληρωμάτων μελατονίνης ποικίλλει και η Δρ. Bertisch υπογραμμίζει ότι υπάρχουν λίγα δεδομένα σχετικά με την επίδραση των συμπληρωμάτων σε βάθος χρόνου. Η ίδια θεωρεί ότι η ουσία είναι γενικά ασφαλής για βραχυπρόθεσμη χρήση από ενήλικες, όπως για την αντιμετώπιση του τζετ λαγκ.
Με πληροφορίες από National Geographic