Σκλήρυνση κατά πλάκας: Ο ρόλος του βάρους στην εξέλιξη της νόσου
Η παχυσαρκία επιβαρύνει την υγεία και αυτό ισχύει ιδιαίτερα για άτομα που αναπτύσσουν και σκλήρυνση κατά πλάκας.
Οι παχύσαρκοι άνθρωποι με σκλήρυνση αντιμετωπίζουν μεγαλύτερο κίνδυνο ραγδαίας επιδείνωσης της νόσου, σύμφωνα με Γερμανούς ερευνητές που παρακολούθησαν πάνω από 1.000 ασθενείς σε μια νέα μελέτη.
Η απώλεια βάρους, υπογραμμίζουν, μπορεί να βοηθήσει στην επιβράδυνση της εξέλιξης της νόσου.
«Τα ευρήματα αυτής της μελέτης εγείρουν σημαντικά ερωτήματα σχετικά με το ρόλο του αυξημένου ΔΜΣ (δείκτης μάζας σώματος) στους μηχανισμούς που οδηγούν τη νευρολογική αναπηρία στη σκλήρυνση κατά πλάκας», δήλωσε η Δρ. Fiona Costello, καθηγήτρια νευρολογίας στη Σχολή Ιατρικής Cumming στο Πανεπιστήμιο του Calgary στον Καναδά.
Η παχυσαρκία σχετίζεται με υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης σκλήρυνσης κατά πλάκας.
«Αυτό που δεν ήταν ξεκάθαρο είναι πώς συνδέεται η παχυσαρκία με τη σοβαρότητα της νόσου και την εξέλιξη της αναπηρίας σε άτομα με σκλήρυνση κατά πλάκας. Μελέτες έχουν δείξει όμως, ότι οι επιβλαβείς επιδράσεις της παχυσαρκίας δεν αφορούν μόνο τη σκλήρυνση κατά πλάκας».
Η παχυσαρκία έχει ήδη συνδεθεί με αυξημένο κίνδυνο καρδιακών παθήσεων και διαβήτη τύπου 2, καθώς και με γνωστική εξασθένηση και άνοια.
Η μελέτη δεν αποδεικνύει ότι η παχυσαρκία επιταχύνει την αναπηρία σε ασθενείς με σκλήρυνση κατά πλάκας, αλλά ότι οι δύο καταστάσεις συνδέονται, σημείωσαν οι ερευνητές.
Ωστόσο, «η απόκτηση φυσιολογικού βάρους είναι πιθανότατα ωφέλιμη για τα άτομα με σκλήρυνση κατά πλάκας», δήλωσε ο Δρ. Asaff Harel, διευθυντής του κέντρου σκλήρυνσης κατά πλάκας στο Lenox Hill Hospital στη Νέα Υόρκη.
Η σκλήρυνση κατά πλάκας ή πολλαπλή σκλήρυνση είναι μια αυτοάνοση νόσος που επηρεάζει το κεντρικό νευρικό σύστημα. Μπορεί να προκαλέσει μόνιμη αναπηρία ή ακόμα και θάνατο, και δεν υπάρχει θεραπεία. Τα συμπτώματα συνήθως ξεκινούν στην ηλικία των 30 ή 40.
Επικεφαλής της ομάδας μελέτης ήταν ο Δρ. Jan Lunemann, καθηγητής Νευρολογίας στο Πανεπιστήμιο του Munster. Οι ερευνητές συνέλεξαν δεδομένα για 1.066 ασθενείς με υποτροπιάζουσα-διαλείπουσα σκλήρυνση κατά πλάκας που συμμετείχαν σε μια γερμανική μελέτη για την πάθηση.
Όταν διαγνώστηκε η σκλήρυνση, το 15% των ασθενών ήταν παχύσαρκοι, είχαν δηλαδή ΔΜΣ 30 ή μεγαλύτερο. Σχεδόν το 7% υπέφεραν επίσης από διαβήτη τύπου 2 ή υψηλή αρτηριακή πίεση, παράγοντες που συνδέονται με την παχυσαρκία. Οι ερευνητές έλεγχαν τα επίπεδα αναπηρίας των συμμετεχόντων κάθε δύο χρόνια επί έξι χρόνια.
Αν και οι παχύσαρκοι ασθενείς δεν παρουσίασαν μεγαλύτερο ποσοστό υποτροπής ή μεγαλύτερη νευρική βλάβη κατά τη διάρκεια της μελέτης, είχαν μεγαλύτερη αναπηρία τη στιγμή της διάγνωσης. Τα επίπεδα αναπηρίας τους αυξήθηκαν επίσης ταχύτερα από αυτά των ατόμων που δεν ήταν παχύσαρκα, διαπίστωσαν οι ερευνητές.
Οι παχύσαρκοι ασθενείς έφτασαν σε υψηλότερο επίπεδο στη διευρυμένη κλίμακα κατάστασης αναπηρίας (EDSS) σε λίγο λιγότερο από 12 μήνες, σε σύγκριση με όσους δεν ήταν παχύσαρκοι, ο οποίοι χρειάστηκαν σχεδόν 18 μήνες. Είχαν επίσης υπερδιπλάσιες πιθανότητες να φτάσουν στο υψηλότερο επίπεδο αναπηρίας μέσα σε έξι χρόνια, ανεξάρτητα από τη φαρμακευτική αγωγή που ακολουθούσαν.
Οι ασθενείς που ήταν υπέρβαροι αλλά όχι παχύσαρκοι δεν αντιμετώπιζαν μεγαλύτερο κίνδυνο αναπηρίας.
«Το εύρημά μας ότι η παχυσαρκία, αλλά όχι το υπέρβαρο σε ασθενείς με σκλήρυνση κατά πλάκας, σχετίζεται με χειρότερη έκβαση της νόσου, υποδεικνύει την επίδραση της μάζας σώματος στην επιτάχυνση της αναπηρίας στη σκλήρυνση κατά πλάκας», έγραψαν οι ερευνητές.
«Αυτά τα δεδομένα υποδηλώνουν ότι η αποκλειστική διαχείριση της παχυσαρκίας θα πρέπει να διερευνηθεί για τα πιθανά οφέλη της στη βελτίωση των μακροπρόθεσμων κλινικών αποτελεσμάτων ασθενών που έχουν διαγνωστεί με σκλήρυνση», πρόσθεσαν.
Η διαχείριση του βάρους θα πρέπει να διερευνηθεί ως ένας δυνητικά τροποποιήσιμος παράγοντας κινδύνου για την εξέλιξη της αναπηρίας σε ασθενείς με σκλήρυνση κατά πλάκας, είπε η Fiona Costello.
Αρκετές μελέτες έχουν δείξει ότι η παχυσαρκία αποτελεί παράγοντα κινδύνου για την ανάπτυξη σκλήρυνσης κατά πλάκας, ενώ άλλες έχουν διαπιστώσει ότι η παχυσαρκία σχετίζεται με χειρότερη έκβαση της νόσου.
Η παθοφυσιολογία της κατάστασης δεν έχει γίνει κατανοητή από τους επιστήμονες.
Η θεραπεία της σκλήρυνσης κατά πλάκας δεν αφορά αποκλειστικά τους παράγοντες τροποποίησης της νόσου. Θα πρέπει κανείς να την προσεγγίζει ολιστικά, καθώς η τακτική άσκηση, η υγιεινή διατροφή και ο επαρκής ύπνος πιθανότατα επηρεάζουν τη σοβαρότητά της, σύμφωνα με τους ειδικούς.
Η μελέτη δημοσιεύτηκε στη διαδικτυακή έκδοση της επιθεώρησης Journal of Neurology, Neurosurgery & Psychiatry.