Καρκίνος: Τι μπορεί να δείξει το κάθε στάδιο και τα θεραπευτικά σχήματα

Η σταδιοποίηση του καρκίνου μπορεί να ποικίλει μεταξύ των τύπων καρκίνου. Ωστόσο, υπάρχουν συστήματα σταδιοποίησης που οι γιατροί χρησιμοποιούν συχνά για να μετρήσουν, να περιγράψουν και να θεραπεύσουν μια μεγάλη ποικιλία καρκίνων.

Αυτό το άρθρο θα εξετάσει τι σημαίνουν τα στάδια του καρκίνου και ποιες είναι οι διαφορές μεταξύ των σταδίων. Θα εξετάσει επίσης τους βαθμούς καρκίνου και εάν ένα στάδιο καρκίνου μπορεί να αλλάξει ή όχι μετά τη διάγνωση.

Τι μπορεί να δείξει ένα στάδιο καρκίνου;

Οι γιατροί χρησιμοποιούν τα στάδια του καρκίνου για να περιγράψουν τον καρκίνο από την άποψη του μεγέθους και αν έχει εξαπλωθεί ή όχι. Σύμφωνα με το Εθνικό Ινστιτούτο Καρκίνου, η σταδιοποίηση του καρκίνου μπορεί να βοηθήσει έναν γιατρό ως προς τα εξής:

• Σχεδιασμό της καλύτερης θεραπευτικής αγωγής
• Αναγνώριση της σοβαρότητας
• Στην εύρεση κλινικών δοκιμών που μπορεί να βοηθήσουν στη θεραπεία

Η Αμερικανική Αντικαρκινική Εταιρεία αναλύει τη σημασία της σταδιοποίησης για τη θεραπεία του πάσχοντος. Ένα πρώιμο στάδιο καρκίνου μπορεί να ανταποκριθεί καλά στην ακτινοθεραπεία ή τη χειρουργική επέμβαση, ενώ ένα μεταγενέστερο στάδιο του καρκίνου μπορεί να ανταποκριθεί καλύτερα στη χημειοθεραπεία, τη στοχευμένη φαρμακευτική θεραπεία ή την ανοσοθεραπεία.

Τα στάδια του καρκίνου

Πολλοί επαγγελματίες υγείας χρησιμοποιούν μια απλή σειρά πέντε διαφορετικών σταδίων για να περιγράψουν τους περισσότερους καρκίνους και να ακολουθήσουν στη συνέχεια το θεραπευτικό σχήμα.

Μόλις ένας γιατρός έχει κάνει μια διάγνωση καρκίνου, θα χρησιμοποιήσει διάφορες μεθόδους για την ταξινόμηση και το στάδιο του καρκίνου.

Οι επαγγελματίες υγείας αναφέρονται στον καρκίνο από το αρχικό στάδιο που δίνεται κατά τη διάγνωση, ακόμη και αν αλλάζει με την πάροδο του χρόνου. Η χρήση του σταδίου του καρκίνου κατά τη διάγνωση είναι ένα σημείο εκκίνησης για την κατανόηση του πόσο καλά θα ανταποκριθεί στη θεραπεία ο ασθενής, καθώς και του συνολικού ποσοστού επιβίωσης.

Οι συνδυασμοί που προκύπτουν από την ταξινόμηση TNM ομαδοποιούνται με λιγότερες λεπτομέρειες σε 5 στάδια.

0: Παρουσία ανώμαλων κυττάρων που δεν διηθούν τους γύρω ιστούς (Ιn situ). Μπορεί να οδηγήσει σε καρκίνο.
I, II, III: Παρουσία καρκίνου. Όσο μεγαλύτερος ο αριθμός, τόσο μεγαλύτερος ο όγκος ή η επέκτασή του τοπικά και περιοχικά.
ΙV: Ο καρκίνος έχει επεκταθεί σε απομακρυσμένα σημεία του σώματος.

Στάδιο 0

Ο καρκίνος του σταδίου 0 αναφέρεται όταν ένας γιατρός έχει βρει ανώμαλο ιστό που δεν έχει ακόμη εξαπλωθεί σε άλλες περιοχές του σώματος. Σύμφωνα με το Εθνικό Ινστιτούτο Καρκίνου, οι γιατροί συχνά αναφέρονται σε αυτό το στάδιο ως καρκίνωμα in situ.

Η διάγνωση του καρκίνου σταδίου 0 θα ποικίλει ανάλογα με το πού και πώς ένας γιατρός το ανιχνεύει.

Σε αυτό το σημείο, τα ανώμαλα κύτταρα δεν είναι στην πραγματικότητα καρκίνος, αλλά μπορεί να γίνει καρκίνος εάν ένα άτομο δεν λάβει θεραπεία.

Θεραπεία

Η θεραπεία ποικίλει, αλλά γενικά απαιτεί την αφαίρεση των κυττάρων και του περιβάλλοντος ιστού. Στο στάδιο αυτό μπορεί να μην είναι απαραίτητες πιο στοχευμένες θεραπείες.

Η βιωσιμότητα των ασθενών με τον εν λόγω καρκίνο είναι υψηλή, αλλά ποικίλει μεταξύ των καρκίνων. Για παράδειγμα, ο καρκίνος του μαστού σταδίου 0 έχει ποσοστό επιβίωσης 99% μετά από 5 χρόνια.

Στάδιο 1

Το στάδιο 1 είναι ένα πρώιμο στάδιο καρκίνου. Ο όγκος είναι συνήθως μικρός και δεν έχει εξαπλωθεί σε κοντινούς ιστούς ή λεμφαδένες.

Η θεραπεία για καρκίνους σταδίου 1 συχνά περιλαμβάνει χειρουργική αφαίρεση ή ακτινοθεραπεία για την απομάκρυνση των καρκινικών κυττάρων. Η ακριβής μέθοδος θεραπείας θα ποικίλει ανάλογα με τον τύπο του καρκίνου που έχει ένα άτομο. Ο καρκίνος σταδίου 1 είναι ένα πρώιμο στάδιο καρκίνου και γενικά έχει υψηλότερο ποσοστό επιβίωσης από τα πιο προχωρημένα στάδια του καρκίνου.

Στάδιο 2

Ο καρκίνος του σταδίου 2 δείχνει ότι ο όγκος είναι λίγο μεγαλύτερος και έχει αναπτυχθεί σε κοντινό ιστό. Η διάγνωση θα ποικίλει ανάλογα με τον τύπο του καρκίνου που έχει ένα άτομο. Ο καρκίνος εξακολουθεί να είναι εντοπισμένος, αλλά μπορεί να έχει εξαπλωθεί σε κοντινούς ιστούς ή λεμφαδένες. Η θεραπεία μπορεί να ποικίλει ανάλογα με τον τύπο του καρκίνου που έχει ένα άτομο, καθώς και άλλους παράγοντες, όπως η ηλικία και η συνολική υγεία του. Η θεραπεία μπορεί να περιλαμβάνει ακτινοθεραπεία ή χειρουργική επέμβαση για την αφαίρεση του όγκου.

Οι ακριβείς προοπτικές για ένα άτομο με καρκίνο σταδίου 2 διαφέρουν ανάλογα με την ηλικία του, τη συνολική υγεία και τον τύπο καρκίνου που έχει. Ο καρκίνος σταδίου 2 είναι συχνά θεραπεύσιμος και έχει υψηλό ποσοστό επιβίωσης.

Στάδιο 3

Στον καρκίνο σταδίου 3, ο όγκος εξακολουθεί να εντοπίζεται, αλλά είναι συχνά μεγαλύτερος από τα στάδια 1 ή 2 και έχει εισβάλει στον κοντινό ιστό. Μπορεί επίσης να επηρεάσει τους κοντινούς λεμφαδένες.

Τα ακριβή κριτήρια της διάγνωσης θα διαφέρουν ανάλογα με τον τύπο του καρκίνου που έχει ένα άτομο.

Η θεραπεία μπορεί να είναι πιο επιθετική από ό,τι για τα στάδια 1 ή 2. Οι θεραπείες διαφέρουν επίσης ανάλογα με τη θέση του καρκίνου. Ο καρκίνος του σταδίου 3 έχει γενικά χαμηλότερο ποσοστό επιβίωσης από τους καρκίνους που διαγιγνώσκουν οι γιατροί στα στάδια 1 ή 2. Η συνολική υγεία ενός ατόμου, η ηλικία και άλλοι παράγοντες μπορούν να συμβάλουν στη συνολική πιθανότητα επιβίωσής τους.

Στάδιο 4

Το στάδιο 4 είναι το πιο σοβαρό στάδιο του καρκίνου. Όταν ένας γιατρός διαγιγνώσκει καρκίνο σταδίου 4, ο όγκος είναι γενικά πολύ μεγάλος και ο καρκίνος έχει εξαπλωθεί σε άλλες περιοχές του σώματος.

Ένας γιατρός θα συστήσει συχνά ένα πιο επιθετικό σχέδιο θεραπείας για άτομα με καρκίνο σταδίου 4. Ο στόχος της θεραπείας είναι να επιβραδύνει ή να σταματήσει την εξάπλωση του καρκίνου και να βοηθήσει ένα άτομο να αισθάνεται όσο το δυνατόν πιο άνετα.

Το σχέδιο θεραπείας και οι συστάσεις θα ποικίλουν ανάλογα με τον τύπο του καρκίνου που έχει ένα άτομο και τι είναι πιο αποτελεσματικό για τον ασθενή. Οι θεραπευτικές επιλογές μπορεί να περιλαμβάνουν ακτινοθεραπεία, χημειοθεραπεία, στοχευμένη θεραπεία, και χειρουργική επέμβαση.

Ο καρκίνος του σταδίου 4 έχει μια γενικά λιγότερο ευνοϊκή προοπτική από τα άλλα στάδια του καρκίνου. Η ηλικία ενός ατόμου, ο τύπος του καρκίνου και η συνολική υγεία του ατόμου επηρεάζουν το πόσο πιθανό είναι να επιβιώσουν.

Τα στάδια TNM

Τα στάδια TNM αποτελούν το πιο κοινό σύστημα σταδιοποίησης του καρκίνου σε όλο τον κόσμο.

Η Αμερικανική Μικτή Επιτροπή για τον Καρκίνο και η Διεθνής Ένωση κατά του Καρκίνου ανέπτυξαν το σύστημα για να περιγράψουν λεπτομερώς τους περισσότερους τύπους καρκίνου.

Τα στάδια TNM λειτουργούν ως εξής:

Το Τ μετρά και περιγράφει τον πρωτοπαθή όγκο.

ΤΧ: Ο γιατρός δεν μπορεί να αξιολογήσει τον πρωτογενή όγκο.
Τ0: Δεν υπάρχουν ενδείξεις για τον πρωτογενή όγκο.
Τ1–Τ4: Αυτά περιγράφουν το μέγεθος, την έκταση ή και τα δύο του πρωτογενούς όγκου, με μεγαλύτερους αριθμούς που υποδεικνύουν μεγαλύτερο όγκο.
Το Ν περιγράφει εάν ο καρκίνος έχει φτάσει ή όχι σε κοντινούς λεμφαδένες. Το N μπορεί να είναι ένα από τα ακόλουθα:

ΝΓ: Ο γιατρός δεν μπορεί να αξιολογήσει τους περιφερειακούς λεμφαδένες.
Ν0: Ο καρκίνος δεν έχει εξαπλωθεί σε κανένα λεμφαδένα.
Ν1–Ν3: Ο καρκίνος έχει εξαπλωθεί σε περιφερειακούς λεμφαδένες, με κάθε αριθμό να περιγράφει την ποσότητα των λεμφαδένων που επηρεάζονται και την έκταση της εξάπλωσης.
Το Μ περιγράφει εάν ο καρκίνος έχει εξαπλωθεί ή όχι σε άλλες περιοχές του σώματος. Οι πιθανές βαθμολογίες περιλαμβάνουν το M0, στο οποίο ο καρκίνος δεν έχει εξαπλωθεί σε απομακρυσμένα μέρη του σώματος, και το M1, στο οποίο ο καρκίνος έχει εξαπλωθεί σε απομακρυσμένα μέρη του σώματος.

Μαζί, οι βαθμολογίες TNM βοηθούν στον προσδιορισμό του συνολικού σταδίου του καρκίνου. Σε γενικές γραμμές, όσο υψηλότερος είναι ο αριθμός μετά από κάθε γράμμα, τόσο χειρότερη είναι η θέση του ασθενούς.

Μπορούν να αλλάξουν τα στάδια;

Τις περισσότερες φορές, η σταδιοποίηση του καρκίνου δεν αλλάζει. Οι επαγγελματίες υγείας θα αναφέρονται σε έναν καρκίνο από το στάδιο που έδωσαν κατά την αρχική διάγνωση, ακόμη και αν ο ίδιος ο καρκίνος έχει αλλάξει με την πάροδο του χρόνου. Εάν ο καρκίνος μεταβληθεί, ο γιατρός θα προσθέσει περισσότερες πληροφορίες στο αρχικό στάδιο.

Σε ορισμένες περιπτώσεις, εάν ένας καρκίνος επανέλθει, ένας γιατρός μπορεί να ενημερώσει για την πάθηση με το νέο στάδιο. Εάν συμβεί αυτό, συχνά οι γιατροί θα επαναλάβουν τις ίδιες εξετάσεις όπως πριν, όταν το διέγνωσαν για πρώτη φορά.

Στη συνέχεια θα προσθέσουν το νέο στάδιο στη διάγνωση, αλλά αυτό το νέο στάδιο δεν αντικαθιστά το προηγούμενο.