Τι να κάνετε αν χτυπήσετε το κεφάλι σας και πότε να αναζητήσετε θεραπεία
Οι επικίνδυνες για τη ζωή εγκεφαλικές κακώσεις δεν είναι ασυνήθιστες. Σύμφωνα με τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων περίπου 61.000 άνθρωποι πέθαναν από τραυματικές εγκεφαλικές κακώσεις το 2019 και η πλειονότητα αυτών οφείλεται σε πτώσεις ανέφερε η Angela Ο K. Lumba-Brown, MD, κλινική επίκουρη καθηγήτρια νευροχειρουργικής στην Ιατρική Σχολή του Στάνφορντ.
Οι εγκεφαλικές κακώσεις μπορεί να οδηγήσουν σε σοβαρές ιατρικές επιπλοκές, συμπεριλαμβανομένης της αιμορραγίας του εγκεφάλου, του οιδήματος και του θανάτου. Το να γνωρίζετε πότε πρέπει να αναζητήσετε επείγουσα ιατρική περίθαλψη για τον εαυτό σας ή άλλο χτυπημένο άτομο μπορεί να είναι σωτήριο.
Τραυματισμοί κεφαλής
Όταν χτυπάτε το χέρι σας ή παθαίνετε ένα διάστρεμμα του αστραγάλου, μπορείτε τις περισσότερες φορές να δείτε τα φυσικά σημάδια τραυματισμού, τα οποία μπορεί να σας ωθήσουν να αναζητήσετε ιατρική βοήθεια. Στον αντίποδα, οι εγκεφαλικές κακώσεις δεν είναι πάντα ορατές.
«Ένα χτύπημα στο κεφάλι είναι πολύ διαφορετικό από άλλους τραυματισμούς όπου μπορείτε να δείτε μώλωπες στο δέρμα σας ή πρήξιμο στον αστράγαλο», εξηγεί ο George T. Chiampas, DO, επίκουρος καθηγητής επείγουσας ιατρικής και ορθοπεδικής χειρουργικής στο Northwestern University Feinberg School of Medicine. «Γι’ αυτό είναι τόσο σημαντικό να γνωρίζουμε την εμφάνιση συμπτωμάτων και πότε πρέπει να τα αντιμετωπίζουμε».
Οι τραυματικές βλάβες στον εγκέφαλο συμβαίνουν από ένα χτύπημα ή τράνταγμα στο κεφάλι. Εκτός από τις πτώσεις, οι εγκεφαλικές κακώσεις μπορεί να εμφανιστούν από απευθείας χτυπήματα στο κεφάλι, αυτοκινητιστικά ατυχήματα ή τραυματισμούς (όπως επίθεση ή απόπειρα αυτοκτονίας), λέει η Δρ. Lumba-Brown.
Οι εγκεφαλικές κακώσεις εμφανίζονται τις περισσότερες φορές ως μια ήπια διάσειση. Τις περισσότερες φορές αν χτυπήσετε το κεφάλι σας σε μια πόρτα ντουλαπιού, αν πέσετε ή τραυματιστείτε παίζοντας ένα άθλημα μπορεί να προκαλέσετε στο κεφάλι μια επιφανειακή αιμορραγία ή ένα καρούμπαλο. Ωστόσο μια εσωτερική αιμοραγία φαίνεται μέσα από μια σάρωση του εγκεφάλου και εκεί τα πράγματα είναι σοβαρότερα.
«Τα επισκληρίδια ή τα υποσκληρίδια αιματώματα—είναι ένας τρόπος με τον οποίο μπορεί να εκδηλωθεί μια εγκεφαλική κάκωση», λέει ο Anthony P. Kontos διευθυντής έρευνας για το πρόγραμμα UPMC Sports Medicine Concussion Program και αναπληρωτής καθηγητής στο Τμήμα Ορθοπαιδικής Χειρουργικής στο Πανεπιστήμιο του Πίτσμπουργκ.
Ένα επισκληρίδιο αιμάτωμα περιλαμβάνει αιμορραγία από ένα ρήγμα αιμοφόρου αγγείου στο διάστημα μεταξύ του κρανίου και του καλύμματος γύρω από τον εγκέφαλο, που ονομάζεται σκληρή μήνιγγα. Ένα υποσκληρίδιο αιμάτωμα περιλαμβάνει αιμορραγία από ρήξη αιμοφόρου αγγείου μεταξύ της σκληρής μήνιγγας και της περιοχής ακριβώς έξω από τον εγκέφαλο (το αραχνοειδές).
Οι μέτριες έως σοβαρές εγκεφαλικές κακώσεις μπορεί επίσης να περιλαμβάνουν μώλωπες στον εγκεφαλικό ιστό ή αιμορραγίες.
Αυτές οι μέτριες έως σοβαρές εγκεφαλικές κακώσεις μπορεί να είναι ιδιαίτερα επικίνδυνες καθώς κάθε τύπος αιμορραγίας ή πρήξιμο στο κρανίο μπορεί να αυξήσει την πίεση στον εγκέφαλο (γνωστή ως αυξημένη ενδοκρανιακή πίεση), η οποία είναι μια απειλητική για τη ζωή κατάσταση, λέει ο George T. Chiampas. Η πρόσθετη πίεση στον εγκέφαλο μπορεί να πιέσει τις δομές του εγκεφάλου και να περιορίσει τη ροή του αίματος, κάτι που μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρή εγκεφαλική βλάβη ή θάνατο, σύμφωνα με την Εθνική Βιβλιοθήκη Ιατρικής των ΗΠΑ.
«Οι εγκεφαλικές κακώσεις μπορεί να εμφανιστούν αρκετές ημέρες ή και εβδομάδες μετά από έναν τραυματισμό στο κεφάλι, επομένως είναι σημαντικό να παραμένετε σε εγρήγορση και να παρακολουθείτε τα συμπτώματά σας», λέει ο Anthony P. Kontos.
Ποιος κινδυνεύει περισσότερο για επιπλοκές από τραυματισμούς στο κεφάλι;
Οι εγκεφαλικές κακώσεις μπορούν να επηρεάσουν οποιονδήποτε, αλλά μερικοί άνθρωποι διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο από άλλους. Για παράδειγμα, τα άτομα με αιμορραγικές διαταραχές διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο για επιπλοκές, λέει η Δρ. Lumba-Brown. Τα άτομα άνω των 65 ετών, που έχουν λεπτότερα αιμοφόρα αγγεία και μικρότερους εγκεφάλους, διατρέχουν επίσης υψηλότερο κίνδυνο σοβαρού τραυματισμού.
Οι άνθρωποι με οστεοπενία, η οποία προκαλεί στους ανθρώπους απώλεια οστικής μάζας αυξάνοντας τον κίνδυνο καταγμάτων του κρανίου, θεωρούνται επίσης υψηλού κινδύνου.
Η λήψη αντιπηκτικών (συμπεριλαμβανομένης της ασπιρίνης) είναι επίσης ένας σημαντικός παράγοντας κινδύνου. «Επειδή τα αραιωτικά του αίματος εμποδίζουν το σχηματισμό θρόμβων αίματος, ακόμη και μικρά κοψίματα ή μώλωπες θα αιμορραγούν πολύ περισσότερο», λέει ο Anthony P. Kontos.
Τέλος, οι άνθρωποι που μπορεί να έχουν δυσκολία να εξηγήσουν τα συμπτώματά τους - μικρά παιδιά, άτομα με άνοια ή προβλήματα μνήμης ή ασθενείς που πάσχουν από διαταραχή χρήσης ουσιών - διατρέχουν επίσης υψηλότερο κίνδυνο.
Πότε πρέπει να πάτε στο γιατρό μετά από τραυματισμό στο κεφάλι;
Πάντα πρέπει να αξιολογηθεί ένας τραυματισμός στο κεφάλι από έναν γιατρό ακόμα κι αν είναι ήπιος.
Τα συμπτώματα που επιβάλουν την επίσκεψη σε έναν γιατρό
- Απώλεια συνείδησης για οποιοδήποτε χρονικό διάστημα
- Έντονος πονοκέφαλος
- Μια κόρη που είναι μεγαλύτερη από την άλλη
- Ζάλη
- Κάθε είδους αδυναμία ή μειωμένος συντονισμός
- Προβλήματα λόγου
- Σύγχυση ή δυσκολία στη σκέψη
- Επιληπτικές κρίσεις με οποιαδήποτε διάρκεια
- Υπνηλία ή αδυναμία αφύπνισης
- Επαναλαμβανόμενη ναυτία ή έμετος
Αν είστε μόνοι θα πρέπει να ενημερώσετε για τον τραυματισμό σας έναν συγγενή σας καθώς και τον γιατρό σας.