Πάρκινσον: Η πρόληψη, οι παράγοντες κινδύνου, τα συμπτώματα και οι επιπλοκές

Το Πάρκινσον είναι μία νόσος πολυπαραγοντική που μπορεί να συνδυάζει κληρονομικότητα, διάφορους περιβαλλοντικούς παράγοντες και τη γήρανση στην συντριπτική πλειοψηφία. Δυστυχώς μετά το Alzheimer, η νόσος του Πάρκινσον αποτελεί τη δεύτερη συχνότερη χρόνια προοδευτικά εξελισσόμενη εκφυλιστική νόσο του εγκεφάλου.

Στα πρώτα στάδια της νόσου του Πάρκινσον, το πρόσωπό σας μπορεί να δείξει λίγη ή καθόλου έκφραση. Τα χέρια σας μπορεί να μην κουνιούνται όταν περπατάτε. Η ομιλία σας, επίσης, μπορεί να είναι μπερδεμένη. Τα συμπτώματα της νόσου του Πάρκινσον επιδεινώνονται καθώς η κατάστασή σας εξελίσσεται με την πάροδο του χρόνου.

Αν και η νόσος του Πάρκινσον δεν μπορεί να θεραπευτεί, τα φάρμακα μπορεί να βελτιώσουν σημαντικά τα συμπτώματά σας. Περιστασιακά, ο γιατρός σας μπορεί να προτείνει χειρουργική επέμβαση για τη ρύθμιση ορισμένων περιοχών του εγκεφάλου σας και τη βελτίωση των συμπτωμάτων σας.

Συμπτώματα

Τα σημάδια και τα συμπτώματα της νόσου του Πάρκινσον μπορεί να είναι διαφορετικά για τον κάθε άνθρωπο. Τα πρώιμα σημάδια μπορεί να είναι ήπια και να περάσουν απαρατήρητα. Τα συμπτώματα συχνά ξεκινούν από τη μία πλευρά του σώματός σας και συνήθως με την πάροδο του χρόνου χειροτερεύουν σε αυτή την πλευρά, ακόμη και αφού τα συμπτώματα αρχίσουν να επηρεάζουν και τις δύο πλευρές.

Τα συμπτώματα του Πάρκινσον μπορεί να περιλαμβάνουν:

Τρέμουλο: Ένα τρέμουλο, συνήθως αρχίζει σε ένα άκρο, συχνά το χέρι ή τα δάχτυλά σας. Το χέρι σας μπορεί να τρέμει ακόμη και όταν είστε σε κατάσταση ηρεμίας. Σε κάποιες περιπτώσεις εμφανίζεται στο πόδι και στο σαγόνι (επίσης σε κατάσταση ηρεμίας).

Επιβάρυνση της κίνησης (βραδυκινησία): Με την πάροδο του χρόνου, η νόσος του Πάρκινσον μπορεί να επιβραδύνει την κίνησή σας, καθιστώντας τις απλές εργασίες δύσκολες και χρονοβόρες. Τα βήματά σας μπορεί να γίνουν μικρότερα όταν περπατάτε. Μπορεί να είναι δύσκολο να σηκωθείτε από μια καρέκλα ή μπορεί να σέρνετε τα πόδια σας καθώς προσπαθείτε να περπατήσετε.

Άκαμπτοι μύες: Η μυϊκή δυσκαμψία μπορεί να εμφανιστεί σε οποιοδήποτε μέρος του σώματός σας. Οι δύσκαμπτοι μύες μπορεί να είναι επώδυνοι και να περιορίσουν το εύρος της κίνησής σας.

Μειωμένη στάση του σώματος και ανισορροπία: Μπορεί να έχετε προβλήματα ισορροπίας ως αποτέλεσμα της νόσου του Πάρκινσον.

Απώλεια αντανακλαστικών: Μπορεί να έχετε μειωμένη ικανότητα να εκτελείτε ασυνείδητες κινήσεις, συμπεριλαμβανομένου του χαμόγελου, ή του κουνήματος των χεριών σας όταν περπατάτε.

Αλλαγή στην ομιλία: Μπορείτε να μιλήσετε γρήγορα ή και πολύ μονότονα.

Αλλαγή στον τρόπο γραφής: Μπορεί να είναι δύσκολο να γράψετε και ο γραφικός σας χαρακτήρας να μεταβληθεί κάνοντας επί παραδείγματι μικρότερα γράμματα.

Τι προκαλεί τη νόσο του Πάρκινσον

Στη νόσο του Πάρκινσον, ορισμένα νευρικά κύτταρα (νευρώνες) στον εγκέφαλο σταδιακά καταρρέουν ή πεθαίνουν. Πολλά από τα συμπτώματα οφείλονται σε απώλεια νευρώνων που παράγουν έναν χημικό αγγελιοφόρο στον εγκέφαλό σας που ονομάζεται ντοπαμίνη. Όταν τα επίπεδα ντοπαμίνης μειώνονται, προκαλείται μη φυσιολογική εγκεφαλική δραστηριότητα, οδηγώντας σε μειωμένη κίνηση και άλλα συμπτώματα της νόσου του Πάρκινσον.

Η αιτία της νόσου του Πάρκινσον είναι άγνωστη, αλλά διάφοροι παράγοντες φαίνεται να παίζουν κάποιο ρόλο, όπως:

Γονίδια: Οι ερευνητές έχουν εντοπίσει συγκεκριμένες γενετικές μεταλλάξεις που μπορούν να προκαλέσουν τη νόσο του Πάρκινσον. Αλλά αυτά είναι ασυνήθιστες εκτός από σπάνιες περιπτώσεις με πολλά μέλη της οικογένειας που επηρεάζονται από τη νόσο του Πάρκινσον.

Περιβαλλοντικά ερεθίσματα: Η έκθεση σε ορισμένες τοξίνες ή περιβαλλοντικούς παράγοντες μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο μεταγενέστερης νόσου του Πάρκινσον, αλλά ο κίνδυνος είναι σχετικά μικρός.

Οι ερευνητές έχουν επίσης σημειώσει ότι πολλές αλλαγές συμβαίνουν στον εγκέφαλο των ανθρώπων με νόσο του Πάρκινσον, αν και δεν είναι σαφές γιατί συμβαίνουν αυτές οι αλλαγές.

Παράγοντες κινδύνου

Οι παράγοντες κινδύνου για τη νόσο του Πάρκινσον περιλαμβάνουν:

Ηλικία: Οι νεαροί ενήλικες σπάνια βιώνουν τη νόσο του Πάρκινσον. Συνήθως αρχίζει στη μέση ή την όψιμη ηλικία και ο κίνδυνος αυξάνεται με την πάροδο των ετών. Οι άνθρωποι συνήθως αναπτύσσουν την ασθένεια γύρω στην ηλικία των 60 ετών και άνω.

Κληρονομικότητα: Έχοντας έναν στενό συγγενή με τη νόσο του Πάρκινσον αυξάνονται οι πιθανότητες να αναπτύξετε την ασθένεια. Ωστόσο, ο κίνδυνος εξακολουθεί να είναι μειωμένος, εκτός αν έχετε πολλούς συγγενείς στην οικογένειά σας με τη νόσο του Πάρκινσον.

Φύλο: Οι άνδρες είναι πιο πιθανό να αναπτύξουν τη νόσο του Πάρκινσον από ό,τι οι γυναίκες.

Έκθεση σε τοξίνες: Η συνεχής έκθεση σε ζιζανιοκτόνα και φυτοφάρμακα μπορεί να αυξήσει ελαφρώς τον κίνδυνο νόσου του Πάρκινσον.

Επιπλοκές

Η νόσος του Πάρκινσον συχνά συνοδεύεται από τα παρακάτω πρόσθετα προβλήματα, τα οποία μπορεί να είναι θεραπεύσιμα:

Δυσκολίες σκέψης: Μπορεί να αντιμετωπίσετε γνωστικά προβλήματα (άνοια) και δυσκολίες σκέψης. Αυτά εμφανίζονται συνήθως στα μεταγενέστερα στάδια της νόσου του Πάρκινσον. Τέτοια γνωστικά προβλήματα δεν ανταποκρίνονται πολύ στα φάρμακα.

Κατάθλιψη και συναισθηματικές αλλαγές: Μπορεί να αντιμετωπίσετε κατάθλιψη, μερικές φορές σε πολύ πρώιμα στάδια. Η λήψη θεραπείας για την κατάθλιψη μπορεί να διευκολύνει τον χειρισμό των άλλων προκλήσεων της νόσου του Πάρκινσον. Μπορεί επίσης να αντιμετωπίσετε άλλες συναισθηματικές αλλαγές, όπως φόβο, άγχος ή απώλεια κινήτρων. Οι γιατροί μπορεί να σας χορηγήσουν φάρμακα για τη θεραπεία αυτών των συμπτωμάτων.

Προβλήματα κατάποσης: Μπορεί να αναπτύξετε δυσκολίες στην κατάποση καθώς εξελίσσεται η κατάστασή σας. Το σάλιο μπορεί να συσσωρευτεί στο στόμα σας λόγω της αργής κατάποσης, οδηγώντας περισσότερο από το κανονικό σάλια.

Προβλήματα μάσησης: Η νόσος του Πάρκινσον τελευταίου σταδίου επηρεάζει τους μυς στο στόμα σας, καθιστώντας το μάσημα δύσκολο. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε πνιγμό και ελλιπή λήψη τροφής.

Διαταραχές ύπνου: Τα άτομα με νόσο του Πάρκινσον συχνά έχουν προβλήματα ύπνου, συμπεριλαμβανομένης της αυπνίας, των κακών ονείρων (εφιάλτες) του πολύ πρωινού ξυπνήματος ή της υπνηλίας κατά τη διάρκεια της ημέρας. Τα φάρμακα που θα σας συνταγογραφήσει ο γιατρός σας μπορεί να σας βοηθήσουν αρκετά.

Προβλήματα της ουροδόχου κύστης: Η νόσος του Πάρκινσον μπορεί να προκαλέσει προβλήματα στην ουροδόχο κύστη, συμπεριλαμβανομένης της αδυναμίας ελέγχου των ούρων ή της δυσκολίας στην ούρηση.

Δυσκοιλιότητα: Πολλοί άνθρωποι με νόσο του Πάρκινσον αναπτύσσουν δυσκοιλιότητα, κυρίως λόγω ενός πιο αργού πεπτικού συστήματος.

Μπορεί επίσης να αντιμετωπίσετε:

Αλλαγές στην πίεση: Μπορεί να αισθανθείτε ζάλη όταν στέκεστε όρθιοι λόγω ξαφνικής πτώσης της αρτηριακής πίεσης (ορθοστατική υπόταση).

Δυσλειτουργία οσμής: Μπορεί να αντιμετωπίσετε προβλήματα με την αίσθηση της όσφρησης και να δυσκολευτείτε να εντοπίσετε ορισμένες οσμές ή τη διαφορά μεταξύ των οσμών.

Κούραση: Πολλοί άνθρωποι με νόσο του Πάρκινσον χάνουν ενέργεια και βιώνουν κόπωση, ειδικά αργότερα μέσα στην ημέρα.

Πόνος: Μερικοί άνθρωποι με νόσο του Πάρκινσον βιώνουν πόνο, είτε σε συγκεκριμένες περιοχές του σώματός τους είτε σε όλο το κορμί τους.

Σεξουαλική δυσλειτουργία: Μερικοί άνθρωποι με νόσο του Πάρκινσον παρατηρούν μείωση της σεξουαλικής επιθυμίας ή της απόδοσής τους.

Πρόληψη

Επειδή η αιτία του Πάρκινσον είναι άγνωστη, αποδεδειγμένοι τρόποι πρόληψης της νόσου παραμένουν επίσης ένα μυστήριο.

Ορισμένες έρευνες έχουν δείξει ότι η τακτική αερόβια άσκηση μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο της νόσου του Πάρκινσον.

Ορισμένες άλλες έρευνες έχουν δείξει ότι οι άνθρωποι που καταναλώνουν καφεΐνη - η οποία βρίσκεται στον καφέ, το τσάι και την κόλα - νοσούν λιγότερο εύκολα. Το πράσινο τσάι σχετίζεται επίσης με μειωμένο κίνδυνο ανάπτυξης της νόσου του Πάρκινσον. Ωστόσο, δεν είναι ακόμα γνωστό αν η καφεΐνη προστατεύει πραγματικά από τη λήψη Πάρκινσον, ή σχετίζεται με κάποιο άλλο τρόπο. Επί του παρόντος, δεν υπάρχουν αρκετά στοιχεία που να υποδεικνύουν την κατανάλωση καφεϊνούχων ποτών για την προστασία από το Πάρκινσον.

Πότε να επισκεφτείτε έναν γιατρό

Κλείστε ένα ραντεβού με το γιατρό σας εάν έχετε κάποιο από τα συμπτώματα που σχετίζονται με τη νόσο του Πάρκινσον, όχι μόνο για να διαγνώσετε την κατάστασή σας αλλά και για να αποκλείσετε άλλες αιτίες για τα συμπτώματά σας.