Νέα μελέτη συνδέει τα γαλακτοκομικά προϊόντα με τον κίνδυνο καρκίνου

Η σύνδεση της διατροφής με τον καρκίνο είναι αμφιλεγόμενη, αν και οι ερευνητές γνωρίζουν τι προκαλεί αυτή τη μάστιγα του αιώνα. Για παράδειγμα, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας έχει διαπιστώσει ότι το επεξεργασμένο κρέας συμβάλλει σημαντικά στον καρκίνο του παχέος εντέρου. Τώρα μια νέα μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό BMC Medicine, έχει συνδέσει την κατανάλωση γαλακτοκομικών προϊόντων με αυξημένο κίνδυνο ορισμένων καρκίνων.

Τα συνολικά στοιχεία μέχρι σήμερα που συνδέουν την κατανάλωση γαλακτοκομικών προϊόντων με τον καρκίνο ήταν αμφιλεγόμενα.

Μελέτες σε δυτικούς πληθυσμούς δείχνουν ότι τα γαλακτοκομικά προϊόντα μπορεί να σχετίζονται με χαμηλότερο κίνδυνο καρκίνου του παχέος εντέρου και υψηλότερο κίνδυνο καρκίνου του προστάτη, αλλά δεν έχουν βρει σαφή σύνδεση για τον καρκίνο του μαστού ή άλλων τύπων καρκίνου.

Τώρα, η πρώτη μεγάλη μελέτη για τη συσχέτιση της κατανάλωσης γαλακτοκομικών προϊόντων και του κινδύνου καρκίνου σε Κινέζους ενήλικες έχει διαπιστώσει ότι η μεγαλύτερη πρόσληψή τους συσχετίστηκε με υψηλότερους κινδύνους καρκίνου του ήπατος και καρκίνου του μαστού στις γυναίκες.

Η μελέτη βασίστηκε σε σχεδόν 30.000 διαγνώσεις καρκίνου μεταξύ μισού εκατομμυρίου Κινέζων ενηλίκων.

Τα αποτελέσματα αυτά, ωστόσο, μπορεί να μην είναι τα ίδια για τους μη δυτικούς πληθυσμούς, όπου οι ποσότητες και οι τύποι κατανάλωσης γαλακτοκομικών προϊόντων και η ικανότητα μεταβολισμού των γαλακτοκομικών προϊόντων διαφέρουν σημαντικά.

Για παράδειγμα, οι Κινέζοι καταναλώνουν μικρή ποσότητα τυριού και βουτύρου, και η κατανάλωση γάλακτος και γιαουρτιού είναι επίσης πολύ χαμηλότερη από τους δυτικούς πληθυσμούς.

Επιπλέον, οι περισσότεροι Κινέζοι ενήλικες δεν μπορούν να μεταβολίσουν σωστά τα γαλακτοκομικά προϊόντα λόγω έλλειψης λακτάσης, ένα βασικό ένζυμο για τη διάσπαση της λακτόζης ζάχαρης γάλακτος.

Πώς συγκέντρωσαν οι ερευνητές τα ευρήματά τους;

Ερευνητές από το πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, το Πανεπιστήμιο του Πεκίνου και την Κινεζική Ακαδημία Ιατρικών Επιστημών, στο Πεκίνο προσπάθησαν να αντιληφθούν τις αιτίες που τα γαλακτοκομικά προϊόντα προκαλούν καρκίνο στους Κινέζους.

Οι ερευνητές συγκέντρωσαν δεδομένα από πάνω από 510.000 συμμετέχοντες στη μελέτη της China Kadoorie Biobank.

Οι συμμετέχοντες (59% γυναίκες, 41% άνδρες), οι οποίοι προέρχονταν από δέκα διαφορετικές γεωγραφικές περιοχές σε ολόκληρη την Κίνα συμμετείχαν στη μελέτη μεταξύ των ετών 2004 και 2008. Αξίζει να σημειωθεί πως κανένας εκ των συμμετεχόντων δεν είχε προηγούμενο ιστορικό καρκίνου.

Όταν προσλήφθηκε, κάθε συμμετέχων (ηλικίας 30-79 ετών) συμπλήρωσε ένα ερωτηματολόγιο σχετικά με το πόσο συχνά κατανάλωνε τρόφιμα της επιλογής του, συμπεριλαμβανομένων των γαλακτοκομικών προϊόντων.

Οι ερευνητές κατηγοριοποίησαν τους συμμετέχοντες σε τρεις ομάδες: τακτικοί καταναλωτές γαλακτοκομικών προϊόντων (τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα), μηνιαίοι καταναλωτές γαλακτοκομικών προϊόντων και άτομα που δεν κατανάλωναν ή έτρωγαν πάρα πολύ σπάνια γαλακτοκομικά προϊόντα (μη καταναλωτές).

Οι συμμετέχοντες παρακολουθήθηκαν κατά μέσο όρο για περίπου 11 χρόνια και οι ερευνητές χρησιμοποίησαν δεδομένα από εθνικά μητρώα καρκίνου και θανάτου, καθώς και αρχεία ασφάλισης υγείας για τον εντοπισμό νέων διαγνώσεων καρκίνου.

Συμπεριλήφθηκαν τόσο θανατηφόρα όσο και μη θανατηφόρα συμβάντα. Οι αναλύσεις δεδομένων έλαβαν υπόψη μια σειρά άλλων παραγόντων που μπορούν να επηρεάσουν τον κίνδυνο καρκίνου, συμπεριλαμβανομένης της ηλικίας, του φύλου, της περιοχής, του οικογενειακού ιστορικού, της κοινωνικοοικονομικής κατάσταση (δηλαδή εκπαίδευση και εισόδημα), τους παράγοντες του τρόπου ζωής (δηλαδή πρόσληψη αλκοόλ, κάπνισμα, σωματική δραστηριότητα, κατανάλωση σόγιας και πρόσληψη φρέσκων φρούτων), του δείκτη μάζας σώματος, τη χρόνια λοίμωξη από τον ιό της ηπατίτιδας Β (για καρκίνο του ήπατος)·και γυναικείους αναπαραγωγικούς παράγοντες (για τον καρκίνο του μαστού).

Τα αποτελέσματα της έρευνας

Περίπου το ένα πέμπτο (20%) των συμμετεχόντων κατανάλωναν γαλακτοκομικά προϊόντα τακτικά (κυρίως γάλα), το 11% κατανάλωναν γαλακτοκομικά προϊόντα μηνιαίως και το 69% ήταν μη καταναλωτές. Η μέση κατανάλωση ήταν 38g ανά ημέρα συνολικά σε ολόκληρο τον πληθυσμό της μελέτης και 81g ημερησίως μεταξύ των τακτικών καταναλωτών γαλακτοκομικών προϊόντων (σε σύγκριση με μια μέση κατανάλωση περίπου 300g ημερησίως σε συμμετέχοντες από το Ηνωμένο Βασίλειο Biobank).

Κατά τη διάρκεια της περιόδου μελέτης καταγράφηκαν 29.277 νέες περιπτώσεις καρκίνου, με το υψηλότερο ποσοστό να είναι για καρκίνο του πνεύμονα (6282 περιπτώσεις), ακολουθούμενη από τον καρκίνο του μαστού (2582 περιπτώσεις), καρκίνο του στομάχου (3577 περιπτώσεις),καρκίνο του παχέος εντέρου (3350 περιπτώσεις) και καρκίνο του ήπατος (3191 περιπτώσεις).

Οι άνθρωποι που κατανάλωναν γαλακτοκομικά προϊόντα τακτικά είχαν σημαντικά μεγαλύτερους κινδύνους ανάπτυξης καρκίνου του ήπατος και του μαστού. Για κάθε πρόσληψη 50g/ημέρα, ο κίνδυνος αυξήθηκε κατά 12% και 17% αντίστοιχα.

Η τακτική κατανάλωση γαλακτοκομικών προϊόντων συσχετίστηκε με αυξημένο κίνδυνο λεμφώματος (αν και αυτό δεν ήταν στατιστικά σημαντικός).

Δεν υπήρξε καμία συσχέτιση μεταξύ της πρόσληψης γαλακτοκομικών προϊόντων και του καρκίνου του παχέος εντέρου, του καρκίνου του προστάτη ή οποιουδήποτε άλλου τύπου καρκίνου που διερευνήθηκε.

Ενώ αυτά τα αποτελέσματα της μελέτης δεν αποδεικνύουν την αιτιώδη συνάφεια, υπάρχουν διάφοροι αληθοφανείς βιολογικοί μηχανισμοί που μπορούν να εξηγήσουν αυτές τις ενώσεις, σύμφωνα με τους ερευνητές.

Η μεγαλύτερη κατανάλωση γαλακτοκομικών προϊόντων, για παράδειγμα, μπορεί να αυξήσει τα επίπεδα του αυξητικού παράγοντα I που μοιάζει με ινσουλίνη (IGF-I), ο οποίος προωθεί τον πολλαπλασιασμό των κυττάρων και έχει συσχετιστεί με υψηλότερους κινδύνους για διάφορους τύπους καρκίνου.

Δυνητικά, οι γυναικείες ορμόνες του φύλου που υπάρχουν στο αγελαδινό γάλα (όπως τα οιστρογόνα και η προγεστερόνη) μπορεί να έχουν ρόλο στον αυξημένο κίνδυνο καρκίνου του μαστού, ενώ τα κορεσμένα και trans-λιπαρά οξέα από γαλακτοκομικά προϊόντα μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο καρκίνου του ήπατος. Για την πλειοψηφία των Κινέζων που δεν παράγουν αρκετή λακτάση, τα γαλακτοκομικά προϊόντα μπορούν επίσης να χωριστούν σε προϊόντα που επηρεάζουν τον κίνδυνο καρκίνου.

Η γιατρός Μαρία Κακκουρά, Διατροφική Επιδημιολόγος στο Oxford Population Health, και συγγραφέας της μελέτης, δήλωσε: «Αυτή ήταν η πρώτη μεγάλη μελέτη που διερεύνησε τη σχέση μεταξύ γαλακτοκομικών προϊόντων και κινδύνου καρκίνου σε κινεζικό πληθυσμό. Απαιτούνται περαιτέρω μελέτες για την επικύρωση αυτών των σημερινών ευρημάτων, τον προσδιορισμό της αιτιώδους συνάφειας αυτής της συσχέτισης και τη διερεύνηση των πιθανών σχετικών υποκείμενων μηχανισμών».

Να σημειωθεί πως αν και το μέσο επίπεδο κατανάλωσης γαλακτοκομικών προϊόντων στην Κίνα παραμένει πολύ χαμηλότερο από ό, τι στις ευρωπαϊκές χώρες, έχει αυξηθεί ραγδαία τις τελευταίες δεκαετίες.

Ο αναπληρωτής καθηγητής Huaidong Du, Ανώτερος Ερευνητής στην Oxford Population Health, και ένας από τους συγγραφείς της μελέτης, πρόσθεσε: «Ενώ τα αποτελέσματά μας δείχνουν ότι μπορεί να υπάρχει άμεση σχέση μεταξύ της τακτικής κατανάλωσης γαλακτοκομικών προϊόντων και ορισμένων καρκίνων, είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ότι τα γαλακτοκομικά προϊόντα αποτελούν πηγή πρωτεϊνών, βιταμινών και ανόργανων συστατικών. Δεν θα ήταν συνετό να μειωθεί η κατανάλωση γαλακτοκομικών προϊόντων με βάση αποκλειστικά τα αποτελέσματα της τρέχουσας μελέτης ή χωρίς να εξασφαλιστεί επαρκής πρόσληψη πρωτεϊνών, βιταμινών και ανόργανων συστατικών από άλλες πηγές».