Μεσοθηλίωμα: Πού οφείλεται η εμφάνισή του και ποια η πρόγνωση της νόσου;

Δεδομένης της κακής πρόγνωσης της νόσου, η έγκαιρη διάγνωση και ο τακτικός έλεγχος των ανθρώπων που υπάρχει ιστορικό έκθεσης στον αμίαντο είναι ζωτικής σημασίας. Το onmed.gr φιλοξενεί τον διακεκριμένο αγγειοχειρουργό- θωρακοχειρουργό κ. Κωνσταντίνο Μαρκόπουλο και πλέον Διευθυντή Κλινικής Ιατρικού Κέντρου Ψυχικού, σε μια συζήτηση αναφορικά με την αιτιοπαθογένεια της νόσου, αλλά και τους τρόπους αντιμετώπισής της.

Τι είναι το μεσοθηλίωμα και πόσο συχνά απαντά στον γενικό πληθυσμό;

Το μεσοθηλίωμα είναι όγκος ο οποίος αναπτύσσεται στον υπεζοκώτα, δηλαδή στη μεμβράνη που καλύπτει τον πνεύμονα και τον διαχωρίζει από το θωρακικό τοίχωμα. Ο όγκος αυτός είναι κατά 75% κακοήθης και όσο αυξάνεται σε μέγεθος, τόσο πιέζει τον πνεύμονα και περιορίζει τον αερισμό. Σπανιότερα, μπορεί να αναπτυχθεί στο περικάρδιο ή στο περιτόναιο.

Ποιοι είναι οι παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξη μεσοθηλιώματος;

Αιτία είναι η μακροχρόνια έκθεση στον αμίαντο (πάνω από 15 χρόνια) και αφορά κυρίως τους εργαζομένους σε βιομηχανικές περιοχές και με πρώτες ύλες που έχουν σχέση με αμίαντο. Ωστόσο, μόνο το 10% όσων εκτίθενται σε αμίαντο εμφανίζουν τη νόσο. Επομένως, υπάρχουν και άλλοι επιβαρυντικοί παράγοντες που δρουν συνεργικά, όπως η μόλυνση από τον ιό SV-40. Ο τρόπoς δράσεως του αμίαντου είναι η είσοδος ινών αμιάντου με την αναπνοή. Τις ίνες τις βρίσκουμε στα μικροσκοπικά παρασκευάσματα του όγκου.

Ποια είναι τα συμπτώματα που πρέπει να ανησυχήσουν τον ασθενή;

Το μεσοθηλίωμα μπορεί να είναι ένα τυχαίο και ασυμπτωματικό εύρημα σε μια ακτινογραφία θώρακος για άλλο λόγο. Αν όμως δώσει συμπτώματα αυτά είναι αυξανόμενος πόνος στον θώρακα και δύσπνοια που οφείλεται στον περιορισμό του πνεύμονος. Μπορεί, όμως, η δύσπνοια να οφείλεται και σε μεγάλη πλευριτική συλλογή που προκαλεί ο όγκος. Άλλα συμπτώματα οφείλονται σε καταστρεπτικές συνέπειες του όγκου π.χ. παράλυση διαφράγματος από διήθηση του φρενικού νεύρου που προκαλεί δύσπνοια. Διήθηση ή πίεση του οισοφάγου προκαλεί δυσφαγία. Περικαρδιακή συλλογή προκαλεί δύσπνοια, ταχυκαρδία. Και βέβαια υπάρχει σε προχωρημένη κατάσταη η καχεξία του προχωρημένου καρκίνου.

Πώς γίνεται η διάγνωση του μεσοθηλιώματος;

Η υποψία για μεσοθηλίωμα τίθεται με απλή ακτινογραφία και στη συνέχεια με αξονική τομογραφία θώρακος. Η σαφής διάγνωση γίνεται με βιοψία μετά από παρακέντηση υπό αξονικό τομογράφο (FNB, Fine needle biopsy). Η εξέταση αυτή έχει ευαισθησία 85% και αυτό επειδή η μικροσκοπική εικόνα του μεσοθηλιώματος προσομοιάζεται με εκείνη του σαρκώματος ή του αδενοκαρκινώματος. Σπανιότερα απαιτείται θωρακοσκόπηση για να τεκμηριωθεί η διάγνωση του όγκου με λήψη μεγαλύτερου τεμαχίου ιστού με καθοδήγηση κάμερας μέσα από οπές, χωρίς θωρακοτομή.

Πώς αντιμετωπίζεται;

Το μεσοθηλίωμα είναι εξαιρετικά επιθετικός όγκος. Χειρουργική αφαίρεση αποφασίζεται όταν: 1) Είναι καλόηθες (20% των περιπτώσεων), 2) Είναι περιορισμένης έκτασης, οπότε μπορεί να αφαιρεθεί μόνον αυτό και ίσως μικρό τμήμα του πνεύμονος, 3) Όταν είναι προχωρημένος ο όγκος, περιορίζει τον πνεύμονα και διηθεί σε μικρή έκταση το διάφραγμα ή το περικάρδιο. Σε αυτήν την περίπτωση αφαιρείται απαραιτήτως και πνεύμονας (εξωυπεζωκοτική πνευμονεκτομή). Πρόκειται για ιδιαίτερως βαριά επέμβαση που επιλέγεται σε νεότερους ασθενείς, χωρίς άλλη παθολογία. Η αφαίρεση του πνεύμονα δίνει ένα πρόσθετο αποτέλεσμα. Τη δυνατότητα χορήγησης εξαιρετικά ισχυρής ακτινοβολίας. Ο συνδυασμός εξωυπεζωκοτικής πνευμονεκτομής από έμπειρη ομάδα και μετεγχειρητικής χημειοθεραπείας έχει τα καλύτερα αποτελέσματα. Διετής επιβίωση 68%, πενταετής επιβίωση 15%.

Ποια είναι η πρόγνωση της νόσου;

Η πρόγνωση, όπως φαίνεται, δεν είναι καθόλου καλή. Το κακόηθες μεσοθηλίωμα συνήθως διαγιγνώσκεται όταν έχει προχωρήσει αρκετά. Για αυτόν τον λόγο, σε βιομηχανικές περιοχές που υπάρχει αμίαντος ακόμα (αν και έχει απαγορευθεί από τη δεκαετία του 1980), οι εργαζόμενοι ή ο πληθυσμός αντίστοιχα πρέπει να υποβάλλεται συστηματικά κάθε χρόνο σε ακτινογραφία θώρακος και σε περίπτωση υποψίας σε αξονική τομογραφία, ώστε να είναι εφικτή η έγκαιρη διάγνωση.

Για περισσότερες πληροφορίες και υπεύθυνη ενημέρωση καλέστε στο 693 747 4174

Κωνσταντίνος Μαρκόπουλος, Θωρακοχειρουργός - Αγγειοχειρουργός και Διευθυντής Κλινικής Ιατρικού Κέντρου Ψυχικού.

Εναλλακτικά επισκεφτείτε την ιστοσελίδα www.drmarkopoulos.gr

Ιατρείο Χαλκίδας : Ελ. Βενιζέλου 40, Χαλκίδα 34100, Τηλ: +30 22210 79850

Ο Κώστας Μαρκόπουλος (γεννημένος στην Αθήνα το 1960) είναι χειρουργός θώρακος και αγγείων και κατάγεται από την Κάρυστο. Φοίτησε στην Ιατρική Σχολή Αθηνών, διαβάστε αναλυτικά το βιογραφικό του εδώ