Ρομποτική Χειρουργική: Η χειρουργική που κάνει παρελθόν τις συμβατικές επεμβάσεις
Τα τελευταία χρόνια οι ρομποτικές επεμβάσεις τείνουν να γίνουν η ρουτίνα της χειρουργικής πρακτικής.
Είναι εντυπωσιακό το στοιχείο που αναφέρει πως κάθε 30 δευτερόλεπτα πραγματοποιείται μια Da Vinci ρομποτική επέμβαση σε ολόκληρο τον κόσμο. Πρόκειται για το πρώτο ρομποτικό σύστημα το οποίο εφαρμόστηκε σε τόσο μαζική κλίμακα και είναι αυτό στο οποίο έχουν εκπαιδευτεί οι περισσότεροι χειρουργοί σε όλο τον πλανήτη. Όπως εξηγεί με αποκλειστική του συνέντευξη στο onmed ο κ. Νικόλαος Πλεύρης, Μαιευτήρας – Χειρουργός – Γυναικολόγος (που έχει εξειδικευτεί στην ρομποτική χειρουργική στη γυναικολογία στο Ηνωμένο Βασίλειο) σε σχέση με τις ανοιχτές παραδοσιακές επεμβάσεις, η ρομποτική χειρουργική έχει πολύ λιγότερο μετεγχειρητικό πόνο, πολύ μικρότερη απώλεια αίματος, πολύ μικρότερη παραμονή στο νοσοκομείο και πολύ καλύτερο αισθητικό αποτέλεσμα. Ταυτόχρονα προσφέρει τεράστια ασφάλεια καθώς βελτιώνει και την αντίληψη του χειρουργού για το χειρουργικό πεδίο καθώς προσφέρει τεράστια μεγέθυνση και σταθερή εικόνα όλων των ανατομικών δομών τις οποίες πρόκειται να παρασκευάσει.
Πολύ συχνά διαβάζουμε ότι ο σύγχρονος και ασφαλής τρόπος για την πραγματοποίηση χειρουργικών επεμβάσεων είναι η ρομποτικά υποβοηθούμενη χειρουργική. Για πιο λόγο;
Η χειρουργική εξελίσσεται καθημερινά όχι ως προς τις βασικές αρχές και τα ανατομικά μοντέλα, αλλά ως προς τα εργαλεία, τις τεχνικές και τα υλικά που χρησιμοποιούμε. Όλες αυτές οι αλλαγές στοχεύουν στο καλύτερο θεραπευτικό αποτέλεσμα και στη μεγαλύτερη ασφάλεια της ασθενούς. Παράλληλα, επιδιώκεται η μικρότερη νοσηλεία και η όσο το δυνατόν καλύτερη ποιότητα της άμεσης μετεγχειρητικής περιόδου. Στην κατεύθυνση αυτή το πιο σύγχρονο και τεχνολογικά άρτιο εργαλείο που χρησιμοποιούμε για να μας βοηθάει στην ολοκλήρωση λαπαροσκοπικών επεμβάσεων είναι το χειρουργικό ρομπότ. Δεν χειρουργεί αυτό στη θέση του γυναικολόγου αλλά με βεβαιότητα μπορεί να επεκτείνει τις δυνατότητες του χειρουργού και να εμπλουτίσει τις πληροφορίες που παίρνει από το χειρουργικό πεδίο. Τέλος μπορεί να υπερβεί κατά πολύ τα όρια της παραδοσιακής - απλής λαπαροσκόπησης με ασφάλεια, πραγματοποιώντας επεμβάσεις που με τις παλιές τεχνικές δεν θα μπορούσαν να γίνουν μέσω της χειρουργικής ελάχιστων τομών.
Ποιες είναι οι «προδιαγραφές» που οφείλει να έχει ένας γιατρός που πραγματοποιεί ρομποτικές επεμβάσεις;
Η σωστή εκπαίδευση στη γυναικολογική χειρουργική τεχνική προϋποθέτει βασικές γνώσεις ανατομίας, χειρουργικής και παθολογίας καθώς απαιτείται η σωστή διαχείριση της ασθενούς πριν, κατά τη διάρκεια και μετά την επέμβαση. Χτίζοντας πάνω σε αυτή τη βάση η εκπαίδευση πραγματοποιείται σε μεγάλα κέντρα του εξωτερικού ενώ η διάδοση αυτής της τεχνικής πλέον και στην Ελλάδα επιτρέπει σε γιατρούς να μπορούν να παρακολουθήσουν και να αποκτήσουν μία πρώτη εμπειρία και στη χώρα μας. Για να μπορέσει κάποιος ιατρός να πιστοποιηθεί για τη χρήση του ρομπότ απαιτούνται πολύ συγκεκριμένα βήματα τα οποία περιγράφονται από διεθνείς φορείς και προκύπτουν από συγκεκριμένες έρευνες ασφαλείας και περιλαμβάνουν την εκπαίδευση σε προσομοιωτές, τη συμμετοχή σε χειρουργεία ως βοηθός και ως χειρουργός αλλά κι έναν ελάχιστο αριθμό ετήσιων επεμβάσεων προκειμένου αυτή η πιστοποίηση να διατηρείται.
Σε ποια χειρουργικά περιστατικά μπορούν να εφαρμοστούν οι ρομποτικές επεμβάσεις;
Η ρομποτική χειρουργική δεν είναι εικόνα από το μέλλον αλλά είναι εικόνα από το παρόν. Τα περιστατικά που πραγματοποιούνται μέσω αυτής τεχνικής στη χώρα μας είναι πλέον χιλιάδες και αναφέρονται σε ασθενείς περισσότερο της μίας ειδικότητας. Όλοι γνωρίζουμε για την ευρεία χρήση της ρομποτικής χειρουργικής στη γυναικολογία, στην ουρολογία και στη γενική χειρουργική και τα πεδία εφαρμογής της ολοένα και πληθαίνουν.
Ποια είναι τα πλεονεκτήματα της ρομποτικής χειρουργική για τους ασθενείς. Μπορείτε να μας δώσετε μερικά χαρακτηριστικά παραδείγματα;
Το βασικό πλεονέκτημα της ρομποτικής χειρουργικής είναι ότι αυξάνει την πιθανότητα περισσότερων ασθενών να υποβληθούν σε ελάχιστα επεμβατικές τεχνικές για να αντιμετωπίσουν το πρόβλημά τους. Άρα κάνει τη λαπαροσκοπική χειρουργική πιο προσιτή ακόμα και σε ασθενείς με σύνθετες επεμβάσεις, με ιστορικό προηγούμενων επεμβάσεων στην κοιλιά, με αυξημένο σωματικό βάρος και με μεγάλους όγκους στην πύελο. Κατά τα άλλα επειδή η χειρουργική δεν ανακαλύπτεται από το μηδέν αλλά εξελίσσεται, τα βασικά πλεονεκτήματα ομοιάζουν με αυτά της παραδοσιακής λαπαροσκοπικής χειρουργικής. Χαρακτηριστικά αναφέρουμε ότι σε σχέση με την λαπαροτομία δηλαδή, τις ανοιχτές παραδοσιακές επεμβάσεις, η ρομποτική χειρουργική έχει πολύ λιγότερο μετεγχειρητικό πόνο, πολύ μικρότερη απώλεια αίματος, πολύ μικρότερη παραμονή στο νοσοκομείο και πολύ καλύτερο αισθητικό αποτέλεσμα. Ταυτόχρονα προσφέρει τεράστια ασφάλεια καθώς βελτιώνει και την αντίληψη του χειρουργού για το χειρουργικό πεδίο καθώς προσφέρει τεράστια μεγέθυνση και σταθερή εικόνα όλων των ανατομικών δομών τις οποίες πρόκειται να παρασκευάσει.
Ποιες γυναικολογικές παθήσεις μπορούν να αντιμετωπιστούν μέσω της ρομποτικής επέμβασης;
Η ρομποτική χειρουργική στην γυναικολογία μπορεί να εφαρμοστεί στη συντριπτική πλειονότητα των περιστατικών. Με ασφάλεια μπορεί να πραγματοποιήσει περιστατικά γυναικολογικών καρκίνων ενώ ακόμα και σε περιπτώσεις υπογονιμότητας όπου οι λεπτοί χειρισμοί και η πιστή αποκατάσταση των ανατομικών δομών είναι βασικός στόχος προκειμένου να αυξηθεί η πιθανότητα μιας γυναίκα να συλλάβει αυτόματα, η ρομποτική χειρουργική έχει πρωτεύοντα ρόλο. Επίσης, ένα άλλο κομμάτι στο οποίο η ρομποτική χειρουργική διακρίνεται, είναι η συμβολή της στην πραγματοποίηση επεμβάσεων μέσω ελάχιστων τομών σε παχύσαρκους ασθενείς. Λόγω σωματικής διάπλασης οι ασθενείς αυτοί αναγκάζονταν να υποβάλλονται σε μεγάλες τομές που τους καθηλώνουν μέρες στο κρεβάτι και επιβαρύνουν τη νοσηρότητα των επεμβάσεων. Πλέον, με τη βοήθεια της ρομποτικής χειρουργικής λόγω συγκεκριμένων τεχνικών και τεχνολογικών πλεονεκτημάτων που υπερβαίνουν το πρόβλημα του μεγάλου βάρους της ασθενούς οι επεμβάσεις αυτές μπορεί να πραγματοποιηθούν μέσω ελάχιστων τομών και η ασθενής να μείνει στο νοσοκομείο μόνο για ένα βράδυ. Τέλος, περιπτώσεις αφαίρεσης ινομυωμάτων, κύστεων ωοθήκης, αντιμετώπισης ενδομητρίωσης αντιμετωπίζονται κατά πλειοψηφία στις Η.Π.Α. μέσω της ρομποτικής χειρουργικής.
Ειδικότερα, σε τι πλεονεκτεί το ρομποτικό σύστημα Da Vinci;
Τα ρομποτικά συστήματα που χρησιμοποιούνται στο πλαίσιο της λαπαροσκοπικής χειρουργικής είναι πολλά. Το σύστημα το οποίο έχει τις περισσότερες πωλήσεις παγκοσμίως με περισσότερα από 5000 ρομποτικά τέτοια συστήματα να λειτουργούν σε όλο τον κόσμο, με τις περισσότερες επιστημονικές δημοσιεύσεις με πάνω από 18.000 δημοσιευμένα άρθρα σε σχέση με τις επεμβάσεις του και με 6 εκατομμύρια ασθενείς να έχουν ήδη υποβληθεί σε επέμβαση μέσω της χρήσης του, είναι το ρομποτικό σύστημα Da Vinci. Είναι το πρώτο ρομποτικό σύστημα το οποίο εφαρμόστηκε σε τόσο μαζική κλίμακα και καθημερινά κάθε 30 δευτερόλεπτα πραγματοποιείται μια Da Vinci ρομποτική επέμβαση στον κόσμο. Στο Da Vinci έχουν εκπαιδευτεί οι περισσότεροι χειρουργοί σε όλο τον πλανήτη. Στα πλεονεκτήματα του είναι ο σχεδιασμός των εργαλείων, η σταθερότητα και η ακρίβεια που προσφέρει καθώς επίσης και το ειδικό σύστημα φακών το οποίο διαθέτει το οποίο μαζί με την 3D κάμερα παρέχει υψηλής ευκρίνειας εικόνα αλλά και επιτρέπει την ειδική χρήση υπερύθρων φίλτρων που βελτιώνουν το χειρουργικό και ογκολογικό αποτέλεσμα.
Θα μπορούσε να πει κανείς ότι η ρομποτική χειρουργική είναι «αόρατη» αφού δεν αφήνει σημάδια, σε συνδυασμό βέβαια με τα οφέλη που προαναφέρατε. Ωστόσο, το κόστος είναι απαγορευτικό για τους περισσότερους. Πιστεύετε ότι μελλοντικά αυτό θα αλλάξει;
Το ζήτημα του κόστους όσον αφορά τα ρομποτικά χειρουργεία έχει ήδη αλλάξει. Οι τιμές των χειρουργείων αυτών είναι απόλυτα συγκρίσιμες με τις τιμές των ανοικτών χειρουργείων και αυτό γιατί η διαφορά του κόστους από την χρήση ειδικών εργαλείων του ρομπότ ισοσταθμίζεται με τις πολύ λιγότερες ημέρες νοσηλείας που χρειάζεται η ασθενής να παραμείνει στο νοσοκομείο. Ιδιωτικές ασφάλειες έχουν αρχίσει να διαμορφώνουν πακέτα ασφάλισης που περιλαμβάνουν τις ρομποτικές επεμβάσεις. Το κόστος όχι μόνο δεν είναι απαγορευτικό αλλά η ταχύτερη επιστροφή στους κανονικούς ρυθμούς ζωής μειώνει και όποιες οικονομικές απώλειες από την απουσία από την εργασία. Η ρομποτική χειρουργική είναι οικονομικά προσιτή για όλους, όχι σε κέντρα του εξωτερικού αλλά σε μεγάλα πιστοποιημένα νοσοκομεία της Αθήνας!