Οι τρεις παράγοντες που προλαμβάνουν το ένα τρίτο των περιστατικών Alzheimer
Η νόσος Alzheimer δεν οφείλεται αποκλειστικά στο γήρας και στα γονίδια, αλλά και σε παράγοντες που μπορούν να προληφθούν.
Πρόσφατες επιστημονικές μελέτες συνδέουν την πρόληψη της νόσου Alzheimer με τη διατροφή, τη σωματική άσκηση και την κοινωνική και πνευματική δραστηριότητα. Σύμφωνα με τις μελέτες αυτές, με τη σωστή στρατηγική πρόληψης, από την ηλικία των 50 ετών, μπορούμε να επιτύχουμε μείωση της πιθανότητας εμφάνισης της νόσου, βελτίωση της εξέλιξής της και παράταση της ζωής των ασθενών.
Τα παραπάνω τόνισε ο ομότιμος Καθηγητής Νευρολογίας, Αλέξανδρος Παπαδημητρίου, σε διάλεξη που διοργάνωσε το Ινστιτούτο Δημόσιας Υγείας του Αμερικανικού Κολλεγίου Ελλάδος για τη νόσο Alzheimer.
Σύμφωνα με τον καθηγητή, η μεσογειακή δίαιτα περιλαμβάνει τροφές, όπως το ελαιόλαδο και οι ξηροί καρποί, που δρουν προστατευτικά για τη νόσο, μειώνοντας την πιθανότητα ανάπτυξης της νόσου κατά 40%! Ενδείκνυται όμως και για όσους έχουν ήδη νοσήσει, καθώς μπορεί να επιτύχει παράταση της βιωσιμότητας τους κατά 4 χρόνια.
Μέσω διαφορετικών μηχανισμών, έχει αποδειχτεί ότι η σωματική άσκηση αποτελεί σημαντική ασπίδα πρόληψης για τη νόσο Alzheimer, μειώνοντας την πιθανότητα εμφάνισης της μέχρι και 50%. Η βελτίωση των νοητικών λειτουργιών, η μείωση των φλεγμονωδών στοιχείων που εντοπίζονται στον εγκέφαλο και η μείωση των εγκεφαλικών βλαβών που επιτυγχάνονται με την άσκηση, εξασφαλίζουν την πλαστικότητα των εγκεφαλικών κυττάρων και την ταχύτερη ανάπλαση τους.
Η κοινωνική και πνευματική δραστηριότητα των ηλικιωμένων φέρεται επίσης να έχει πολύ σημαντική επίδραση. Το διάβασμα, ο εθελοντισμός, η κοινωνική δικτύωση και τα πολιτισμικά δρώμενα είναι κάποιες από τις μορφές πνευματικής δραστηριότητας που έχει αποδειχτεί ότι μειώνουν τις πιθανότητες για εμφάνιση της νόσου. «Με το πέρασμα των ετών οι άνθρωποι απομονώνονται. Η κοινωνική δικτύωση σε αυτή την ηλικία είναι απαραίτητη και αποτελεί έναν παράγοντα που μπορεί να βοηθήσει σημαντικά στην πρόληψη της νόσου Alzheimer» επεσήμανε ο κ.Παπαδημητρίου.
«Τα σημερινά στατιστικά στοιχεία αναφέρουν ότι τροποποιώντας τους παραπάνω παράγοντες κινδύνου, μπορούμε να εξαλείψουμε σχεδόν το 1/3 των περιστατικών της νόσου Alzheimer, χωρίς τη θεραπευτική διαδικασία. Δεδομένων των προβλέψεων για τριπλασιασμό του επιπολασμού της νόσου μέχρι το 2050, με περισσότερους από 130 εκατομμύρια ασθενείς σε όλο τον κόσμο, θα πρέπει να αναλογιστούμε τι οφέλη θα αποφέρει αυτή η μείωση για την παγκόσμια οικονομία και τις ενδο-οικογενειακές ισορροπίες», πρόσθεσε ο καθηγητής.
Τι πρέπει να ξέρουμε για τη νόσο Alzheimer
Η νόσος Alzheimer είναι η πιο συνηθισμένη μορφή ανοϊκού συνδρόμου, καθώς αφορά περίπου στο 50% των ασθενών που πάσχουν από άνοια. Η συχνότητα των ανοϊκών συνδρόμων αυξάνεται ραγδαία με την αύξηση της ηλικίας, καθώς εμφανίζονται στο 1% του πληθυσμού ηλικίας 65-69 ετών, στο 23% σε ηλικίες 85-89 ετών και στο 59% σε ηλικίες άνω των 95 ετών.
Υπολογίζεται ότι σήμερα 46,8 εκατομμύρια ατόμων πάσχουν από ανοϊκά νοσήματα παγκοσμίως, ενώ η πρόβλεψη για το 2030 και 2050 είναι ότι ο αριθμός αυτός θα αυξηθεί σε 76 και 130 εκατομμύρια αντιστοίχως. Οι ίδιες εκτιμήσεις ισχύουν και για τα περιστατικά στη χώρα μας, καθώς σήμερα καταγράφονται 160.000 ασθενείς με τη νόσο Alzheimer, ενώ ο αριθμός αυτός προβλέπεται να αυξηθεί στους 340.000 το 2030 και 560.000 το 2050!
H νόσος Alzheimer προκαλείται όταν στα εγκεφαλικά κύτταρα εγκαθίσταται το β-αμυλοειδές, μια παθολογική πρωτεΐνη, η οποία τα αλλοιώνει σταδιακά και καταστρέφει τους νευρομεταβιβαστές που εξυπηρετούν τη μεταξύ τους επικοινωνία.
Σύμφωνα με τα επιστημονικά στοιχεία, ο παραπάνω μηχανισμός αρχίζει ως και 15-20 χρόνια πριν εκδηλωθούν τα πρώτα συμπτώματα.
Ανάλογα με την ηλικία έναρξης, η νόσος μπορεί να έχει προγεροντική (σε ηλικίες μικρότερες των 60 ετών) και γεροντική μορφή (σε ηλικίες μεγαλύτερες των 60 ετών). Συγκαταλέγεται στα χρόνια νοσήματα, ενώ εξελίσσεται σταδιακά με την πάροδο του χρόνου, με αύξουσα επιβάρυνση στον ίδιο τον ασθενή, την οικογένεια του και την κοινωνία.
Συμπτώματα
Κατά την διεργασία του γήρατος, ο εγκέφαλος αλλοιώνεται, με αποτέλεσμα την μείωση του βάρους του κατά 5% στα 70 χρόνια και 20% στα 90. Ανάλογα με την αναγεννητική ικανότητα των νευρικών κυττάρων του κάθε ανθρώπου που θα αποκαταστήσουν την ομαλή λειτουργία του εγκεφάλου, θα εμφανισθούν ή όχι κάποιες διαταραχές στη μνήμη, οι οποίες και αποτελούν το βασικό και πιο αναγνωρίσιμο σύμπτωμα των ανοϊκών νοσημάτων.
Ωστόσο, η διάγνωση θα πρέπει να επιβεβαιωθεί κλινικά και εργαστηριακά.
Από κλινικής πλευράς οι ασθενείς με ανοϊκά σύνδρομα, εκτός από την διαταραχή της πρόσφατης μνήμης (αδυναμία καταγραφής νέων παραστάσεων και πληροφοριών) εμφανίζουν και άλλα συμπτώματα όπως :
- Έκπτωση επαγγελματικής ή κοινωνικής λειτουργικότητας συγκριτικά με την προηγούμενη κατάστασή τους.
- Διαταραχή προσανατολισμού στο χώρο και το χρόνο.
- Δυσκολίες στις κατασκευαστικές δεξιότητες και στην κινητικότητα
- Διαταραχή στο λόγο
- Αδυναμία εκτελεστικών λειτουργιών (προγραμματισμός, οργάνωση, κρίση, προσοχή)
- Δυσκολία στην αναγνώριση οικείων αντικειμένων, προσώπων, εαυτού
- Διαταραχές συναισθήματος και συμπεριφοράς
- Ορθοκυστικές διαταραχές
Θεραπεία
Η έγκαιρη διάγνωση μπορεί να ωφελήσει τον ασθενή επιβραδύνοντας την εξέλιξη της νόσου. Θα βοηθήσει, επίσης, στην οργάνωση της ζωής του ασθενούς αλλά και της οικογένειάς του με τελικό όφελος την ποιότητα ζωής του ασθενούς.
Διαβάστε επίσης:
Τρία δις κοστίζει η άνοια κάθε χρόνο στην Ελλάδα - μόνο 20% του Εθνικού Σχεδίου έχει υλοποιηθεί