Οι 5 αριθμοί που προβλέπουν τον πρόωρο θάνατο
Εσείς τους γνωρίζετε;
Πέντε απλοί αλλά πολύ σημαντικοί δείκτες, πολλούς από τους οποίους μπορείτε μάλιστα να υπολογίσετε μόνοι σας στο σπίτι, μπορούν να σας δείξουν αν στο άμεσο ή το απώτερο μέλλον σάς περιμένει μια υγιής και ποιοτική ζωή ή ένα σοβαρό πρόβλημα υγείας, όπως η καρδιοπάθεια.
Η καρδιοπάθεια παραμένει εδώ και χρόνια η νούμερο ένα αιτία πρόωρου θανάτου παγκοσμίως, ωστόσο τεράστιος αριθμός θανάτων μπορεί να προληφθεί χάρη σε αλλαγές στον τρόπο ζωής, όπως η καλύτερη διατροφή και η συχνότερη άσκηση.
Οι πέντε βασικοί δείκτες που θα δείτε παρακάτω είναι σημαντικοί όχι μόνο για την υγεία της καρδιάς αλλά και για τη λειτουργία όλων των οργάνων και συστημάτων του σώματος.
1. Αρτηριακή πίεση
Ο δείκτης αυτός αντιπροσωπεύει την πίεση που ασκείται στα αιμοφόρα αγγεία όταν χτυπά η καρδιά. Υπολογίζεται μετρώντας τη συστολική («μεγάλη») και τη διαστολική («μικρή») πίεση. Η συστολική πίεση δείχνει πόση είναι η πίεση που ασκεί το αίμα στα τοιχώματα των αρτηριών καθώς φεύγει από την καρδιά, ενώ η διαστολική είναι η πίεση που ασκεί το αίμα στα τοιχώματα των αρτηριών όταν η καρδιά ξεκουράζεται μεταξύ δύο χτύπων.
Φυσιολογική θεωρείται η πίεση που δεν ξεπερνά την τιμή 120/80 mmHg. Μια τιμή μεγαλύτερη από αυτή υποδεικνύει υπέρταση.
Σύμφωνα με την Αμερικανική Ένωση Καρδιολογίας, αν η αρτηριακή πίεση βρίσκεται στα 140/90 mmHg, για κάθε μείωση κατά 5 μονάδες ο κίνδυνος πρόωρου θανάτου μειώνεται κατά 7%.
2. Σάκχαρο αίματος
Η μέτρηση του σακχάρου υποδεικνύει αν ένα άτομο έχει προδιαβήτη ή διαβήτη. Το υψηλό σάκχαρο και δη ο αρρύθμιστος διαβήτης προκαλούν σοβαρές βλάβες σε όλα τα όργανα του σώματος, με αποτέλεσμα τη νεφροπάθεια, την καρδιοπάθεια ή και την απώλεια της όρασης.
Φυσιολογικό θεωρείται το σάκχαρο που κυμαίνεται από 80 έως 120 mg/dl. Δύο διαφορετικές μετρήσεις του σακχάρου νηστείας που ξεπερνούν τα 126 mg/dl υποδεικνύουν διαβήτη.
Σουηδική μελέτη του 2015 στην επιθεώρηση The New England Journal of Medicine έδειξε ότι τα άτομα με διαβήτη που δεν ρυθμίζουν το σάκχαρό τους με την κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή, αλλά και με σωστή διατροφή και γυμναστική, διατρέχουν 15% μεγαλύτερο κίνδυνο να χάσουν πρόωρα τη ζωή τους.
3. Χοληστερόλη
Υπάρχουν δύο τύποι χοληστερόλης: η «κακή» LDL και η «καλή» HDL. Η LDL χοληστερόλη συσσωρεύεται στα τοιχώματα των αρτηριών δημιουργώντας «πλάκες» (αθηροσκλήρωση), με αποτέλεσμα να εμποδίζει την ομαλή κυκλοφορία του αίματος και να αυξάνει τον κίνδυνο εμφράγματος και εγκεφαλικού. Από την άλλη, η HDL χοληστερόλη απομακρύνει την LDL από τις αρτηρίες ώστε να μεταφερθεί στο συκώτι, όπου και θα διασπαστεί για να απορριφθεί τελικά από το σώμα.
Η LDL δεν πρέπει να ξεπερνά τα 100 mg/dl, ενώ η HDL πρέπει να είναι πάνω από 40 mg/dl.
Σύμφωνα με μελέτη στην επιθεώρηση Circulation, σε άτομα που έχουν υψηλή LDL χοληστερόλη –190 mg/dL και άνω– μια μείωσή της με τη βοήθεια φαρμακευτικής αγωγής (στατίνες) μειώνει κατά 28% τον κίνδυνο πρόωρου θανάτου από στεφανιαία νόσο και κατά 18% τον κίνδυνο πρόωρου θανάτου από οποιαδήποτε αιτία σε βάθος 20ετίας.
4. Δείκτης μάζας σώματος (ΔΜΣ)
Ο ΔΜΣ χρησιμοποιείται παραδοσιακά για να υποδείξει αν ένα άτομο είναι υπέρβαρο. Υπολογίζεται με βάση τα κιλά και το ύψος χρησιμοποιώντας τη φόρμουλα: Βάρος (κιλά) ÷ [ύψος (μέτρα)]2.
Η κλίμακα αποτελεσμάτων για τον ΔΜΣ έχει ως εξής:
- Κάτω από 18,5 = Λιποβαρής
- 18,5 – 24,9 = Φυσιολογικό βάρος
- 25 – 29,9 = Υπέρβαρος
- Άνω του 30 = Παχύσαρκος
Δεκάδες μελέτες έχουν δείξει ότι ο ΔΜΣ που ξεπερνά τις 25 μονάδες συνδέεται με μειωμένο προσδόκιμο ζωής. Υπολογίζεται ότι η παχυσαρκία «κόβει» τουλάχιστον 20 χρόνια ζωής λόγω των σοβαρών επιπλοκών που προκαλεί, όπως η καρδιοπάθεια αλλά και ποικίλες μορφές καρκίνου.
5. Περίμετρος μέσης
Ο ΔΜΣ θεωρείται από αρκετούς παρωχημένος, καθώς δεν λαμβάνει υπόψη τη μυϊκή μάζα του σώματος. Οι μύες έχουν μεγαλύτερο βάρος από το λίπος κι έτσι ένα άτομο πολύ γυμνασμένο –π.χ. ένας επαγγελματίας αθλητής– μπορεί να έχει υψηλό ΔΜΣ ενώ στην πραγματικότητα δεν είναι υπέρβαρος ούτε κινδυνεύει η υγεία του. Για τον λόγο αυτόν, εξίσου σημαντικός δείκτης είναι η περίμετρος της μέσης, ο οποίος υπολογίζει αν συσσωρεύεται στην περιοχή της κοιλιάς μεγάλη ποσότητα επικίνδυνου σπλαγχνικού λίπους.
Φυσιολογική θεωρείται η περίμετρος της μέσης όταν δεν ξεπερνά τα 81,2 εκατοστά για τις γυναίκες και τα 88,9 εκατοστά για τους άντρες.
Σύμφωνα με επιστημονική μελέτη στην επιθεώρηση Annals of Internal Medicine, η αναλογία μέσης-γοφών –η οποία υπολογίζεται απλώς διαιρώντας την περίμετρο της μέσης με την περίμετρο των γοφών– είναι ενδεικτική του κινδύνου πρόωρου θανάτου. Συγκεκριμένα, οι ερευνητές διαπίστωσαν πως η μεγάλη αναλογία μέσης-γοφών (πάνω από 0,85 μονάδες για τις γυναίκες και πάνω από 0,9 μονάδες για τους άντρες) συνδέεται με 22% μεγαλύτερο κίνδυνο πρόωρου θανάτου από οποιαδήποτε αιτία.
Συμπέρασμα
Πρέπει να γνωρίζετε τους αριθμούς σας, να τους παρακολουθείτε σε βάθος χρόνου και να τους συζητάτε με τον γιατρό σας προκειμένου να είστε επαρκώς ενημερωμένοι για την κατάσταση της υγείας αλλά και να προλάβετε τυχόν επιπλοκές. Σε συνεννόηση με τον γιατρό, μπορείτε να σχεδιάσετε το πλάνο των καθημερινών συνηθειών σας –κυρίως όσον αφορά τη διατροφή και την άσκηση– για να εξασφαλίσετε ότι δεν θα ξεφύγετε από τα φυσιολογικά όρια των παραπάνω συνιστώμενων τιμών και επομένως ότι θα απολαύσετε μια μακρά ζωή χωρίς προβλήματα υγείας!
Διαβάστε επίσης:
Καρδιακή νόσος: Αναγνωρίστε τη μέσα από 5 ύπουλα συμπτώματα